38 ngân hàng diễn tập thực chiến chủ động tìm kiếm, phát hiện sớm tấn công APT

Ông Lê Mạnh Hùng, Cục trưởng Cục CNTT, Ngân hàng Nhà nước phát biểu khai mạc chương trình diễn tập thực chiến đảm bảo an toàn thông tin cho các hệ thống thông tin ngành ngân hàng.

Sáng nay, ngày 9/11/2019, Cục An toàn thông tin - Bộ TT&TT phối hợp với Cục CNTT - Ngân hàng Nhà nước tổ chức diễn tập thực chiến bảo đảm an toàn thông tin, phòng chống tấn công mạng cho các hệ thống thông tin của ngành ngân hàng.

Được triển khai trên quy mô lớn tại 2 đầu cầu Hà Nội và TP.HCM, cuộc diễn tập có sự tham gia của 38 ngân hàng với hơn 100 cán bộ, chuyên gia chuyên trách trực tiếp đảm bảo an toàn thông tin tại các ngân hàng tham gia.

Cuộc diễn tập thực chiến này là một hoạt động trong chuỗi chương trình diễn tập đảm bảo an toàn thông tin cho các lĩnh vực quan trọng như y tế, hàng không, chính phủ điện tử… đang được Cục An toàn thông tin triển khai.

Phó Cục trưởng Cục An toàn thông tin Nguyễn Khắc Lịch cho biết, ngân hàng là một trong 11 lĩnh vực cần ưu tiên bảo đảm an toàn thông tin mạng, theo quy định tại Quyết định 632 ngày 10/5/2017 của Thủ tướng Chính phủ về việc ban hành Danh mục lĩnh vực quan trọng cần ưu tiên bảo đảm an toàn thông tin mạng và hệ thống thông tin quan trọng quốc gia. Bên cạnh đó, đặc thù của ngành ngân hàng luôn luôn là đích ngắm chính của các tổ chức tin tặc khác nhau, các cuộc tấn công mạng đối với các hệ thống tài chính, ngân hàng liên tục tăng về số lượng và quy mô cũng như độ tinh vi.

"Do đó, việc triển khai các hoạt động tập huấn, diễn tập nhằm nâng cao năng lực đối phó và xử lý với các sự cố mất an toàn thông tin cho lĩnh vực ngân hàng là yêu cầu cần thiết và cấp bách, cần triển khai thường xuyên”, ông Lịch nhấn mạnh.

Theo ông Nguyễn Khắc Lịch, Phó Cục trưởng Cục An toàn thông tin, việc triển khai các hoạt động tập huấn, diễn tập nhằm nâng cao năng lực đối phó và xử lý với các sự cố mất an toàn thông tin cho lĩnh vực ngân hàng là yêu cầu cần thiết và cấp bách, cần triển khai thường xuyên.

Cũng theo Cục An toàn thông tin, thời gian gần đây, có rất nhiều các cuộc tấn công mạng phức tạp và kéo dài hay còn gọi là tấn công có chủ đích APT vào các ngân hàng, tổ chức tài chính trên thế giới và đặc biệt ở Việt Nam. Những cuộc tấn công gây ra ảnh hưởng lớn tới các tổ chức và thường chỉ được phát hiện sau khi sự cố đã xảy ra. Dù đã được đầu tư rất nhiều giải pháp an toàn, an ninh mạng, các hệ thống phòng thủ đa lớp tuy nhiên việc phát hiện và ngăn chặn các cuộc tấn công APT vẫn còn rất khó khăn. Trước nguy cơ các cuộc tấn công mạng xảy ra ngày càng tinh vi và phức tạp, việc luyện tập xử lý trước và chủ động phát hiện sớm trước khi các cuộc tấn công mạng xảy ra là hết sức cần thiết.

