Tập đoàn Dầu khí Việt Nam (Petrovietnam) đã xác định khoa học công nghệ là "đòn bẩy" để nâng cao năng suất, chất lượng, hiệu quả sản xuất kinh doanh, tạo lợi thế cạnh tranh cho sự phát triển dài hạn, bền vững. Đây là một tập đoàn kinh tế hoạt động trong lĩnh vực công nghiệp phức tạp, nhiều rủi ro, đòi hỏi vốn đầu tư lớn, công nghệ kỹ thuật cao và các hoạt động mang tính quốc tế.
McKinsey & Company đã nhận định và giải thích 14 xu hướng công nghệ quan trọng nhất trên thế giới hiện nay, chủ yếu phục vụ hai xu hướng lớn trên toàn cầu là chuyển đổi số và chuyển dịch năng lượng. Các xu hướng được xem xét dựa trên các biến số cố định như vốn đầu tư, hoạt động nghiên cứu (bằng sáng chế, bài báo), mức độ phổ cập thông tin và nhận định của chuyên gia. Trong đó, ứng dụng AI có điểm sáng tạo cao nhất và năng lượng sạch thu hút nhiều sự quan tâm và đầu tư nhất.
Ứng dụng AI, kết nối tiên tiến, điện toán đám mây và điện toán biên, thực tại nhập vai, công nghiệp hóa học máy, phát triển phần mềm thế hệ mới, công nghệ lượng tử, kiến trúc xác thực và nhận danh số và web thế hệ mới (3.0) là chín xu hướng công nghệ đặc biệt phục vụ xu hướng chuyển đổi năng lượng. Công nghệ năng lượng sạch, sinh học, vận chuyển, công nghệ không gian và tiêu thụ bền vững là năm xu hướng công nghệ tạo điều kiện thuận lợi cho chuyển đổi năng lượng.
Viện Dầu khí Việt Nam (VPI) đề xuất rằng Petrovietnam cần tập trung nghiên cứu, ứng dụng và phát triển các công nghệ sau để tạo lợi thế cạnh tranh cho việc thực hiện sứ mệnh và chiến lược của ngành dầu khí, năng lượng và công nghiệp Việt Nam từ năm 2030 đến năm 2050 dựa trên việc đánh giá sự phù hợp của xu hướng công nghệ với vai trò công ty dầu khí/năng lượng/công nghiệp quốc gia và thế mạnh/tiềm năng của Petrovietnam trong chuỗi giá trị của các sản phẩm hàng hóa và dịch vụ chủ lực hiện nay.
 |
| “Hệ thống quản lý và chia sẻ tri thức dầu khí Việt Nam - Vietnam Petroleum Insights” (VPInsights) -phân hệ Hydrogen |
* Phát hiện nhiều nguồn tài nguyên dầu khí/năng lượng/khoáng sản
Công nghệ ứng dụng AI hỗ trợ tổng hợp, minh các kết quả điều tra cơ bản, thăm dò và khai thác ở Việt Nam và trên toàn thế giới để tìm ra các phương pháp thăm dò mới áp dụng vào các khu vực sẵn có cũng như dự báo kết quả thăm dò sử dụng phương pháp sẵn có trong các khu vực mới nhằm tăng hệ số thành công, giảm rủi ro và chi phí phát hiện. Chẳng hạn, để hoàn thiện phương pháp phát hiện bẫy phi cấu trúc, ENI kết hợp với IBM sử dụng AI nghiên cứu toàn bộ báo cáo tìm kiếm thăm dò để tìm ra các mỏ khí rất lớn (Ai Cập 30 Tcf, Mozambique 15 Tcf). Kết hợp ứng dụng công nghệ năng lượng sạch có thể hỗ trợ tìm kiếm thăm dò không chỉ dầu khí mà còn các vỉa tàng trữ CO2, khoáng sản đáy biển và năng lượng sạch (địa nhiệt, triều, sóng, gió ngoài khơi, sản xuất hydrogen từ nước biển và điện tái tạo) để tạo ra các "siêu bể" để tăng hiệu quả, giảm chi phí.
* Khai thác tài nguyên dầu khí/năng lượng tối ưu và bền vững
Công nghệ kết nối tiên tiến, ứng dụng AI, điện toán đám mây và điện toán biên, thực tại nhập vai để thiết lập các bản sao số của vỉa, bể, khu vực và toàn thềm lục địa Việt Nam nhằm tăng hiệu quả khai thác cũng như kết hợp tàng trữ CO2 với nâng cao hệ số thu hồi dầu để khai thác hiệu quả hơn tài nguyên.
