Hydrogen - Giải pháp quan trọng trong chuyển dịch năng lượng

Hydrogen - Nguồn năng lượng thay thế hiệu quả nhất

Theo ông Lê Việt Cường, Phó Viện trưởng Viện Năng lượng (Bộ Công Thương), sản xuất hydrogen xanh là phương pháp sản xuất nhiên liệu thân thiện với môi trường bằng cách sử dụng điện từ năng lượng mặt trời hoặc năng lượng gió, quá trình điện phân được sử dụng để tách nước thành hydro và oxy. Công nghệ này có thể giảm đáng kể lượng phát thải carbon và giảm tác động của biến đổi khí hậu.

Hydrogen đang được kỳ vọng chính là giải pháp quan trọng trong lộ trình chuyển dịch năng lượng

Tuy nhiên, sản lượng hydrogen xanh từ quá trình điện phân nước là không đáng kể, chỉ chiếm 0,03% sản lượng hydrogen của thế giới vào năm 2020. Hydrogen xanh sẽ là một lựa chọn khả thi hơn về tài chính, mặc dù công nghệ điện phân đã phát triển vượt bậc vào năm 2030 và chi phí năng lượng tái tạo dự kiến sẽ giảm mạnh. Công nghệ này sẽ có lợi cho các quốc gia có tiềm năng cao về năng lượng tái tạo, có mối quan hệ thương mại tốt, ổn định chính trị và có vị trí địa lý thuận lợi gần các nhà nhập khẩu lớn ở khu vực châu Á- Thái Bình Dương.

Nền kinh tế của Việt Nam đang phát triển nhanh chóng. Tăng trưởng của Việt Nam tới hơn 8% vào năm 2022. Sự tăng trưởng kinh tế này diễn ra đồng thời với sự gia tăng nhu cầu năng lượng, đòi hỏi các giải pháp sáng tạo để bảo vệ an ninh năng lượng. Theo ước tính, năng lượng than đá chiếm 70% tổng lượng phát thải của Việt Nam vào năm 2030. Điều đáng khích lệ là kể từ năm 2019, năng lượng gió và mặt trời đã tăng gấp 4 lần.

Việt Nam có triển vọng sản xuất hydrogen xanh (ảnh phối cảnh nhà máy điện phân TGS Green Hydrogen)

Tại COP26, chính phủ Việt Nam đã cam kết đạt được mức phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050. Việt Nam, các quốc gia G7, châu Âu, Đan Mạch và Na Uy đã ký kết với tư cách là đối tác chuyển đổi năng lượng công bằng (JETP) vào tháng 12–122022. Kết quả là cam kết ban đầu trị giá 15,5 tỷ USD sẽ được huy động để hỗ trợ quá trình chuyển đổi năng lượng của Việt Nam nhằm giảm 30% lượng phát thải hàng năm cao nhất từ ngành năng lượng, tăng tỷ trọng năng lượng tái tạo trong sản xuất điện từ 36% lên ít nhất 47% vào năm 2030, điều chỉnh giảm lượng than đá tối đa và đỉnh phát thải vào năm 2030 thay vì năm 2035.

"Sản xuất và sử dụng hydrogen xanh là một lĩnh vực mới đối với Việt Nam. Việc hiểu và cập nhật kiến thức cần thiết về các điều kiện cần thiết, các thuận lợi, khó khăn, thách thức về nguồn lực, tài chính, các điều kiện pháp lý, hỗ trợ cho các nhà phát triển, các nhà sử dụng, cơ quan quản lý, các đơn vị tư vấn... định hướng phát triển, chuẩn bị và hỗ trợ phát triển phù hợp với nhu cầu là cần thiết để triển khai sản xuất và sử dụng hydrogenic xanh. Lê Việt Cường nhấn mạnh.