Diễn tập đảm bảo an toàn thông tin mạng cho các hệ thống thông tin ngành ngân hàng có chủ đề chủ đề “Chủ động tìm kiếm, phát hiện sớm tấn công APT đối với khối tài chính-ngân hàng bằng phương pháp Threat Hunting"

Với thông điệp “Đưa diễn tập an toàn thông tin vào thực chất thông qua diễn tập thực chiến”, chương trình diễn tập quy mô lớn về đảm bảo an toàn thông tin mạng trong lĩnh vực tài chính, ngân hàng lần này có chủ đề “Chủ động tìm kiếm, phát hiện sớm tấn công APT đối với khối tài chính-ngân hàng bằng phương pháp Threat Hunting (săn lùng mối đe dọa mạng – PV)”.

Các đội tham gia sẽ thực hiện diễn tập trực tiếp trên hệ thống thao trường điện tử CyberField của Trung tâm Giám sát an toàn không gian mạng quốc gia (Cục An toàn thông tin). Đây là hệ thống giả lập, mô phỏng môi trường mạng các hệ thống thông tin vận hành trong thực tế. Hệ thống này đã được triển khai cho nhiều cuộc diễn tập lớn cho nhiều tỉnh thành, bộ ban ngành tại Việt Nam. Hệ thống phục vụ diễn tập gồm 2 thành phần chính là hệ thống giám sát và hệ thống mô phỏng lỗ hổng bảo mật (mục tiêu tấn công).

Thành viên trong mỗi đội sẽ được nhập vai vào thành các nhân vật trong kịch bản mô phỏng để tiến hành xử lý tấn công mạng từng bước theo quy trình, giảm thiểu thiệt hại, ngăn chặn các cuộc tấn công tiếp diễn, leo thang nhưng vẫn đảm bảo hệ thống vận hành bình thường.

Kịch bản tấn công được mô phỏng các kỹ thuật thực tế dựa trên các nhóm APT đang có các hoạt động tấn công vào các ngân hàng Việt Nam, sử dụng các kỹ thuật và công cụ để mô phỏng lại theo chuỗi tấn công (kill chain) quá trình một kẻ tấn công giành quyền kiểm soát dữ liệu từ giai đoạn trinh sát thu thập thông tin Internal Recon, Initial Compromise, Establish Foothold,… cho đến bước thiết lập kênh điều khiển kiểm soát, đánh cắp dữ liệu nhạy cảm ra ngoài, truy cập vào được server SWIFT để thực hiện đánh cắp tiền của ngân hàng…

Tiếp đó, các đội sẽ phải thực hiện các bài phòng thủ để đảm bảo đáp ứng được yêu cầu cơ bản cho việc theo dõi, phát hiện cũng như thực hiện điều tra, xử lý tấn công mạng. Sử dụng hệ thống giám sát an ninh mạng và áp dụng Threat Hunting (săn lùng mối đe dọa mạng – PV) để tìm kiếm, theo dõi, phát hiện sớm tấn công mạng trước khi có thiệt hại nghiêm trọng xảy ra. Thực hiện các biện pháp giảm thiểu thiệt hại, live incident response & forensics (Dữ liệu bộ nhớ RAM, Network Traffic, Event log…). Phân tích các kỹ thuật-chiến thuật-chiến lược (TTP); Dịch ngược & phân tích mã độc. Kết hợp phân tích Threat Intelligence để xác định nguồn gốc, mức độ, phạm vi ảnh hưởng của cuộc tấn công, viết báo cáo xử lý tấn công mạng và các bài học kinh nghiệm.

APT (Advanced Persistent Threat) là hình thức tấn công mạng có mục tiêu cụ thể do tin tặc sử dụng các công nghệ tiên tiến và kỹ thuật lừa đảo để đột nhập mạng mục tiêu và dai dẳng tập trung vào mục tiêu đó trong thời gian dài cho đến khi cuộc tấn công diễn ra thành công (hoặc bị chặn đứng). Hậu quả của các cuộc tấn công APT là vô cùng nặng nề: tài sản trí tuệ bị đánh cắp (bí mật thương mại hoặc bằng sáng chế…); thông tin nhạy cảm bị xâm nhập (dữ liệu cá nhân, hồ sơ nhân viên…); cơ sở hạ tầng quan trọng của tổ chức bị phá hủy (cơ sở dữ liệu, máy chủ quản trị…) hay toàn bộ tên miền của tổ chức bị chiếm đoạt.