Kinh tế số phải trở thành một trụ cột chiến lược trong kỷ nguyên số

Phát triển nền tảng số: Chìa khóa thúc đẩy kinh tế số Việt Nam

Chuyển đổi số tại Việt Nam từ tầm nhìn đến thành tựu

Khởi động Ngày không tiền mặt 2025, thúc đẩy kinh tế số

Tiếp tục chương trình Kỳ họp thứ 9, sáng 17/6, Quốc hội thảo luận ở hội trường về tình hình kinh tế - xã hội và ngân sách nhà nước

Phát triển kinh tế vẫn dựa vào động lực truyền thống

Các đại biểu Quốc hội đánh giá, trong năm 2024 và những tháng đầu năm 2025, nền kinh tế tiếp tục ghi nhận những tín hiệu tích cực, thể hiện sự điều hành linh hoạt, quyết liệt của Chính phủ và sự vào cuộc đồng bộ của các cấp, các ngành. Tuy nhiên, nhiều đại biểu cũng thẳng thắn chỉ rõ những khó khăn, thách thức cần sớm có giải pháp khắc phục.

Đại biểu Nguyễn Ngọc Sơn (Đoàn Hải Dương) phát biểu

Đại biểu Nguyễn Ngọc Sơn (Đoàn Hải Dương) nhận định, tăng trưởng còn phụ thuộc vào các động lực truyền thống, như xuất khẩu, đầu tư công và FDI. Trong khi đó, các động lực mới như kinh tế số, công nghệ cao, kinh tế xanh còn chưa phát huy hiệu quả. Tỷ trọng kinh tế số năm 2024 ước chỉ đạt 18-18,3% GDP.

Đại biểu đánh giá hiệu quả đầu tư công còn thấp, tỷ lệ giải ngân vốn đầu tư công 5 tháng đầu năm mới đạt khoảng 22,2% kế hoạch. Đáng chú ý, có 37/47 bộ, cơ quan ngang bộ; 24/63 địa phương có tỷ lệ giải ngân đạt dưới mức bình quân cả nước, đặc biệt là có 7 địa phương giải ngân dưới 15%. Nhiều dự án trọng điểm quốc gia tiếp tục chậm tiến độ, ảnh hưởng tới hiệu quả lan tỏa đầu tư công tới tăng trưởng chung.

Một điểm nghẽn khác được đại biểu nêu lên là chất lượng nguồn nhân lực. Theo Tổng cục Thống kê, tỷ lệ lao động qua đào tạo có bằng cấp, chứng chỉ năm 2024 mới đạt khoảng 28,3%, thấp hơn so với nhiều nước trong khu vực. Bên cạnh đó, 60% doanh nghiệp gặp khó khăn trong tuyển dụng lao động đáp ứng yêu cầu chuyên môn sâu và kỹ năng mềm.

Ngoài ra, một số chính sách chưa theo kịp thực tiễn. Việc chuyển đổi phương thức quản lý thuế mới đối với hộ kinh doanh còn bất cập, thủ tục hành chính ở một số nơi còn chồng chéo, thiếu đồng bộ giữa các cấp, ngành gây cản trở hoạt động sản xuất, kinh doanh…

Từ thực tiễn đó, đại biểu Nguyễn Ngọc Sơn đề nghị Chính phủ cần tiếp tục có những hành động cụ thể, chi tiết; tiếp tục đột phá thể chế, đổi mới tư duy làm chính sách; cơ cấu lại chính sách tài khóa, tiền tệ, nâng cao hiệu quả đầu tư công, tháo gỡ rào cản cho doanh nghiệp tư nhân và có chiến lược thu hút FDI mang lại giá trị gia tăng cao hơn.

Cùng với đó, đại biểu đề nghị đẩy mạnh chuyển đổi số, phát triển kinh tế xanh và nâng cao chất lượng nguồn nhân lực để tạo nền tảng cho tăng trưởng nhanh, bền vững trong thời gian tới.

Khai thác hiệu quả các động lực tăng trưởng mới

Phát biểu thảo luận, đại biểu Thạch Phước Bình (Đoàn Trà Vinh) cho rằng, một trong những điều kiện tiên quyết để đạt tăng trưởng hai con số bền vững là phải có nguồn nhân lực chất lượng cao, đặc biệt trong các lĩnh vực mũi nhọn như công nghệ thông tin, AI, bán dẫn, tài chính xanh, logistics, kỹ thuật số hóa sản xuất.

Đại biểu đề nghị Chính phủ ban hành Chiến lược quốc gia về phát triển kỹ năng nghề đến năm 2035, trong đó khuyến khích thành lập các trung tâm đào tạo nghề đạt chuẩn quốc tế tại các vùng kinh tế trọng điểm. Đồng thời, xây dựng cơ chế đặt hàng đào tạo theo nhu cầu doanh nghiệp, chuyển đổi mạnh mô hình từ “dạy cái mình có” sang “đào tạo cái thị trường cần”.

Đại biểu Thạch Phước Bình (Đoàn Trà Vinh) phát biểu

Bên cạnh đó, đại biểu nhấn mạnh tầm quan trọng của khai thác hiệu quả các động lực tăng trưởng mới: chuyển đổi xanh, kinh tế tuần hoàn và đổi mới sáng tạo. Trong bối cảnh Việt Nam cam kết đạt phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050, đây không chỉ là nghĩa vụ mà còn là cơ hội lớn để chuyển đổi mô hình tăng trưởng. Đại biểu đề nghị bổ sung một số chính sách như: ưu đãi thuế, tín dụng và đất đai cho doanh nghiệp thực hiện mô hình kinh tế tuần hoàn, năng lượng tái tạo, sản xuất sạch và tiết kiệm tài nguyên. Khuyến khích phát triển thị trường tài chính xanh, thí điểm phát hành trái phiếu xanh doanh nghiệp và địa phương.

“Xây dựng khung pháp lý cho sandbox đổi mới sáng tạo, để Việt Nam trở thành trung tâm thí điểm công nghệ mới trong khu vực Đông Nam Á” - đại biểu đề nghị.

Đáng chú ý, đại biểu cho rằng, để đạt được tăng trưởng bền vững trong kỷ nguyên số, kinh tế số phải trở thành một trụ cột chiến lược, không chỉ là ngành kinh tế đơn lẻ. Đề nghị Chính phủ ban hành Chương trình hành động quốc gia về phát triển kinh tế số đến năm 2030, tầm nhìn đến 2045 với mục tiêu đưa tỷ trọng kinh tế số đạt ít nhất 25% GDP vào năm 2030 và 35% vào năm 2045.

Đại biểu gợi ý một số nội dung trọng tâm cần triển khai: Thiết lập Hạ tầng số quốc gia đồng bộ, tốc độ cao, bảo đảm mỗi người dân có một danh tính số, mỗi doanh nghiệp có một mã số hoạt động liên thông; Mở rộng trục dữ liệu quốc gia, kết nối liên thông giữa các bộ, ngành, địa phương; ban hành quy định cụ thể về khai thác, chia sẻ, tái sử dụng và bảo mật dữ liệu công; Thiết lập khung pháp lý linh hoạt cho các mô hình kinh doanh số mới như sàn giao dịch số, ngân hàng số, tài sản ảo, token hóa tài sản, đồng thời kiểm soát rủi ro về bảo vệ người tiêu dùng và an ninh mạng...

Theo tạp chí Điện tử và Ứng dụng

Cập nhật tin tức công nghệ mới nhất tại fanpage Công nghệ & Cuộc sống