Cơ hội và thách thức với Petrovietnam

Theo ông Đặng Thanh Tùng, Ban Chiến lược Tập đoàn Dầu khí Việt Nam (Petrovietnam), nguyên liệu hydrogen "sạch" là một chất khử carbon có lợi thế so với các giải pháp khác như lưu trữ hay sử dụng carbon.

Hydrogen - Giải pháp quan trọng trong chuyển dịch năng lượng

Với năng lực tài chính và khả năng tiếp cận với các nguồn tài chính, các ưu đãi của Chính phủ, các tổ chức tài chính quốc tế và các tổ chức tài chính khác ủng hộ phát triển nguồn năng lượng xanh, sạch, Petrovietnam có sẵn. Ngoài ra, Petrovietnam có các đơn vị với kinh nghiệm, nguồn nhân lực sẵn có trong việc sản xuất hydrogen "xám" như Nhà máy Lọc dầu Dung Quất, Nghi Sơn, nhà máy sản xuất phân bón của PVFCCo và PVFCFCFC để triển khai sản xuất hydrogen "sạch". Điều này có thể hỗ trợ các đơn vị sử dụng hydrogen "lam" để khử carbon, giảm phát thải khí nhà kính và chế biến nguồn khí thiên nhiên có hàm lượng CO2 cao.

Tuy nhiên, Petrovietnam phải giải quyết được các thách thức như sản xuất hydrogen, đòi hỏi chi phí đầu tư đáng kể, cần có chiến lược, lộ trình phát triển của quốc gia và các chính sách hỗ trợ cụ thể. Ngoài ra, công nghệ và nguồn nhân lực còn thiếu kinh nghiệm trong quản lý, kỹ thuật và sản xuất, vận chuyển và tồn trữ hydrogen. Không tính đến nhu cầu và cơ chế chung để phát triển hydrogen, cơ sở hạ tầng của công nghiệp khí và lưới điện truyền tải chưa được xem xét. Cuối cùng là nhận thức của các cơ quan quản lý, doanh nghiệp và người dân về vai trò của hydrogen trong năng lượng và lợi ích của việc sản xuất nguồn nguyên liệu này.

Ông Đặng Thanh Tùng dự đoán rằng định hướng phát triển hydrogen "sạch" của Petrovietnam sẽ trải qua ba giai đoạn.

Giai đoạn từ năm 2023 đến năm 2025 sẽ bắt đầu xây dựng lộ trình, chiến lược phát triển ngành công nghiệp hydrogen đến năm 2035, định hướng đến năm 2045; tập trung vào nghiên cứu, đánh giá tiềm năng chôn lấp CO2, lựa chọn các điểm tiềm năng để đánh giá tính khả thi của các dự án sản xuất hydrogen "sạch nghiên cứu thị trường toàn cầu, khu vực và đánh giá khả năng chuyển đổi của ngành Dầu khí; xây dựng mô hình kinh doanh và các cơ chế, chính sách thúc đẩy sự phát triển của nền công nghiệp hydrogen trong nước và xuất khẩu.

Giai đoạn từ năm 2025 đến năm 2030 sẽ triển khai thí điểm các dự án sản xuất hydrogen "sạch tìm kiếm các nguồn tài chính để triền khai các dự án năng lượng sạch; tìm kiếm khách hàng có nhu cầu trong nước và khu vực để phát triển thị trường; cải hoán hạ tầng vận chuyển, xử lý, tồn trữ, phân phối khí.

Giai đoạn từ năm 2030 đến năm 2045, sản xuất thương mại hydrogen "sạch", sử dụng cho các nhà máy lọc dầu, nhà máy sản xuất đạm và phát triển các dự án sản xuất nhiên liệu, nguyên vật liệu và xuất khẩu hydrogen "sạch" cho thị trường trong khu vực và quốc tế.

