Hiện tượng ấm lên toàn cầu và hồ chuông báo động đã đạt đến mức điểm với

Khi thế giới tiếp tục đốt cháy nhiên liệu hóa thạch làm nóng hành tinh như than đá, dầu mỏ và khí đốt, nhiệt độ toàn cầu gần đây đã tăng vọt. Đáng ngại là xu hướng đó không có dấu hiệu chậm lại.

Theo bản báo cáo cập nhật khí hậu hàng năm của WMO, từ năm 2023 đến 2027, có tới 66% khả năng nhiệt độ hành tinh sẽ tăng lên trên 1,5 độ C so với mức của thời kỳ tiền công nghiệp trong ít nhất một năm của giai đoạn 5 năm tới. Ngoài ra, có 98% khả năng là ít nhất một năm trong giai đoạn 5 năm tới, và trong giai đoạn 5 năm nói chung, sẽ ghi nhận mức nóng kỷ lục đối với hành tinh.

WMO tuyên bố rằng việc vi phạm ngưỡng 1,5 độ C được thiết lập trong Thỏa thuận khí hậu Paris có thể chỉ là tạm thời, nhưng đó sẽ là dấu hiệu rõ ràng nhất cho thấy biến đổi khí hậu đang tăng tốc nhanh như thế nào, dẫn đến hiện tượng nước biển dâng, thời tiết khắc nghiệt hơn và sự suy tàn của các hệ sinh thái quan trọng.

Thỏa thuận khí hậu Paris đã được các quốc gia cam kết để giảm nhiệt độ nóng lên toàn cầu xuống mức dưới 2 độ C, tốt nhất là 1,5 độ C, so với nhiệt độ thời kỳ tiền công nghiệp. Theo các nhà khoa học, điểm bùng phát quan trọng là 1,5 độ C; vượt qua mức đó, nguy cơ lũ lụt nghiêm trọng, hạn hán, cháy rừng và thiếu lương thực trên toàn cầu có thể tăng lên đáng kể.

"Báo cáo này không có nghĩa là chúng ta sẽ vĩnh viễn vượt quá mức 1,5 độ C được nêu trong Thỏa thuận Paris, vốn đề cập đến sự nóng lên kéo dài trong nhiều năm. Tuy nhiên, WMO đang gióng lên hồi chuông cảnh báo rằng chúng ta sẽ tạm thời vi phạm mức 1,5 độ C với tần suất ngày càng tăng. Theo Tổng Thư ký WMO Petteri Taalas.

Theo ông Petteri Taalas, "Hiện tượng El Nino gây tăng nhiệt độ dự kiến sẽ phát triển trong những tháng tới và hiện tượng này kết hợp với biến đổi khí hậu do con người gây ra có thể đẩy nhiệt độ toàn cầu lên mức cao chưa từng có. Điều này sẽ có tác động đáng kể đến sức con người, an ninh lương thực, quản lý nước và môi trường. Chúng ta cần chuẩn bị sẵn sàng.

Sau sự kiện El Nino cực kỳ mạnh, năm 2016 là năm nóng nhất hiện nay được ghi nhận. El Nino thường làm tăng nhiệt độ vào năm sau khi nó phát triển, điều này có thể khiến năm 2024 trở thành năm nóng nhất từ trước đến nay.

Khi con người tiếp tục đốt nhiên liệu hóa thạch và gây ô nhiễm làm nóng hành tinh, nhiệt độ đã tăng lên khoảng 1,2 độ C. Mặc dù Trái đất đã trải qua 3 năm mà hiện tượng La Nina làm mát, nhiệt độ sau đó vẫn tăng vọt lên mức nguy hiểm.

Theo báo cáo, kể từ năm 2015, khi WMO đặt nguy cơ vi phạm ngưỡng này ở mức gần bằng 0%, nguy cơ tạm thời vượt quá mốc 1,5 độ C đã tăng dần đều.

WMO dự đoán nhiệt độ gần bề mặt trung bình toàn cầu hàng năm trong khoảng thời gian từ năm 2023 đến 2027 cao hơn từ 1,1 độ C đến 1,8 độ C so với mức trung bình của những năm 1850 đến 1900, thời kỳ trước khi có sự gia tăng mạnh mẽ ô nhiễm làm nóng hành tinh do đốt nhiên liệu hóa thạch.

