Bảo vệ bản quyền số: Đừng "mất bò mới lo làm chuồng"

Đó là chia sẻ của ông Hoàng Đình Chung, Giám đốc Trung tâm Bản quyền số (VDCA), về câu chuyện bảo vệ bản quyền trên môi trường số hiện nay.

Phim hoạt hình Wolfoo đạt hơn 2 tỷ lượt xem mỗi tháng trên toàn cầu.

Ông Chung cho rằng việc bảo vệ bản quyền nói chung đã khó và việc bảo vệ bản quyền trên môi trường số còn khó hơn nữa. Do đó, ông Chung cho rằng, yếu tố công nghệ phải được xem xét đầu tiên: Trên môi trường số, công nghệ trở thành công cụ để xâm phạm bản quyền. Để ngăn chặn vi phạm bản quyền, chúng ta cần có công cụ công nghệ hỗ trợ.

Thứ hai là yếu tố pháp lý: Với sự hỗ trợ của các công cụ hỗ trợ, cá nhân, tổ chức có thể tạo ra hàng chục, thậm chí hàng trăm nội dung số mỗi tháng. Do đó, việc xác minh nội dung số không vi phạm bản quyền hoặc rà quét nội dung vi phạm là một thách thức đối với các chủ sở hữu nội dung, các cơ quan quản lý và các nền tảng cung cấp dịch vụ trung gian.

Thứ ba là chứng minh hành vi và xử lý vi phạm: Trong khi lập vi bằng là một biện pháp được công nhận cần thời gian và tiền bạc, pháp luật hiện nay chưa công nhận bằng chứng điện tử. Điều này làm giảm khả năng tự bảo vệ nội dung của chủ sở hữu vì họ biết nội dung của mình bị xâm phạm. Điều này khiến các cơ quan có thẩm quyền đưa ra quyết định và cung cấp hỗ trợ cho chủ sở hữu.

Khi đã có hành lang pháp lý nhưng các nền tảng xuyên biên giới vẫn là một thách thức, công nghệ số Việt Nam nói chung và nội dung số Việt Nam nói riêng phải đối mặt với nhiều khó khăn. Ngoài ra, không có đủ công cụ hữu hiệu để bảo vệ các doanh nghiệp Việt Nam trên không gian mạng, chống độc quyền và chống cạnh tranh lành mạnh.

Ông Chung đưa ra một minh điển hình về bài học kinh nghiệm của công ty Sconnect bảo vệ bản quyền số trong vụ việc "Sói Wolfoo" và "Heo Peppa Pig" thời gian qua: Sconnect đã tốn khoảng 1 triệu đô la cho vụ kiện, thậm chí án Nga đã công nhận Sconnect thắng kiện nhưng án Anh lại không công nhận.

"Khi chúng ta phải đối mặt với những đối thủ có tiềm năng kinh tế, hiểu biết về luật pháp quốc tế, chúng ta sẽ rất khó theo kiện nếu các nhà sáng tạo nội dung Việt Nam chỉ là các doanh nghiệp nhỏ. Các doanh nghiệp nhỏ không đủ khả năng theo kiện được vì một số nền tảng cung cấp dịch vụ trung gian tuân thủ chính sách của quốc gia. Bản đồ tín nhiệm đỏ có mức độ tín nhiệm thấp hơn khi thua kiện. Theo ông Chung, chúng ta cần có các bước đi đồng hành trong việc tiến tới sân chơi toàn cầu.

Theo Giám đốc Trung tâm Bản quyền số, phần quan trọng nhất của tài sản số là bảo vệ bản quyền số. Do đó, chủ sở hữu phải xem việc bảo vệ bản quyền số giống như bảo vệ tài sản vật lý hàng ngày. Để bảo vệ tài sản của mình, chủ sở hữu phải có đủ công cụ hỗ trợ.

"Đó không chỉ là một công cụ công nghệ hỗ trợ, mà còn phải tự trang bị kiến thức pháp lý để tự bảo vệ mình hoặc phải tìm đến những đơn vị chuyên sâu có uy tín về bảo vệ bản quyền số để được hỗ trợ ngay từ khi có ý tưởng sáng tạo. Tránh rơi vào trường hợp mà dân gian gọi là "mất bò mới lo làm chuồng" - ông Chung nói.