* Chế biến dầu khí hiệu quả và bền vững
Để hỗ trợ tối ưu vận hành các vật liệu tiên tiến như sợi carbon, CNT/graphene, nhựa đặc biệt và kết nối, công nghệ kết nối tiên tiến, thực tại nhập vai và ứng dụng AI để xây dựng bản sao số các nhà máy chế biến dầu khí. Lĩnh vực vận chuyển đang ở thời điểm chuyển dịch qua các công nghệ sử dụng xe điện tự động, kết nối và thông minh. Các công nghệ thu gom, vận chuyển và sử dụng/tàng trữ CO2 hiệu quả phải được sử dụng để sử dụng hiệu quả nguồn tài nguyên khí trong nước sản xuất điện đồng thời giảm phát thải CO2. Do đó, chế biến dầu khí cũng cần chuyển dịch từ sản xuất xăng dầu sang sản xuất sợi carbon, sợi carbon/graphene, nhựa chuyên biệt,... phục vụ sản xuất ô tô điện và các sản phẩm kết nối.
* Phân phối hiệu quả
Công nghệ ứng dụng AI để hỗ trợ thấu hiểu nhu cầu thị trường và hành vi khách hàng. Công nghệ tiên tiến và học máy quy mô công nghiệp được sử dụng để tối ưu hóa việc phân phối các sản phẩm xăng dầu, điện, hydrogen/ammonia và phân bón (nông nghiệp chính xác). Công nghệ sạc cho xe điện bao gồm tồn trữ năng lượng, trạm sạc, vận hành và bảo dưỡng, cũng như ứng dụng cho khách hàng.
* Sản phẩm hàng hóa, dịch vụ mới
Công nghệ sản xuất điện gió ngoài khơi sử dụng cánh quạt, rotor kích thước lớn để khai thác gió tốc độ thấp ở tầng cao, móng nổi ở vùng biển sâu và đa turbine để tăng hiệu quả (dự kiến thương mại hóa từ năm 2025). Như một minh, công ty dầu khí quốc gia Đan Mạch (DONG Energy) đã xây dựng hơn 1.000 turbine điện gió ngoài trời kể từ năm 2012 và đã giảm chi phí công nghệ hơn 60%.
Để sản xuất hydrogen xanh lá, công nghệ điện phân nước biển và công nghệ phân phối hydrogen bằng đường ống hoặc gián tiếp đều được sử dụng. Công nghệ điện phân hydrogen từ nước sử dụng điện tái tạo được sử dụng để tạo ra hydrogen xanh lá dự kiến sẽ ít tốn kém hơn chi phí sản xuất hydrogen xám từ khí thiên nhiên vào năm 2030.
Công nghệ thu giữ hiệu quả các nguồn khí thải có hàm lượng CO2 thấp (điện than, điện khí, thép, lọc dầu) để hiện thực hóa việc cung cấp dịch vụ "xanh hóa" năng lượng thông qua thu giữ, vận chuyển và sử dụng CO2.
Petrovietnam có thể hợp tác thử nghiệm/thực nghiệm và ứng dụng công nghệ, tìm kiếm ý tưởng/giải pháp từ cộng đồng sáng tạo thế giới với tinh thần giảm thiểu thủ tục, chấp nhận rủi ro, độ trễ trong hiệu quả ứng dụng và tuân thủ quy định pháp luật để ứng dụng và phát triển hiệu quả các công nghệ nêu trên nhằm nâng cao lợi thế cạnh tranh bền vững. Ngoài ra, Petrovietnam có thể chọn các đối tác công nghệ chiến lược cho các xu hướng công nghệ phù hợp trên đây để cùng phát triển và hoàn thiện công nghệ đặc biệt cho thị trường Việt Nam và các khu vực Petrovietnam đang hoạt động; bảo trợ phát triển hệ sinh thái sáng tạo làm nền tảng cho các nhân sự trong Tập đoàn khởi nghiệp sáng tạo và phát triển các sản phẩm công nghệ. Các đơn vị trong Tập đoàn cung cấp các yêu cầu về công nghệ, địa điểm thử nghiệm/Thực nghiệm công nghệ và tài trợ cho các doanh nghiệp khởi nghiệp trong hệ sinh thái sáng tạo.