Theo Leon Hermanson, nhà khoa học đứng đầu báo cáo Met Office, "Nhiệt độ trung bình toàn cầu được dự đoán sẽ tiếp tục tăng, khiến chúng ta ngày càng rời xa khí hậu mà chúng ta quen thuộc."

Tại sao mức tăng 1,5 độ C lại quan trọng?

Các nhà khoa học từ lâu đã cảnh báo rằng thế giới phải duy trì nhiệt độ không tăng trên 1,5 độ C để ngăn chặn những biến đổi thảm khốc và có nguy cơ đảo ngược.

Sự nóng lên trên mức này sẽ làm tăng nguy cơ kích hoạt các điểm bùng phát lớn, chẳng hạn như sự diệt các rạn san hô và tan chảy của các tảng băng ở hai cực, điều này sẽ làm tăng mực nước biển và tàn phá các cộng đồng ven biển.

Mực nước biển dâng vào cuối thế kỷ này có thể khiến 13 triệu người, bao gồm cả 13 triệu người Mỹ, phải di dời. Sự nóng lên hơn 1,5 độ C là mối đe đối với sự sống còn của nhiều quốc đảo nằm ở vùng thấp Thái Bình Dương.

Nhiệt độ tăng cũng làm tăng tần suất và cường độ của các hiện tượng thời tiết cực đoan như hạn hán, bão, cháy rừng và sóng nhiệt. Hàng loạt kỷ lục về nhiệt độ đã bị phá vỡ ngay trong năm nay. Một số vùng của Argentina đã trải qua nhiệt độ cao hơn mức bình thường tới 10 độ C vào tháng 3. Phần lớn châu Á đã trải qua các kỷ lục về nhiệt độ cao vào tháng 4, trong khi nhiệt độ cao kỷ lục thiêu đốt các địa điểm ở Tây Bắc Thái Bình Dương vào tháng 5.

Theo NASA, việc hạn chế sự nóng lên ở mức dưới 1,5 độ C có thể giúp giảm số lượng 420 triệu người phải tiếp xúc với sóng nhiệt cực đoan.

Cơ hội để hành động đang cạn dần

Những tác động sẽ càng tồi tệ hơn khi mỗi phần nhỏ của 1,5 độ C nóng lên toàn cầu. Tuy nhiên, điều đó cũng có nghĩa là nếu chúng ta giảm bớt sự nóng lên một chút thì sẽ có lợi. Theo các nhà khoa học, con người vẫn còn thời gian để giảm bớt sự nóng lên toàn cầu khi cơ hội hành động dần dần khép lại bằng cách từ bỏ nhiên liệu hóa thạch như dầu mỏ, than đá và khí đốt để chuyển sang năng lượng sạch.

Theo Doug Parr, nhà khoa học trưởng tại Greenpeace UK, "Báo cáo này [báo cáo của WMO - ND] phải là một lời kêu gọi tập hợp để tăng cường nỗ lực toàn cầu nhằm giải quyết khủng hoảng khí hậu."

Để chuẩn bị sẵn sàng đối phó với các tác động khí hậu đã hình thành, nhiều người cũng đã kêu gọi phải có các biện pháp thích ứng, chẳng hạn như xây dựng những bức tường ven biển để bảo vệ các cộng đồng khỏi mực nước biển dâng.

Tại hội nghị thượng đỉnh về khí hậu COP28 của Liên Hợp Quốc ở Dubai vào cuối năm nay, lãnh đạo các quốc gia dự kiến sẽ nhóm họp. Họ sẽ thực hiện "kiểm kê toàn cầu" - đánh giá tiến độ công việc đang làm để đạt được các mục tiêu đã thuận trong Thỏa thuận Khí hậu Paris. Bằng cách giảm ô nhiễm làm nóng hành tinh hơn 40% vào năm 2030, chắc chắn sẽ còn chặng đường rất dài để đạt được mục tiêu giữ mức nóng lên toàn cầu ở mức 1,5 độ C.

Cập nhật tin tức công nghệ mới nhất tại fanpage Công nghệ & Cuộc sống