Cua tiến hóa cơ thể đến trạng thái hoàn hảo, và cơ thể con người có tiến hóa như cua.

Cái mà chúng ta gọi là mai cua có vỏ phẳng, tròn. Chúng cũng có một cái đuôi được gấp lại dưới cơ thể. Đây là hình dáng của cua và rõ ràng đó là hiệu suất cao nhất mà cua có thể đạt được, ít nhất là theo quá trình tiến hóa. Một cấu trúc cơ thể giống cua đã tiến hóa ít nhất năm lần riêng biệt giữa các loài giáp xác mười chân (một nhóm gồm cua, tôm hùm và tôm). Trên thực tế, quá trình tiến hóa kiểu này diễn ra thường xuyên đến mức có tên là carcinization.

(Carcinisation, còn được gọi là carcinization, là một thuật ngữ được đưa vào sinh học tiến hóa bởi L. A. Borradaile, người đã mô tả nó là "một trong nhiều nỗ lực của tự nhiên để tiến hóa một con cua."

Carcinization là một minh của hiện tượng được gọi là tiến hóa hội tụ, trong đó các nhóm khác nhau tiến hóa độc lập thành các đặc điểm giống nhau. Do đó, cả dơi và chim đều có cánh. Nhưng thật thú vị, trong số các loài động vật có quan hệ họ hàng gần nhau, cơ thể giống cua đã xuất hiện nhiều lần nhất.

Vậy tại sao động vật tiếp tục tiến hóa thành dạng giống cua? Mặc dù các nhà khoa học không chắc chắn về điều đó, nhưng họ có rất nhiều lý do để giải thích hiện tượng này.

Theo nhà nghiên cứu cấp cao Javier Luque của Khoa Động vật học tại Đại học Cambridge, thực tế là carcinization đang diễn ra ở quy mô lớn như vậy "có nghĩa là quá trình tiến hóa cực kỳ linh hoạt và năng động."

Các loài giáp xác đã nhiều lần thay đổi hình dạng cơ thể của chúng từ hình dạng hình trụ với chiếc đuôi lớn, đặc trưng của tôm và tôm hùm sang hình dạng phẳng hơn, tròn hơn, giống cua hơn với chiếc đuôi ít nổi bật hơn nhiều. Kết quả là ngày nay có rất nhiều loài giáp xác giống cua, chẳng hạn như cua hoàng đế, loài cua mà chúng ta biết đến như một món hải sản ngon được nhiều người thèm muốn mặc dù về mặt sinh học chúng không phải là "cua thực sự". Mặc dù chúng có cơ thể giống cua, nhưng chúng thực ra thuộc về một nhóm giáp xác được gọi là "cua giả" có họ hàng gần.

Nguyên tắc cơ bản của chọn lọc tự nhiên là khi một đặc điểm xuất hiện ở động vật và tồn tại qua nhiều thế hệ thì đó là dấu hiệu cho thấy đặc điểm đó có lợi cho loài. Động vật dạng cua có nhiều kích cỡ khác nhau và phát triển mạnh trong nhiều môi trường sống, từ núi cao đến biển sâu. Theo Joanna Wolfe, cộng tác viên nghiên cứu tiến hóa và sinh học tại Đại học Harvard, sự đa dạng của động vật dạng cua khiến việc xác định lợi ích chung phổ quát từ cấu trúc cơ thể của chúng trở nên khó khăn.

Wolfe và các đồng nghiệp của ông đã phát hiện ra một số khả năng trong một nghiên cứu được công bố trên tạp chí BioEssays năm 2021. Ví dụ, phần đuôi cụp vào của cua chứ không nổi bật như của tôm hùm có thể làm giảm lượng thịt dễ bị tổn thương mà những kẻ săn mồi có thể tiếp cận được. Ngoài ra, lớp vỏ tròn, phẳng của cua có thể giúp nó lật sang một bên hiệu quả hơn so với thân tôm hùm hình trụ.

Tuy nhiên, Wolfe cũng thừa nhận rằng cần nhiều nghiên cứu hơn để kiểm tra những giả thuyết đó. Nhóm của Wolfe cũng đang cố gắng sử dụng dữ liệu di truyền để hiểu rõ hơn về mối quan hệ giữa các loài giáp xác mười chân khác nhau, từ đó xác định chính xác hơn thời điểm các dòng "cua" khác nhau tiến hóa và xác định các yếu tố thúc đẩy quá trình carcinization.

Theo một người trong Wolfe, Javier Luque, "có thể việc có cơ thể cua không nhất thiết là thuận lợi, mà có thể là kết quả của một thứ khác trong cơ thể." Ví dụ, cấu trúc cơ thể cua có thể thành công không phải vì bản thân hình dạng vỏ phẳng hoặc việc ẩn đuôi, mà vì hình dạng này đã mở ra không gian cho các bộ phận khác của cơ thể.

Ví dụ, chiếc đuôi khổng lồ của tôm hùm có thể đẩy con vật này di chuyển trong nước và hỗ trợ nó tấn công con mồi, theo Luque. Tuy nhiên, nó cũng có thể cản trở và hạn chế các đặc điểm khác. Hình dạng cơ thể cua có thể giúp động vật linh hoạt hơn để phát triển các vai trò chuyên biệt cho những cặp chân của chúng ngoài việc đi lại, giúp cua dễ dàng thích nghi với môi trường sống mới. Một số loài cua đã phát triển khả năng sử dụng chân của chúng để đào dưới lớp trầm tích dưới đáy nước hoặc bơi chèo trong nước.

Theo Luque, "Chúng tôi nghĩ rằng do tính linh hoạt mà loài vật này có, cơ thể cua đã tiến hóa rất nhiều lần một cách độc lập." Kết quả là chúng có thể di chuyển đến những nơi mà không có loài giáp xác nào khác có khả năng làm như vậy.

Giống như những sáng tạo của trò xếp hình Lego, Wolfe tin rằng cua và các loài giáp xác tiến hóa hình dạng khác có nhiều thành phần khác nhau có thể hoán đổi mà không làm thay đổi đáng kể các tính năng khác.

Nếu các bằng chứng khoa học chứng minh rằng hình thể cua là hoàn mỹ và là mục tiêu tiến hóa của nhiều loài, thì trong tương lai con người có tiến hóa theo kiểu đó không. Wolfe khẳng định: "Con người sẽ không sớm biến thành cua, bất kể điều đó có vẻ như thế nào. Cơ thể của chúng ta không có dạng mô-đun như vậy. Động vật giáp xác chỉ có các khối cơ thể phù hợp mà thôi."

Cập nhật tin tức công nghệ mới nhất tại fanpage Công nghệ & Cuộc sống