VPI đã và đang xây dựng nhóm hạt nhân xây dựng nền tảng sáng tạo sản phẩm số/vật lý (thấu hiểu doanh nghiệp, chuyên gia, phân tích dữ liệu, thí nghiệm) và các nhóm chuyên sáng tạo sản phẩm số /vật lý trong các lĩnh vực công nghệ trọng tâm đề xuất trên đây: công nghệ tìm kiếm tiên tiến; tiềm năng và trữ lượng; hỗ trợ quản lý và tối ưu khai thác; sử dụng năng lượng hiệu quả; thu giữ, sử dụng và lưu trữ carbon (CCUS); hydrogen/ammonia xanh;...
Ngoài ra, VPI đang xây dựng "Hệ thống quản lý và chia sẻ tri thức dầu khí Việt Nam - Vietnam Petroleum Insights" (VPInsights) với mục tiêu đáp ứng nhu cầu tìm kiếm, nghiên cứu và chia sẻ kiến thức sâu rộng (insights) về dầu khí. Hệ thống đảm bảo cung cấp thông tin đầy đủ, chính xác, kịp thời với giao diện người dùng thân thiện bằng ngôn ngữ tự nhiên giúp hỏi đáp, truy cập và phân tích thông tin nhanh chóng. Hệ thống được tạo ra để tổng hợp tri thức và kinh nghiệm của đội ngũ chuyên gia dầu khí của VPI trong 45 năm qua cũng như của ngành Dầu khí Việt Nam trong hơn 60 năm lịch sử, cùng với một lượng lớn dữ liệu và tri thức dầu khí toàn cầu. VPInsights sẽ hỗ trợ các chuyên gia của VPI/Petrovietnam và các đối tác trong và ngoài nước cùng tiếp cận, sử dụng các sản phẩm số và cộng tác, đóng góp trên hệ sinh thái chung về tri thức dầu khí và hỗ trợ việc dự báo tình hình và đưa ra các giải pháp kịp thời, hiệu quả trong bối cảnh ngành năng lượng thế giới biến động không ngừng.
TS. Nguyễn Anh Đức
Viện trưởng Viện Dầu khí Việt Nam
Tập đoàn Dầu khí Việt Nam (Petrovietnam) đã xác định khoa học công nghệ là "đòn bẩy" để nâng cao năng suất, chất lượng, hiệu quả sản xuất kinh doanh, tạo lợi thế cạnh tranh cho sự phát triển dài hạn, bền vững. Đây là một tập đoàn kinh tế hoạt động trong lĩnh vực công nghiệp phức tạp, nhiều rủi ro, đòi hỏi vốn đầu tư lớn, công nghệ kỹ thuật cao và các hoạt động mang tính quốc tế.
McKinsey & Company đã nhận định và giải thích 14 xu hướng công nghệ quan trọng nhất trên thế giới hiện nay, chủ yếu phục vụ hai xu hướng lớn trên toàn cầu là chuyển đổi số và chuyển dịch năng lượng. Các xu hướng được xem xét dựa trên các biến số cố định như vốn đầu tư, hoạt động nghiên cứu (bằng sáng chế, bài báo), mức độ phổ cập thông tin và nhận định của chuyên gia. Trong đó, ứng dụng AI có điểm sáng tạo cao nhất và năng lượng sạch thu hút nhiều sự quan tâm và đầu tư nhất.
Ứng dụng AI, kết nối tiên tiến, điện toán đám mây và điện toán biên, thực tại nhập vai, công nghiệp hóa học máy, phát triển phần mềm thế hệ mới, công nghệ lượng tử, kiến trúc xác thực và nhận danh số và web thế hệ mới (3.0) là chín xu hướng công nghệ đặc biệt phục vụ xu hướng chuyển đổi năng lượng. Công nghệ năng lượng sạch, sinh học, vận chuyển, công nghệ không gian và tiêu thụ bền vững là năm xu hướng công nghệ tạo điều kiện thuận lợi cho chuyển đổi năng lượng.
