Cơ quan Môi trường Châu Âu đang giảm phụ thuộc vào thuốc trừ sâu

Trái cây được bày bán tại một khu chợ ở Turin, Italy. (Ảnh: AFP/ TTXVN)

Cơ quan Môi trường Châu Âu (EEA) đã yêu cầu các quốc gia thành viên của Liên minh Châu Âu (EU) giảm sử dụng thuốc trừ sâu trong bối cảnh doanh số mặt hàng này vẫn ở mức đáng lo ngại mặc dù hóa chất này gây ô nhiễm và có liên quan đến một số bệnh mãn tính và gây mất đa dạng sinh học.

Trong báo cáo được công bố ngày 26/4, EEA dẫn dữ liệu của Cơ quan thống kê châu Âu (Eurostat) cho biết từ năm 2011 đến năm 2020, doanh số bán thuốc trừ sâu ở 27 nước thuộc EU vẫn tương đối ổn định ở mức 350.000 tấn/năm.

Doanh số bán thuốc trừ sâu đã giảm từ năm 2011 đến năm 2020 ở 11 quốc gia thành viên EU, trong đó Cộng Séc, Bồ Đào Nha và Đan Mạch có mức giảm mạnh nhất.

Tuy nhiên, các quốc gia có tốc độ tăng trưởng hàng đầu về doanh số bán thuốc trừ sâu là Latvia và Áo, trong khi Pháp và Đức có tốc độ tăng hàng đầu về số lượng thuốc trừ sâu được ghi nhận.

Thuốc trừ sâu được sử dụng rộng rãi không chỉ trong lĩnh vực nông nghiệp mà còn trong lĩnh vực lâm nghiệp, dọc theo các tuyến đường bộ và đường sắt, cũng như ở các khu vực đô thị như công viên công cộng, khu vui chơi của trẻ em và vườn tược.

EU có các yêu cầu nghiêm ngặt về việc phê duyệt các hoạt chất thuốc trừ sâu để bảo vệ sức và môi trường. Để đảm bảo rằng các chất tiếp tục tuân thủ các yêu cầu để được phê duyệt, các hoạt chất được đánh giá lại định kỳ.

[Liên minh châu Âu đánh giá lại thuốc trừ sâu Glyphosate]

Tại 22% các khu vực được giám sát ở sông và hồ trên toàn châu Âu trong năm 2020, nhiều hơn loại thuốc trừ sâu được phát hiện hơn ngưỡng gây lo ngại.

Đặc biệt, thuốc diệt côn trùng imidacloprid và thuốc diệt cỏ metolachlor có lượng tồn dư cao nhất trên khắp châu Âu, chủ yếu ở miền Bắc Italy và Đông Bắc Tây Ban Nha.

Bất chấp việc hóa chất này bị cấm sử dụng từ năm 2007, lượng thuốc diệt cỏ atrazine còn lại trong nước ngầm đáng báo động.

Là một chất diệt cỏ, glyphosate được sử dụng rộng rãi. Việc sử dụng glyphosate và tác dụng của nó đối với môi trường và sức con người từ lâu đã trở thành một chủ đề được quan tâm và thảo luận. Lần cuối cùng trong khoảng thời gian 5 năm, tức là cho đến năm 2022, glyphosate được xem xét lại.

Cũng theo báo cáo, việc con người tiếp xúc với thuốc trừ sâu hóa học, chủ yếu qua thực phẩm và không khí ở những vùng thâm canh nông nghiệp, có liên quan đến sự phát triển của bệnh tim, các bệnh về hô hấp và thần kinh, cũng như ung thư.

EEA bày tỏ lo ngại rằng tất cả các loại thuốc trừ sâu được theo dõi...đều được phát hiện ở trẻ em với nồng độ cao hơn so với người lớn.

Giới chức y tế đã phát hiện ít nhất hai loại thuốc trừ sâu trong cơ thể của 84% người tham gia khảo sát từ năm 2014 đến 2021 trong nghiên cứu được thực hiện ở Tây Ban Nha, Latvia, Hungary, Séc và Hà Lan từ năm 2014.

Ngoài việc gây hại trực tiếp đến sức của con người, ô nhiễm thuốc trừ sâu đang làm mất đa dạng sinh học trên toàn lục địa, dẫn đến sự sụt giảm đáng kể quần thể côn trùng và đe đến vai trò quan trọng của các loài này trong sản xuất lương thực.

Theo một nghiên cứu của Đức được trích dẫn trong báo cáo, số lượng côn trùng bay trong các khu bảo tồn đã giảm 76% trong 27 năm. Nghiên cứu cũng xác định thuốc trừ sâu là một trong những nguyên nhân dẫn đến sự suy giảm này.

Các hệ thống sản xuất lương thực hiện đại dựa vào lượng lớn thuốc trừ sâu hóa học để đảm bảo số lượng và năng suất cây trồng ổn định, đồng thời duy trì an ninh lương thực.

Theo EEA, dư lượng thuốc trừ sâu được tìm thấy trong 83% đất nông nghiệp được kiểm tra trong một nghiên cứu năm 2019.

EEA yêu cầu 27 thành viên EU giảm bớt sự phụ thuộc vào thuốc trừ sâu và chuyển đổi sang các mô hình nông nghiệp thay thế như sinh thái trước thực trạng trên.

Khi Ủy ban châu Âu (EC) đã tiếp nhận hồ sơ theo dõi các sản phẩm bún, bánh đa từ gạo có chứa hoạt chất 2-chloroethanol (dư lượng thuốc trừ sâu), Thương vụ Việt Nam tại Bỉ và Liên minh châu Âu (EU) mới đây đã có thông tin cảnh báo các doanh nghiệp sản xuất bún, phở, bánh đa từ gạo tại Việt Nam cần nâng cao kiểm soát chất lượng.

Theo Thương vụ Việt Nam tại Bỉ và EU, việc EC lập hồ sơ theo dõi dư lượng 2-chloroethanol có trong sản phẩm bún, phở, bánh đa nhập khẩu từ Việt Nam là rất quan trọng.

Nhiều khả năng EC sẽ đưa vào diện kiểm tra an toàn thực phẩm như mỳ ăn liền nếu doanh nghiệp Việt Nam không quản lý tốt dư lượng. Điều này có tác động rất lớn đến xuất khẩu thực phẩm chế biến của Việt Nam sang EU, thị trường lớn của mặt hàng này.

Thương vụ Việt Nam tại Điển kiêm nhiệm Đan Mạch, Phần Lan, Iceland, Nauy, Latvia vừa khuyên các doanh nghiệp Việt Nam nên lưu ý đến dư lượng thuốc trừ sâu được cho phép (MRL) trong sản phẩm gạo để không bị ảnh hưởng bởi phía EU, nhất là Na Uy đang tăng cường kiểm tra các lô gạo xuất khẩu, trong đó có Việt Nam./.

Cập nhật tin tức công nghệ mới nhất tại fanpage Công nghệ & Cuộc sống