Nhiều nghề nghiệp biến mất do ChatGPT, theo một chuyên gia AI Việt Nam, đã đến lúc nói rằng còn quá sớm để nói điều đó.

PGS.TS Nguyễn Xuân Hoài, Viện trưởng ViệnTrí tuệ nhân tạoChúng tôi chia sẻ niềm vui và sự hiểu biết của chúng tôi về các quốc gia khác nhau, bao gồm cả Hoa Kỳ và Vương quốc Anh.VTC Newsvề chatbot AI, mới ra mắt được vài tháng nhưng đã "làm mưa làm gió" khắp thế giới.

- Là người tiên phong trong lĩnh vực này và là người tiên phong trong lĩnh vực này, Tiến sĩ.công nghệÔng cho rằng trí tuệ nhân tạo có thể được hưởng lợi từ nhiều yếu tố khác nhau, nhưng điều quan trọng là phải hiểu những yếu tố nào trong số đó có lợi cho sự phát triển của trí tuệ.ChatGPT tạo nên cơn sốt?

Đầu tiên, chúng ta phải hiểu công nghệ nền tảng đằng sau ChatGPT là mô hình ngôn ngữ lớn (large language models - LLM), thuộc lĩnh vực AI tạo sinh (generative AI). AI tạo sinh là loại AI tạo ra nội dung mới thông qua huấn luyện dựa trên dữ liệu cũ và thông tin cũ.

Midjourney, DALL-E (sinh hình ảnh) và các phần mềm AI tạo sinh khác đã thu hút sự chú ý và tạo ra bất ngờ trong những năm gần đây. ChatGPT là ứng dụng tương tác người dùng đầu tiên của AI tạo sinh được cung cấp cho người dùng phổ thông rộng rãi, theo như tôi biết.

Tất nhiên, chatbot không phải là một phát minh AI mới. Mặc dù công nghệ AI tạo sinh của ChatGPT không phải là mới, nhưng đây là công cụ chatbot được tạo ra đầu tiên dành cho công chúng phổ thông như một sản phẩm hoàn thiện (dù đây chỉ là bản thử nghiệm beta) và dựa trên mô hình ngôn ngữ AI tạo sinh lớn.

Điểm thứ hai là ChatGPT cung cấp trải nghiệm người dùng thân thiện hơn so với các công cụ tương tự. Đội ngũ OpenAI đã quen thuộc với việc sửa đổi LLM cho bài toán chatbot.

Công nghệ AI tạo sinh, chẳng hạn như ChatGPT, là một xu hướng công nghệ AI trong tương lai gần. Không cần nhiều sự hỗ trợ của con người trong quá trình tự học, nó có khả năng tận dụng lượng dữ liệu huấn luyện khổng lồ.

- Nhiều người cho rằng ChatGPT có thể thay thế con người trong một số ngành nghề cụ thể, điều này có thể dẫn đến việc mất nhiều công việc hơn. Ông nghĩ nhận định này có đúng không?

Nhận định mang tính khái quát hay vĩ mô về ChatGPT là không thể đưa ra ngay lập tức. Các đánh giá kỹ lưỡng, hệ thống và bài bản hơn đòi hỏi phải được tiếp tục thực hiện. ChatGPT hiện mới là phiên bản thử nghiệm (beta) và mô hình ngôn ngữ và hệ thống sẽ được cập nhật.

PGS.TS Nguyễn Xuân Hoài, Viện trưởng AI Academy Vietnam

Trong thời gian ngắn tới, OpenAI dự kiến sẽ giới thiệu LLM mới, GPT-4 thay thế cho mô hình GPT-3 nền tảng của ChatGPT.

Ngược lại, ChatGPT hay các công nghệ AI tạo sinh không có bất kỳ giới hạn nào. Do đó, không có cơ sở nào để suy luận rằng "AI sẽ thay thế con người" hay "AI sẽ thay thế nghề nghiệp".

Tuy nhiên, các công nghệ và sản phẩm AI tạo sinh như ChatGPT sẽ có tác động đáng kể đến một số ngành, lĩnh vực (theo cả chiều hướng tích cực và tiêu cực), đặc biệt là những ngành có nhu cầu sản sinh rất nhiều nội dung, chẳng hạn như giáo dục hay truyền thông.

Con người kết hợp với sự hỗ trợ AI để làm việc vẫn là xu hướng trong tương lai.

- Ông nghĩ gì về ChatGPT, và liệu AI đó có 'ưu việt' như mọi người nghĩ hay không?