Ông Nguyễn Thiện Nghĩa, Phó Cục trưởng Phụ trách Cục Công nghiệp Công nghệ Thông tin (CNTT) và Truyền thông, Bộ Thông tin và Truyền thông (TT&TT) cho biết, lĩnh vực sáng tạo nội dung số đang phát triển rất nhanh ở Việt Nam, với mức doanh thu ghi nhận lên tới 800 triệu USD vào năm 2022. Ngành công nghiệp CNTT khác với các ngành khác. Khi các ngành sản xuất chủ yếu dựa trên máy móc, thì ngành CNTT chủ yếu dựa trên con người. Khi các ngành công nghiệp sản xuất dựa trên vật liệu, thì ngành CNTT dựa trên dữ liệu. Chúng ta cần có chính sách đặc thù để khuyến khích CNTT.

Ngành công nghệ thông tin Việt Nam đã triển khai hỗ trợ Make In Vietnam, cụ thể, theo ông Nguyễn Thiện Nghĩa. Tới đây, những nội dung số xuất khẩu ra thế giới phải được sản xuất ở Việt Nam bởi con người Việt Nam; điều này vốn là một thách thức đối với các nhà sản xuất nội dung trong nước.

"Chúng ta phải miễn thuế thu nhập cá nhân thay vì giảm thuế nhập khẩu linh kiện hoặc giảm thuế doanh nghiệp. Thuế thu nhập cá nhân giải quyết rất nhiều vấn đề để thúc đẩy sự sáng tạo. Khi họ tiếp tục nhận được thu nhập cá nhân đó, điều này hỗ trợ những người sáng tạo làm việc trong nhiều môi trường kinh doanh khác nhau. Theo ông Nghĩa, đây là một trong những chính sách mà Bộ TT&TT sẽ tập trung trong thời gian tới.

Cũng theo ông Nguyễn Thiện Nghĩa, các nền tảng xuyên biên giới hiện nay như YouTube, TikTok, Facebook và... đã có công cụ phát hiện vi phạm bản quyền nhanh dựa trên công nghệ. Đó là một cơ hội cho các nhà sản xuất nội dung.

Theo ý kiến của ông Nghĩa, các nhà sản xuất nội dung nên dựa vào những sản phẩm đã được phát hành trên môi trường số và sẽ phát hiện sớm và xử lý nhanh hơn nếu lỡ có vi phạm.

Diễn đàn Doanh nghiệp

Đó là chia sẻ của ông Hoàng Đình Chung, Giám đốc Trung tâm Bản quyền số (VDCA), về câu chuyện bảo vệ bản quyền trên môi trường số hiện nay.

Phim hoạt hình Wolfoo đạt hơn 2 tỷ lượt xem mỗi tháng trên toàn cầu.

Ông Chung cho rằng việc bảo vệ bản quyền nói chung đã khó và việc bảo vệ bản quyền trên môi trường số còn khó hơn nữa. Do đó, ông Chung cho rằng, yếu tố công nghệ phải được xem xét đầu tiên: Trên môi trường số, công nghệ trở thành công cụ để xâm phạm bản quyền. Để ngăn chặn vi phạm bản quyền, chúng ta cần có công cụ công nghệ hỗ trợ.

Thứ hai là yếu tố pháp lý: Với sự hỗ trợ của các công cụ hỗ trợ, cá nhân, tổ chức có thể tạo ra hàng chục, thậm chí hàng trăm nội dung số mỗi tháng. Do đó, việc xác minh nội dung số không vi phạm bản quyền hoặc rà quét nội dung vi phạm là một thách thức đối với các chủ sở hữu nội dung, các cơ quan quản lý và các nền tảng cung cấp dịch vụ trung gian.

Thứ ba là chứng minh hành vi và xử lý vi phạm: Trong khi lập vi bằng là một biện pháp được công nhận cần thời gian và tiền bạc, pháp luật hiện nay chưa công nhận bằng chứng điện tử. Điều này làm giảm khả năng tự bảo vệ nội dung của chủ sở hữu vì họ biết nội dung của mình bị xâm phạm. Điều này khiến các cơ quan có thẩm quyền đưa ra quyết định và cung cấp hỗ trợ cho chủ sở hữu.

Khi đã có hành lang pháp lý nhưng các nền tảng xuyên biên giới vẫn là một thách thức, công nghệ số Việt Nam nói chung và nội dung số Việt Nam nói riêng phải đối mặt với nhiều khó khăn. Ngoài ra, không có đủ công cụ hữu hiệu để bảo vệ các doanh nghiệp Việt Nam trên không gian mạng, chống độc quyền và chống cạnh tranh lành mạnh.

