Bộ Công Thương thảo luận về các biện pháp đảm bảo cung ứng điện

Thứ trưởng Bộ Công Thương Đỗ Thắng Hải đã thảo luận với báo chí về các giải pháp đảm bảo cung ứng điện cho sinh hoạt, sản xuất và các dự án điện gió, điện mặt trời không nằm trong quy hoạch tại cuộc họp báo Chính phủ thường kỳ tháng 5/2023.

Thứ trưởng Bộ Công Thương Đỗ Thắng Hải

Chúng ta cần thẳng thắn nhìn nhận nguy cơ, nhưng thực tế có một số nơi, ở một số thời điểm nhất định, đã xuất hiện tình trạng thiếu điện cho sinh hoạt của người dân và hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp. Chúng ta cần nghiêm túc nhìn nhận điều đó liên quan đến câu hỏi của phóng viên về nguy cơ thiếu điện và các giải pháp bảo đảm điện cho sinh hoạt, sản xuất trong thời gian tới. Thay mặt Bộ Công Thương, tôi xin bày tỏ sự đồng cảm, sự chia sẻ với những khó khăn của doanh nghiệp và những bất tiện của người dân trong cuộc sống hàng ngày, đặc biệt là trong bối cảnh hiện đại dịch Covid-19 và thời tiết nắng nóng kỷ lục hiện nay.

Trước hết, có thể đánh giá tình hình cung cấp điện ổn định trong bốn tháng đầu năm. Tuy nhiên, từ đầu tháng 5 đến nay, tình trạng nắng nóng kỷ lục đã xảy ra ở nhiều địa phương trên toàn quốc, diễn biến khó lường và dự kiến sẽ tiếp tục kéo dài trong thời gian tới. Trong khi lưu lượng nước về các hồ điện rất thấp, đặc biệt là ở các hồ điện miền Bắc, tình trạng này đã làm tăng nhu cầu tiêu thụ điện sinh hoạt. Điều này có tác động đáng kể đến cung ứng điện trong mùa khô năm 2023, đặc biệt là trong thời gian cuối tháng 5 khi nguồn than nhập khẩu chậm cung cấp nhu cầu thực tế cho hoạt động phát điện.

Ngay từ đầu năm 2023, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, Bộ Công Thương đã chỉ đạo Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN), Tập đoàn Dầu khí Quốc gia Việt Nam (PVN), Tập đoàn Công nghiệp Than - Khoáng sản (TKV) và các đơn vị liên quan chủ động theo dõi sát tình hình diễn biến thời tiết, đảm bảo nguồn cung nhiên liệu cho phát điện, đẩy nhanh tiến độ xây dựng, nâng cấp, sửa chữa lưới và công trình nguồn.

Chính phủ, trực tiếp Thủ tướng Chính phủ, đã chỉ đạo các Bộ, ngành và các đơn vị liên quan ngay lập tức, quyết liệt thực hiện các giải pháp cần thiết để bảo đảm cung ứng điện ở mức cao nhất, đặc biệt trong thời gian khó khăn mang tính ngắn hạn. Chính phủ đã lường trước được tình hình khó khăn trong cung cấp điện tại thời gian cao điểm nắng nóng năm 2023.

Bộ Công Thương đã triển khai các giải pháp để đảm bảo điện, chỉ đạo các đơn vị quyết liệt, khẩn trương thực hiện các nhiệm vụ để ứng phó, đảm bảo cung cấp điện trong các tháng cao điểm nắng nóng, theo chỉ đạo của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ.

Trước hết, Bộ Công Thương đã tăng cường đảm bảo công tác vận hành hệ thống điện sẵn có và cung cấp nhiên liệu phục vụ sản xuất điện.

Bộ Công Thương đã chỉ đạo các đơn vị điện lực thực hiện hiệu quả các nhiệm vụ được Thủ tướng Chính phủ giao về bảo đảm cung ứng điện mùa khô năm 2023. Bộ Công Thương đã nhiều lần trực tiếp chỉ đạo, hỗ trợ EVN thực hiện các nhiệm vụ được giao.

Ngoài ra, rà soát công tác vận hành hệ thống điện, chỉ đạo các đơn vị phát điện: chuẩn bị nhiên liệu sẵn sàng phục vụ phát điện; thành lập, tăng cường các bộ phận trực ca và ứng trực hỗ trợ công tác vận hành; thực hành tiết kiệm điện ngay trong các đơn vị nội bộ; đảm bảo an toàn lưới điện truyền tải và lưới điện phân phối đảm bảo vận hành an toàn, hiệu quả; khẩn trương khắc phục những sự cố, tồn tại để đưa vào vận hành các nhà máy điện phục vụ cho cung cấp điện.

Bộ Công Thương cũng yêu cầu tăng sản lượng than cho cấp điện, điều tiết việc cung cấp than để tăng lượng than cho phát điện khoảng 300 nghìn tấn cho tháng 5 và khoảng 100 nghìn tấn cho mỗi tháng tiếp theo (tháng 6, tháng 7), tăng 18% lượng khí cấp khu vực Đông Nam Bộ và 8% lượng khí cấp khu vực Tây Nam Bộ cho sản xuất điện.

