Kinh nghiệm phát triển lưới điện gió ngoài khơi

Đặc biệt trong bối cảnh EVN đang nghiên cứu và đề xuất với Chính phủ để phát triển dự án ĐGNK đầu tiên ở khu vực vịnh Bắc Bộ với tổng công suất khoảng 800MW, Hội thảo đã chia sẻ những kinh nghiệm thực tiễn về phát triển, đấu nối và vận hành các dự án điện gió ngoài khơi (ĐGNK).

Hội thảo có sự tham gia của hơn 80 đại biểu, bao gồm các nhà lãnh đạo và đại diện từ Cục Điều tiết điện lực, Cục Điện lực và Năng lượng tái tạo thuộc Bộ Công Thương, EVN, các ban và đơn vị cấp dưới của EVN, và các chuyên gia từ GIZ.

Toàn cảnh hội thảo - Ảnh: GIZ Việt Nam

Các kinh nghiệm quốc tế về phát triển thị trường ĐGNK tại các quốc gia châu Âu, bao gồm Đức và Anh Quốc, là trọng tâm của phiên làm việc buổi sáng. Châu Âu đặt mục tiêu tích hợp ĐGNK vào lưới điện từ 15 GW hiện tại lên tới 350 GW vào năm 2050. Mặc dù hệ thống truyền tải cần được quy hoạch một cách phù hợp thông qua cải tiến và phát triển công nghệ, nhưng hoạt động sản xuất ĐGNK tại châu Âu cho đến nay đã đạt đến độ trưởng thành về công nghệ và chi phí.

Chuyên gia từ Elia Grid International (EGI) chia sẻ tại hội thảo - Ảnh: GIZ Việt Nam

Chuyên gia từ Elia Grid International (EGI) cũng đưa ra so sánh ưu nhược điểm giữa hai mô hình phát triển ĐGNK là mô hình TSO và mô hình Đơn vị phát triển dự án (Developer) khi xem xét các yếu tố như quy hoạch, xây dựng, vận hành, bảo trì và sở hữu hạ tầng lưới điện ngoài khơi. Từ kinh nghiệm quốc tế, việc lựa chọn phương án phát triển nào sẽ phụ thuộc vào kế hoạch phát triển tổng thể trong khu vực lân cận: quy mô càng lớn sẽ kéo theo những thách thức lớn hơn trong việc tích hợp và vận hành hệ thống điện một cách hiệu quả. Cần có đánh giá tổng thể về thiết kế hạ tầng hệ thống lưới điện truyền tải hiện tại để chọn phương án phát triển dự án phù hợp với bối cảnh phát triển công nghệ hiện nay. Sau khi đã trải qua giai đoạn phát triển các dự án theo hình thức đơn lẻ và nhận thấy lợi ích của mô hình TSO so với mô hình "Đơn vị phát triển dự án", thực tế cho thấy phần lớn các thị trường ĐGNK ở Châu Âu đã chuyển đổi từ mô hình "Nhà phát triển dự án" sang mô hình TSO.

Chuyên gia quốc tế cho rằng tiềm năng của Việt Nam là chìa cho ổn đinh năng lượng trong khu vực sau khi nghiên cứu tiềm năng phát triển ĐGNK của Việt Nam. Các nước đã có một khung chính sách phát triển lưới điện chung dự kiến cho khu vực, thúc đẩy quá trình trao đổi thông tin và nâng cao nhận thức về các lợi ích của dự án, đặc biệt là do sự ra đời của Sáng kiến lưới điện ASEAN (APG).

Khung chính sách của ASEAN, điểm hạn chế, vẫn chưa được hoàn thiện. Thay vì đưa ra một khung tổng thể về xây dựng lưới điện khu vực, sáng kiến APG vẫn dựa trên cơ sở thuận song phương giữa các nước thành viên và do đó phụ thuộc vào các chủ đề mà các nước thành viên quan tâm và đề xuất.

Toàn cảnh hội thảo Lưới điện gió ngoài khơi - Ảnh GIZ Việt Nam

Các đại biểu được nghe chia sẻ từ đại diện Công ty cổ phần tư vấn xây dựng điện 1 (EVNPECC1) về tiềm năng phát triển ĐGNK khu vực Vịnh Bắc Bộ, bao gồm tiềm năng gió, các khu vực loại trừ về môi trường - kinh tế xã hội, và các giải pháp đấu nối lên lưới điện quốc gia trong phiên làm việc buổi chiều.

Theo Ban quản lý đầu tư của EVN, mục tiêu tổng công suất lắp đặt ĐGNK trên toàn quốc sẽ đạt 07 GW vào năm 2030 và 87 GW vào năm 2050 cũng được đặt ra bởi Việt Nam. Để đảm bảo nguồn cung ứng điện của EVN, đặc biệt cho khu vực phía Bắc đến 2030, việc phát triển ĐGNK là cần thiết. Ngoài ra, chiến lược phát triển của EVN và tầm nhìn quốc gia đến năm 2045 đều được cập nhật.