Viện Dầu khí Việt Nam (VPI) đề xuất rằng Petrovietnam cần tập trung nghiên cứu, ứng dụng và phát triển các công nghệ sau để tạo lợi thế cạnh tranh cho việc thực hiện sứ mệnh và chiến lược của ngành dầu khí, năng lượng và công nghiệp Việt Nam từ năm 2030 đến năm 2050 dựa trên việc đánh giá sự phù hợp của xu hướng công nghệ với vai trò công ty dầu khí/năng lượng/công nghiệp quốc gia và thế mạnh/tiềm năng của Petrovietnam trong chuỗi giá trị của các sản phẩm hàng hóa và dịch vụ chủ lực hiện nay.
|
| “Hệ thống quản lý và chia sẻ tri thức dầu khí Việt Nam - Vietnam Petroleum Insights” (VPInsights) -phân hệ Hydrogen |
* Phát hiện nhiều nguồn tài nguyên dầu khí/năng lượng/khoáng sản
Công nghệ ứng dụng AI hỗ trợ tổng hợp, minh các kết quả điều tra cơ bản, thăm dò và khai thác ở Việt Nam và trên toàn thế giới để tìm ra các phương pháp thăm dò mới áp dụng vào các khu vực sẵn có cũng như dự báo kết quả thăm dò sử dụng phương pháp sẵn có trong các khu vực mới nhằm tăng hệ số thành công, giảm rủi ro và chi phí phát hiện. Chẳng hạn, để hoàn thiện phương pháp phát hiện bẫy phi cấu trúc, ENI kết hợp với IBM sử dụng AI nghiên cứu toàn bộ báo cáo tìm kiếm thăm dò để tìm ra các mỏ khí rất lớn (Ai Cập 30 Tcf, Mozambique 15 Tcf). Kết hợp ứng dụng công nghệ năng lượng sạch có thể hỗ trợ tìm kiếm thăm dò không chỉ dầu khí mà còn các vỉa tàng trữ CO2, khoáng sản đáy biển và năng lượng sạch (địa nhiệt, triều, sóng, gió ngoài khơi, sản xuất hydrogen từ nước biển và điện tái tạo) để tạo ra các "siêu bể" để tăng hiệu quả, giảm chi phí.
* Khai thác tài nguyên dầu khí/năng lượng tối ưu và bền vững
Công nghệ kết nối tiên tiến, ứng dụng AI, điện toán đám mây và điện toán biên, thực tại nhập vai để thiết lập các bản sao số của vỉa, bể, khu vực và toàn thềm lục địa Việt Nam nhằm tăng hiệu quả khai thác cũng như kết hợp tàng trữ CO2 với nâng cao hệ số thu hồi dầu để khai thác hiệu quả hơn tài nguyên.
* Chế biến dầu khí hiệu quả và bền vững
Để hỗ trợ tối ưu vận hành các vật liệu tiên tiến như sợi carbon, CNT/graphene, nhựa đặc biệt và kết nối, công nghệ kết nối tiên tiến, thực tại nhập vai và ứng dụng AI để xây dựng bản sao số các nhà máy chế biến dầu khí. Lĩnh vực vận chuyển đang ở thời điểm chuyển dịch qua các công nghệ sử dụng xe điện tự động, kết nối và thông minh. Các công nghệ thu gom, vận chuyển và sử dụng/tàng trữ CO2 hiệu quả phải được sử dụng để sử dụng hiệu quả nguồn tài nguyên khí trong nước sản xuất điện đồng thời giảm phát thải CO2. Do đó, chế biến dầu khí cũng cần chuyển dịch từ sản xuất xăng dầu sang sản xuất sợi carbon, sợi carbon/graphene, nhựa chuyên biệt,... phục vụ sản xuất ô tô điện và các sản phẩm kết nối.
* Phân phối hiệu quả
Công nghệ ứng dụng AI để hỗ trợ thấu hiểu nhu cầu thị trường và hành vi khách hàng. Công nghệ tiên tiến và học máy quy mô công nghiệp được sử dụng để tối ưu hóa việc phân phối các sản phẩm xăng dầu, điện, hydrogen/ammonia và phân bón (nông nghiệp chính xác). Công nghệ sạc cho xe điện bao gồm tồn trữ năng lượng, trạm sạc, vận hành và bảo dưỡng, cũng như ứng dụng cho khách hàng.
* Sản phẩm hàng hóa, dịch vụ mới
Công nghệ sản xuất điện gió ngoài khơi sử dụng cánh quạt, rotor kích thước lớn để khai thác gió tốc độ thấp ở tầng cao, móng nổi ở vùng biển sâu và đa turbine để tăng hiệu quả (dự kiến thương mại hóa từ năm 2025). Như một minh, công ty dầu khí quốc gia Đan Mạch (DONG Energy) đã xây dựng hơn 1.000 turbine điện gió ngoài trời kể từ năm 2012 và đã giảm chi phí công nghệ hơn 60%.