Ông Chung đưa ra một minh điển hình về bài học kinh nghiệm của công ty Sconnect bảo vệ bản quyền số trong vụ việc "Sói Wolfoo" và "Heo Peppa Pig" thời gian qua: Sconnect đã tốn khoảng 1 triệu đô la cho vụ kiện, thậm chí án Nga đã công nhận Sconnect thắng kiện nhưng án Anh lại không công nhận.

"Khi chúng ta phải đối mặt với những đối thủ có tiềm năng kinh tế, hiểu biết về luật pháp quốc tế, chúng ta sẽ rất khó theo kiện nếu các nhà sáng tạo nội dung Việt Nam chỉ là các doanh nghiệp nhỏ. Các doanh nghiệp nhỏ không đủ khả năng theo kiện được vì một số nền tảng cung cấp dịch vụ trung gian tuân thủ chính sách của quốc gia. Bản đồ tín nhiệm đỏ có mức độ tín nhiệm thấp hơn khi thua kiện. Theo ông Chung, chúng ta cần có các bước đi đồng hành trong việc tiến tới sân chơi toàn cầu.

Theo Giám đốc Trung tâm Bản quyền số, phần quan trọng nhất của tài sản số là bảo vệ bản quyền số. Do đó, chủ sở hữu phải xem việc bảo vệ bản quyền số giống như bảo vệ tài sản vật lý hàng ngày. Để bảo vệ tài sản của mình, chủ sở hữu phải có đủ công cụ hỗ trợ.

"Đó không chỉ là một công cụ công nghệ hỗ trợ, mà còn phải tự trang bị kiến thức pháp lý để tự bảo vệ mình hoặc phải tìm đến những đơn vị chuyên sâu có uy tín về bảo vệ bản quyền số để được hỗ trợ ngay từ khi có ý tưởng sáng tạo. Tránh rơi vào trường hợp mà dân gian gọi là "mất bò mới lo làm chuồng" - ông Chung nói.

Ông Nguyễn Thiện Nghĩa, Phó Cục trưởng Phụ trách Cục Công nghiệp Công nghệ Thông tin (CNTT) và Truyền thông, Bộ Thông tin và Truyền thông (TT&TT) cho biết, lĩnh vực sáng tạo nội dung số đang phát triển rất nhanh ở Việt Nam, với mức doanh thu ghi nhận lên tới 800 triệu USD vào năm 2022. Ngành công nghiệp CNTT khác với các ngành khác. Khi các ngành sản xuất chủ yếu dựa trên máy móc, thì ngành CNTT chủ yếu dựa trên con người. Khi các ngành công nghiệp sản xuất dựa trên vật liệu, thì ngành CNTT dựa trên dữ liệu. Chúng ta cần có chính sách đặc thù để khuyến khích CNTT.

Ngành công nghệ thông tin Việt Nam đã triển khai hỗ trợ Make In Vietnam, cụ thể, theo ông Nguyễn Thiện Nghĩa. Tới đây, những nội dung số xuất khẩu ra thế giới phải được sản xuất ở Việt Nam bởi con người Việt Nam; điều này vốn là một thách thức đối với các nhà sản xuất nội dung trong nước.

"Chúng ta phải miễn thuế thu nhập cá nhân thay vì giảm thuế nhập khẩu linh kiện hoặc giảm thuế doanh nghiệp. Thuế thu nhập cá nhân giải quyết rất nhiều vấn đề để thúc đẩy sự sáng tạo. Khi họ tiếp tục nhận được thu nhập cá nhân đó, điều này hỗ trợ những người sáng tạo làm việc trong nhiều môi trường kinh doanh khác nhau. Theo ông Nghĩa, đây là một trong những chính sách mà Bộ TT&TT sẽ tập trung trong thời gian tới.

Cũng theo ông Nguyễn Thiện Nghĩa, các nền tảng xuyên biên giới hiện nay như YouTube, TikTok, Facebook và... đã có công cụ phát hiện vi phạm bản quyền nhanh dựa trên công nghệ. Đó là một cơ hội cho các nhà sản xuất nội dung.

Theo ý kiến của ông Nghĩa, các nhà sản xuất nội dung nên dựa vào những sản phẩm đã được phát hành trên môi trường số và sẽ phát hiện sớm và xử lý nhanh hơn nếu lỡ có vi phạm.

Diễn đàn Doanh nghiệp

Cập nhật tin tức công nghệ mới nhất tại fanpage Công nghệ & Cuộc sống