Như đã thảo luận ở trên, chúng tôi đã nhận được rất ít thông tin về mọi thứ bên trong ChatGPT và do đó, chúng tôi cần thêm thời gian để thu thập dữ liệu và đánh giá kỹ lưỡng. Để trở nên thông minh hơn, hệ thống chatGPT và hệ thống nền tảng AI do nó tạo ra sẽ được huấn luyện và cập nhật.

ChatGPT có thể là chatbot AI đầu tiên được sử dụng rộng rãi mà có trải nghiệm tốt cho người dùng vì những gì đã thấy là tận dụng khả năng của các LLM và sự cẩn thận, chăm chút trong việc tạo dữ liệu huấn luyện, tinh chỉnh mô hình và tạo ra các sản phẩm.

Khả năng viết (tạo sinh) ngôn ngữ ChatGPT rất tốt, mượt mà (coherence) và logic sáng sủa (tốt như người viết). Nó mang lại hiệu ứng truyền thông rất tốt cho các ứng dụng AI và làm cho việc sử dụng các mô hình AI nhận thức (cognitive) trong các ứng dụng nhiều người dùng (massive users) trở nên khả thi hơn. Ngoài ra, LLM cho thấy rằng các nhà nghiên cứu tiến gần hơn đến việc tạo ra các mô hình AI nhận thức có khả năng như con người (về suy nghĩ, lập luận, sử dụng ngôn ngữ, sáng tạo, v.v.).

ChatGPT có vẻ như chỉ mô phỏng tốt cách sinh ngôn ngữ (dạng câu trả lời) và cách viết của con người, do những hạn chế của công nghệ AI tạo sinh hiện tại, chứ không thể đảm bảo tính chính xác của nội dung.

Những thiếu sót của LLM như thiên lệch (bias) đã được tính đến khi xây dựng ChatGPT nhưng vẫn là một rủi ro tiềm ẩn. Việc ChatGPT có ưu việt hay không ở các khía cạnh khác nhau của cuộc sống, chẳng hạn như kinh doanh, xã hội và con người, vẫn còn là một câu hỏi cần được điều tra kỹ lưỡng hơn.

- Nhiều doanh nghiệp công nghệ ở Việt Nam đã và đang đầu tư vào lĩnh vực trí tuệ nhân tạo. Ông có cơ hội nào để chúng tôi mở rộng hoạt động của mình trong tương lai trong lĩnh vực này không?

ChatGPT dựa trên LLM và công nghệ AI tạo sinh. Mô hình GPT-3 là mô hình lớn nhất với tổng tham số lên tới 175 tỷ (mô hình GPT-4 sắp tới dự kiến sẽ có tổng cộng hơn 100 nghìn tỷ, gấp 600 lần GPT-3). Những LLM như vậy có giá rất cao để xây dựng. Có nguồn tin cho rằng chỉ riêng tiền điện để huấn luyện GPT-3 đã vượt quá 10 triệu USD, chưa kể đến khối lượng dữ liệu khổng lồ của nó.

Tôi biết rằng chỉ có 5-6 công ty trên thế giới hiện đang sử dụng các mô hình AI tạo sinh khổng lồ như vậy (gọi là các mô hình nền tảng - foundation models). Các công ty công nghệ AI ở Việt Nam (hoặc ở nhiều quốc gia khác) không dễ tạo ra các mô hình AI tạo sinh nền tảng giống như vậy do các rào cản về chi phí, dữ liệu và các vấn đề về kinh doanh, thị trường.

Nếu lựa chọn phát triển công nghệ AI mới này trong tương lai, tôi nghĩ các công ty công nghệ Việt Nam sẽ buộc phải lựa chọn hoặc là tìm ra nhữngthị trườngngách, ví dụ chuyên về một lĩnh vực nào đó, khi chúng ta có lợi thế về dữ liệu (bởi những mô hình LLM GPT-3 mới chỉ huấn luyện trên những nguồn dữ liệu mở và phổ biến).

Đứng trên vai người khổng lồ là lựa chọn thứ hai. Để tạo ra các ứng dụng độc đáo, điều quan trọng là phải sử dụng các mô hình quan trọng đó. Đương nhiên, các công ty làm AI ở Việt Nam cũng có thể được hưởng lợi từ việc AI nhận thức được định hướng (ngân hàng, bảo hiểm, sản xuất, v.v. - industrial AI) ngoài hướng về nhận thức. Điều này có thể mang lại lợi ích cho các bên liên quan về kiến thức chuyên gia, khách hàng và thị trường về dữ liệu, bài toán, chuyên gia và kiến thức.

Cập nhật tin tức công nghệ mới nhất tại fanpage Công nghệ & Cuộc sống