Thứ hai, khẩn trương đưa các nhà máy năng lượng tái tạo chuyển tiếp vào vận hành, nối lưới để có thể phát điện ngay lên hệ thống điện quốc gia.

Ảnh minh họa

Có 7 dự án/phần dự án điện gió, điện mặt trời chuyển tiếp với tổng công suất 430,22 MW đã chính thức được phát điện thương mại lên lưới tính đến 17h30 ngày 31/5/2023. Ngoài ra, Bộ Công Thương đã phê duyệt giá tạm cho 40 dự án chuyển tiếp và hiện nay đang gấp rút hoàn tất các thủ tục để phát điện lên lưới.

Có 59/85 dự án chuyển tiếp với tổng công suất 3.389,8 MW đã gửi hồ sơ cho Công ty Mua bán điện (EVNEPTC) để đàm phán giá điện, hợp đồng mua bán điện; trong đó có 50 dự án chuyển tiếp có tổng công suất 2.751,6 MW đã đề nghị giá tạm bằng 50% giá trần của khung giá (theo Quyết định số 21/QĐ-BCT ngày 7/1/2023 của Bộ Công Thương). EVN và chủ đầu tư đã hoàn thành đàm phán giá và ký tắt hợp đồng mua bán điện (PPA) với 46/50 dự án.

Cơ quan quản lý Nhà nước đã thẩm quyền nghiệm thu công trình/một phần công trình; 27 dự án chuyển tiếp đã được cấp giấy phép hoạt động điện lực toàn nhà máy/một phần nhà máy; 19 dự án năng lượng tái tạo chuyển tiếp đã có quyết định gia hạn chủ trương đầu tư.

Tuy nhiên, hiện vẫn còn 26/85 dự án năng lượng tái tạo chuyển tiếp với tổng công suất khoảng 1.346 MW chưa gửi hồ sơ đến EVN để đàm phán giá điện.

Thứ ba, tăng cường các giải pháp tiết kiệm điện. Xin khẳng định lại: Tiết kiệm điện là một chính sách xuyên suốt, lâu dài từ trước đến nay, không phải khi có nguy cơ thiếu điện thì chúng ta mới cần tiết kiệm điện. Bộ Công Thương đã có riêng một đơn vị phụ trách lĩnh vực này, Vụ Tiết kiệm năng lượng và Phát triển bền vững, và bộ này đã triển khai nhiều hoạt động thúc đẩy, tuyên truyền về tiết kiệm điện, chẳng hạn như Chiến dịch Giờ Trái đất kêu gọi tắt đèn trong 1 giờ đồng hồ. Tiết kiệm điện càng quan trọng trong bối cảnh nguồn cung điện khó khăn như hiện nay càng có ý nghĩa đặc biệt và mang lại hiệu quả tức thời, thiết thực, cần được triển khai mạnh mẽ, quyết liệt.

Bộ Công Thương đã tổ chức phát động tiết kiệm điện quốc gia năm 2023, kêu gọi và đề nghị UBND các tỉnh thành phố, các bộ, ngành Trung ương có liên quan đẩy mạnh công tác truyền thông; tăng cường tuyên truyền, phổ biến rộng rãi, liên tục, bằng nhiều hình thức phù hợp về sử dụng điện tiết kiệm, hiệu quả để nâng cao nhận thức của người dân, doanh nghiệp và cộng đồng; làm việc trực tiếp với các khách hàng sử dụng điện lớn để xây dựng, điều chỉnh kế hoạch sản xuất phù hợp với tình hình cung cấp điện, đặc biệt là giảm điện tiêu thụ trong giờ cao điểm của hệ thống điện.

Hiện nay đã có 55/63 UBND tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương ban hành các văn bản chỉ đạo đảm bảo cung ứng điện, tiết kiệm điện trên địa bàn, triển khai các công tác tuyên truyền, chỉ đạo các cơ quan chuyên môn phối hợp với các đơn vị điện lực và khách hàng sử dụng điện cùng chung tay thực hành tiết kiệm điện, lập kế hoạch sử dụng điện hợp lý, hiệu quả.

Kết quả sản lượng điện tiết kiệm hàng ngày hiện đạt mức khoảng 20 triệu kWh/ngày (tương đương khoảng 2,5% điện năng tiêu thụ hàng ngày).

Nếu chúng ta đảm bảo các tổ máy không gặp sự cố, vận hành tin cậy, nhiên liệu đủ, điều tiết nước các hồ hợp lý, thực hiện tốt các giải pháp tiết kiệm điện, chúng ta có thể khắc phục được vấn đề thiếu điện, đảm bảo được cung ứng điện cho nhu cầu sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp và nhu cầu cuộc sống của người dân. Trong thời gian tới, quy mô tổng công suất đặt đạt 81.504 MW, trong khi nhu cầu phụ tải cao nhất là hơn 44.000 MW.

Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Quyết định số 500/QĐ-TTg phê duyệt Quy hoạch Phát triển Điện lực Quốc gia thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050 (Quy hoạch Điện VIII), liên quan đến việc giải quyết các dự án điện gió, điện mặt trời không nằm trong Quy hoạch, vào ngày 15/5/2023. Không có tên dự án cụ thể, chỉ đề cập đến tổng công suất của các nguồn điện gió và điện mặt trời dự kiến phát triển đến năm 2030. Các nguồn điện sau đây dự kiến phát triển cơ cấu nguồn điện đến năm 2030: Điện gió trên bờ 21.880 MW; Điện gió ngoài khơi 6.000 MW, trường hợp công nghệ tiến triển nhanh, giá điện và chi phí truyền tải hợp lý thì phát triển quy mô cao hơn; Điện mặt trời 12.836 MW (không bao gồm điện mặt trời mái nhà hiện hữu), gồm các nguồn điện mặt trời tập trung 10.236 MW, nguồn điện mặt trời tự sản, tự tiêu khoảng 2.600 MW. Các nguồn năng lượng mặt trời tự sản và tự tiêu được ưu tiên phát triển không giới hạn công suất.

Bộ Công Thương hiện đang triển khai xây dựng Kế hoạch thực hiện quy hoạch theo nhiệm vụ Thủ tướng Chính phủ giao, khi đó sẽ cụ thể hóa quy mô công suất, tiến độ và các dự án theo từng địa phương để báo cáo Thủ tướng Chính phủ xem xét, phê duyệt và làm cơ sở triển khai theo quy định.

Tuy nhiên, Bộ Công Thương hiện nay đã có các văn bản quy phạm pháp luật, công văn hướng dẫn để giải quyết, xử lý đối với các dự án như phóng viên đề cập - là những dự án không nằm trong Quy hoạch.

Căn cứ quy định tại Luật Giá, Luật Điện lực, Bộ Công Thương đã ban hành Thông tư số 15/2022/TT và Quyết định số 21/QĐ-BCT làm cơ sở cho EVN và các dự án chuyển tiếp thuận giá điện đảm bảo không vượt quá khung giá phát điện do Bộ Công Thương ban hành.

Ngoài ra, Bộ Công Thương đã ban hành 10 công văn chỉ đạo, hướng dẫn, đôn đốc EVN và các chủ đầu tư dự án điện khẩn trương đàm phán, thống nhất giá điện, đảm bảo nguyên tắc giá điện với lợi nhuận hợp lý, các dự án tuân thủ quy định pháp luật và không vượt quá khung giá phát điện.

Ngoài vấn đề cơ chế giá điện, các dự án phải tuân thủ đầy đủ các quy định pháp luật khác như quy hoạch, đầu tư, đất đai, môi trường, xây dựng, phòng cháy chữa cháy, v.v. Bộ Công Thương đã thường xuyên làm việc với EVN và các nhà máy điện chuyển tiếp để trực tiếp hướng dẫn, chỉ đạo xử lý. Bộ cũng đã gửi các địa phương để kịp thời hướng dẫn các nhà đầu tư hoàn thiện hồ sơ theo quy định và cũng đã ban hành các văn bản chỉ đạo cụ thể cho EVN.

Bộ Công Thương đã chỉ đạo các đơn vị thuộc Bộ và đề nghị UBND các tỉnh chỉ đạo Sở Công Thương phối hợp với các chủ đầu tư khẩn trương thực hiện công tác thẩm định thiết kế, thiết kế điều chỉnh (nếu có) và kiểm tra công tác nghiệm thu theo thẩm quyền; hướng dẫn các chủ đầu tư vướng mắc về quy hoạch trong quá trình điều chỉnh chủ trương đầu tư; đẩy nhanh tiến độ cấp giấy phép hoạt động điện lực các hoàn thành.

Các dự án điện chuyển tiếp sẽ khắc phục được vướng mắc, tồn tại hoặc thậm chí là vi phạm, trong thời gian sớm nhất, qua đó giúp chính các chủ đầu tư dự án giải quyết khó khăn, giúp dự án sớm được đưa vào hoạt động thương mại, phát điện lên hệ thống điện quốc gia, góp phần tăng nguồn cung, đảm bảo cung ứng điện cho nhu cầu sản xuất kinh doanh của người dân và đảm bảo an toàn cho các doanh nghiệp và đời sống sinh hoạt. Điều này được thực hiện bằng cách phối hợp tích cực, thiện chí của các bên trong việc triển khai các giải pháp tháo gỡ phù hợp với quan điểm chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ là "hài lợi ích, chia sẻ rủi ro" và tuân thủ các quy định pháp luật.

Hải Anh

Cập nhật tin tức công nghệ mới nhất tại fanpage Công nghệ & Cuộc sống