Hydrogen - Nguồn năng lượng thay thế hiệu quả nhất

Theo ông Lê Việt Cường, Phó Viện trưởng Viện Năng lượng (Bộ Công Thương), sản xuất hydrogen xanh là phương pháp sản xuất nhiên liệu thân thiện với môi trường bằng cách sử dụng điện từ năng lượng mặt trời hoặc năng lượng gió, quá trình điện phân được sử dụng để tách nước thành hydro và oxy. Công nghệ này có thể giảm đáng kể lượng phát thải carbon và giảm tác động của biến đổi khí hậu.

Hydrogen đang được kỳ vọng chính là giải pháp quan trọng trong lộ trình chuyển dịch năng lượng

Tuy nhiên, sản lượng hydrogen xanh từ quá trình điện phân nước là không đáng kể, chỉ chiếm 0,03% sản lượng hydrogen của thế giới vào năm 2020. Hydrogen xanh sẽ là một lựa chọn khả thi hơn về tài chính, mặc dù công nghệ điện phân đã phát triển vượt bậc vào năm 2030 và chi phí năng lượng tái tạo dự kiến sẽ giảm mạnh. Công nghệ này sẽ có lợi cho các quốc gia có tiềm năng cao về năng lượng tái tạo, có mối quan hệ thương mại tốt, ổn định chính trị và có vị trí địa lý thuận lợi gần các nhà nhập khẩu lớn ở khu vực châu Á- Thái Bình Dương.

Nền kinh tế của Việt Nam đang phát triển nhanh chóng. Tăng trưởng của Việt Nam tới hơn 8% vào năm 2022. Sự tăng trưởng kinh tế này diễn ra đồng thời với sự gia tăng nhu cầu năng lượng, đòi hỏi các giải pháp sáng tạo để bảo vệ an ninh năng lượng. Theo ước tính, năng lượng than đá chiếm 70% tổng lượng phát thải của Việt Nam vào năm 2030. Điều đáng khích lệ là kể từ năm 2019, năng lượng gió và mặt trời đã tăng gấp 4 lần.

Việt Nam có triển vọng sản xuất hydrogen xanh (ảnh phối cảnh nhà máy điện phân TGS Green Hydrogen)

Tại COP26, chính phủ Việt Nam đã cam kết đạt được mức phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050. Việt Nam, các quốc gia G7, châu Âu, Đan Mạch và Na Uy đã ký kết với tư cách là đối tác chuyển đổi năng lượng công bằng (JETP) vào tháng 12–122022. Kết quả là cam kết ban đầu trị giá 15,5 tỷ USD sẽ được huy động để hỗ trợ quá trình chuyển đổi năng lượng của Việt Nam nhằm giảm 30% lượng phát thải hàng năm cao nhất từ ngành năng lượng, tăng tỷ trọng năng lượng tái tạo trong sản xuất điện từ 36% lên ít nhất 47% vào năm 2030, điều chỉnh giảm lượng than đá tối đa và đỉnh phát thải vào năm 2030 thay vì năm 2035.

"Sản xuất và sử dụng hydrogen xanh là một lĩnh vực mới đối với Việt Nam. Việc hiểu và cập nhật kiến thức cần thiết về các điều kiện cần thiết, các thuận lợi, khó khăn, thách thức về nguồn lực, tài chính, các điều kiện pháp lý, hỗ trợ cho các nhà phát triển, các nhà sử dụng, cơ quan quản lý, các đơn vị tư vấn... định hướng phát triển, chuẩn bị và hỗ trợ phát triển phù hợp với nhu cầu là cần thiết để triển khai sản xuất và sử dụng hydrogenic xanh. Lê Việt Cường nhấn mạnh.

Cơ hội và thách thức với Petrovietnam

Theo ông Đặng Thanh Tùng, Ban Chiến lược Tập đoàn Dầu khí Việt Nam (Petrovietnam), nguyên liệu hydrogen "sạch" là một chất khử carbon có lợi thế so với các giải pháp khác như lưu trữ hay sử dụng carbon.