Để sản xuất hydrogen xanh lá, công nghệ điện phân nước biển và công nghệ phân phối hydrogen bằng đường ống hoặc gián tiếp đều được sử dụng. Công nghệ điện phân hydrogen từ nước sử dụng điện tái tạo được sử dụng để tạo ra hydrogen xanh lá dự kiến sẽ ít tốn kém hơn chi phí sản xuất hydrogen xám từ khí thiên nhiên vào năm 2030.
Công nghệ thu giữ hiệu quả các nguồn khí thải có hàm lượng CO2 thấp (điện than, điện khí, thép, lọc dầu) để hiện thực hóa việc cung cấp dịch vụ "xanh hóa" năng lượng thông qua thu giữ, vận chuyển và sử dụng CO2.
Petrovietnam có thể hợp tác thử nghiệm/thực nghiệm và ứng dụng công nghệ, tìm kiếm ý tưởng/giải pháp từ cộng đồng sáng tạo thế giới với tinh thần giảm thiểu thủ tục, chấp nhận rủi ro, độ trễ trong hiệu quả ứng dụng và tuân thủ quy định pháp luật để ứng dụng và phát triển hiệu quả các công nghệ nêu trên nhằm nâng cao lợi thế cạnh tranh bền vững. Ngoài ra, Petrovietnam có thể chọn các đối tác công nghệ chiến lược cho các xu hướng công nghệ phù hợp trên đây để cùng phát triển và hoàn thiện công nghệ đặc biệt cho thị trường Việt Nam và các khu vực Petrovietnam đang hoạt động; bảo trợ phát triển hệ sinh thái sáng tạo làm nền tảng cho các nhân sự trong Tập đoàn khởi nghiệp sáng tạo và phát triển các sản phẩm công nghệ. Các đơn vị trong Tập đoàn cung cấp các yêu cầu về công nghệ, địa điểm thử nghiệm/Thực nghiệm công nghệ và tài trợ cho các doanh nghiệp khởi nghiệp trong hệ sinh thái sáng tạo.
VPI đã và đang xây dựng nhóm hạt nhân xây dựng nền tảng sáng tạo sản phẩm số/vật lý (thấu hiểu doanh nghiệp, chuyên gia, phân tích dữ liệu, thí nghiệm) và các nhóm chuyên sáng tạo sản phẩm số /vật lý trong các lĩnh vực công nghệ trọng tâm đề xuất trên đây: công nghệ tìm kiếm tiên tiến; tiềm năng và trữ lượng; hỗ trợ quản lý và tối ưu khai thác; sử dụng năng lượng hiệu quả; thu giữ, sử dụng và lưu trữ carbon (CCUS); hydrogen/ammonia xanh;...
Ngoài ra, VPI đang xây dựng "Hệ thống quản lý và chia sẻ tri thức dầu khí Việt Nam - Vietnam Petroleum Insights" (VPInsights) với mục tiêu đáp ứng nhu cầu tìm kiếm, nghiên cứu và chia sẻ kiến thức sâu rộng (insights) về dầu khí. Hệ thống đảm bảo cung cấp thông tin đầy đủ, chính xác, kịp thời với giao diện người dùng thân thiện bằng ngôn ngữ tự nhiên giúp hỏi đáp, truy cập và phân tích thông tin nhanh chóng. Hệ thống được tạo ra để tổng hợp tri thức và kinh nghiệm của đội ngũ chuyên gia dầu khí của VPI trong 45 năm qua cũng như của ngành Dầu khí Việt Nam trong hơn 60 năm lịch sử, cùng với một lượng lớn dữ liệu và tri thức dầu khí toàn cầu. VPInsights sẽ hỗ trợ các chuyên gia của VPI/Petrovietnam và các đối tác trong và ngoài nước cùng tiếp cận, sử dụng các sản phẩm số và cộng tác, đóng góp trên hệ sinh thái chung về tri thức dầu khí và hỗ trợ việc dự báo tình hình và đưa ra các giải pháp kịp thời, hiệu quả trong bối cảnh ngành năng lượng thế giới biến động không ngừng.
TS. Nguyễn Anh Đức
Viện trưởng Viện Dầu khí Việt Nam
Cập nhật tin tức công nghệ mới nhất tại fanpage Công nghệ & Cuộc sống
Nguồn tin: petrotimes.vn
Tham gia bình luận