Hydrogen - Giải pháp quan trọng trong chuyển dịch năng lượng

Với năng lực tài chính và khả năng tiếp cận với các nguồn tài chính, các ưu đãi của Chính phủ, các tổ chức tài chính quốc tế và các tổ chức tài chính khác ủng hộ phát triển nguồn năng lượng xanh, sạch, Petrovietnam có sẵn. Ngoài ra, Petrovietnam có các đơn vị với kinh nghiệm, nguồn nhân lực sẵn có trong việc sản xuất hydrogen "xám" như Nhà máy Lọc dầu Dung Quất, Nghi Sơn, nhà máy sản xuất phân bón của PVFCCo và PVFCFCFC để triển khai sản xuất hydrogen "sạch". Điều này có thể hỗ trợ các đơn vị sử dụng hydrogen "lam" để khử carbon, giảm phát thải khí nhà kính và chế biến nguồn khí thiên nhiên có hàm lượng CO2 cao.

Tuy nhiên, Petrovietnam phải giải quyết được các thách thức như sản xuất hydrogen, đòi hỏi chi phí đầu tư đáng kể, cần có chiến lược, lộ trình phát triển của quốc gia và các chính sách hỗ trợ cụ thể. Ngoài ra, công nghệ và nguồn nhân lực còn thiếu kinh nghiệm trong quản lý, kỹ thuật và sản xuất, vận chuyển và tồn trữ hydrogen. Không tính đến nhu cầu và cơ chế chung để phát triển hydrogen, cơ sở hạ tầng của công nghiệp khí và lưới điện truyền tải chưa được xem xét. Cuối cùng là nhận thức của các cơ quan quản lý, doanh nghiệp và người dân về vai trò của hydrogen trong năng lượng và lợi ích của việc sản xuất nguồn nguyên liệu này.

Ông Đặng Thanh Tùng dự đoán rằng định hướng phát triển hydrogen "sạch" của Petrovietnam sẽ trải qua ba giai đoạn.

Giai đoạn từ năm 2023 đến năm 2025 sẽ bắt đầu xây dựng lộ trình, chiến lược phát triển ngành công nghiệp hydrogen đến năm 2035, định hướng đến năm 2045; tập trung vào nghiên cứu, đánh giá tiềm năng chôn lấp CO2, lựa chọn các điểm tiềm năng để đánh giá tính khả thi của các dự án sản xuất hydrogen "sạch nghiên cứu thị trường toàn cầu, khu vực và đánh giá khả năng chuyển đổi của ngành Dầu khí; xây dựng mô hình kinh doanh và các cơ chế, chính sách thúc đẩy sự phát triển của nền công nghiệp hydrogen trong nước và xuất khẩu.

Giai đoạn từ năm 2025 đến năm 2030 sẽ triển khai thí điểm các dự án sản xuất hydrogen "sạch tìm kiếm các nguồn tài chính để triền khai các dự án năng lượng sạch; tìm kiếm khách hàng có nhu cầu trong nước và khu vực để phát triển thị trường; cải hoán hạ tầng vận chuyển, xử lý, tồn trữ, phân phối khí.

Giai đoạn từ năm 2030 đến năm 2045, sản xuất thương mại hydrogen "sạch", sử dụng cho các nhà máy lọc dầu, nhà máy sản xuất đạm và phát triển các dự án sản xuất nhiên liệu, nguyên vật liệu và xuất khẩu hydrogen "sạch" cho thị trường trong khu vực và quốc tế.

Ông Patrick Haverman - Phó Trưởng đại diện thường trú UNDP tại Việt Nam: Việc sản xuất hydrogen xanh và các nhà máy năng lượng tái tạo có thể đáp ứng một phần nhu cầu lưu trữ, tiêu thụ năng lượng của Việt Nam. Hydrogen xanh có thể giúp Việt Nam đạt được các cam kết tại COP26. UNDP sẽ tiếp tục hợp tác với Viện Năng lượng trong sản xuất và sử dụng hydrogen xanh.

Cập nhật tin tức công nghệ mới nhất tại fanpage Công nghệ & Cuộc sống