Tuy nhiên, Quy hoạch Phát triển Điện lực Quốc gia giai đoạn 2021-2030 (Quy hoạch Điện VIII) và Quy hoạch Không gian biển Quốc gia cho giai đoạn 2021-2030 vẫn chưa được phê duyệt, khiến quá trình triển khai khó khăn. Các quy định pháp luật cũng còn nhiều vướng mắc khi chưa có chính sách, cơ chế giá cho các dự án ĐGNK, chưa có các quy định về trình tự, tiêu chí lựa chọn nhà đầu tư cho các dự án này, v.v. Ngoài ra còn có các vấn đề về cơ sở hạ tầng, dữ liệu, kinh nghiệm, chi phí đầu tư,...

Trên cơ sở đó, EVN đề xuất với chính phủ sớm phê duyệt Quy hoạch điện VIII và Quy hoạch không gian biển Quốc gia, hoàn thiện quy định của pháp luật về đầu tư, xây dựng và vận hành dự án ĐGNK, đồng thời thu hút đầu tư, nâng cấp hệ thống cơ sở hạ tầng như cảng biển, tàu biển và phương tiện phụ trợ hiện có để đáp ứng nhu cầu phát triển ngày nay.

EVN cũng mong muốn tăng cường hợp tác với GIZ để hỗ trợ các Bộ, ngành xây dựng chính sách thúc đẩy phát triển ĐGNK tại Việt Nam, đồng thời tăng cường trao đổi kinh nghiệm, hỗ trợ đào tạo nhân lực cho EVN và các đơn vị tư vấn của EVN về ĐGNK.

Phiên họp cũng thảo luận về đấu nối ĐGNK, đấu nối lưới hỗn hợp, Offshore Hub - Đảo nhân tạo, quản lý vận hành và các vấn đề kỹ thuật của ĐGNK. Nhóm chuyên gia đặc trách về ĐGNK của Nhóm Đối tác Năng lượng Việt Nam (VEPG) cũng được giới thiệu trong buổi làm việc này.

Ông Phạm Hồng Phương - Phó Tổng Giám đốc Tập đoàn Điện lực Việt Nam chia sẻ tại Hội thảo - Ảnh GIZ Việt Nam

Ông Phạm Hồng Phương, Phó Tổng Giám đốc Tập đoàn Điện lực Việt Nam, đã nói tại hội thảo rằng "Việc nghiên cứu, đầu tư xây dựng các dự án ĐGNK góp phần đẩy nhanh và định hình quá trình chuyển dịch năng lượng và thúc đẩy Việt Nam hiện thực hóa các mục tiêu trung khí-bon vào năm 2050, sử dụng tài nguyên hiệu quả, tiết kiệm và cạnh tranh, đồng thời đạt mục tiêu dần loại bỏ điện than vào những năm tiếp theo." Việt Nam phải có quá trình chuẩn bị tích cực với các chính sách phù hợp để đạt được mục tiêu đến năm 2030 đưa vào vận hành 07 GW ĐGNK.

Ông Markus Bissel - đại diện Chương trình Hỗ trợ Năng lượng GIZ (ESP) - Ảnh: GIZ Việt Nam

Chương trình GIZ/ESP sẽ tiếp tục triển khai các hoạt động hợp tác giữa hai quốc gia trong khuôn khổ Đối thoại năng lượng Việt - Đức, qua đó hỗ trợ chính phủ Việt Nam ở cấp quốc gia và cấp tỉnh tăng cường các thủ tục thực thi chính sách cho quá trình chuyển dịch năng lượng và trung carbon tại Việt Nam, theo ông Markus Bissel, đại diện GIZ triển khai Đối thoại năng lượng Việt- Đức nhấn mạnh.

P.V

Đặc biệt trong bối cảnh EVN đang nghiên cứu và đề xuất với Chính phủ để phát triển dự án ĐGNK đầu tiên ở khu vực vịnh Bắc Bộ với tổng công suất khoảng 800MW, Hội thảo đã chia sẻ những kinh nghiệm thực tiễn về phát triển, đấu nối và vận hành các dự án điện gió ngoài khơi (ĐGNK).

Hội thảo có sự tham gia của hơn 80 đại biểu, bao gồm các nhà lãnh đạo và đại diện từ Cục Điều tiết điện lực, Cục Điện lực và Năng lượng tái tạo thuộc Bộ Công Thương, EVN, các ban và đơn vị cấp dưới của EVN, và các chuyên gia từ GIZ.

Toàn cảnh hội thảo - Ảnh: GIZ Việt Nam

Các kinh nghiệm quốc tế về phát triển thị trường ĐGNK tại các quốc gia châu Âu, bao gồm Đức và Anh Quốc, là trọng tâm của phiên làm việc buổi sáng. Châu Âu đặt mục tiêu tích hợp ĐGNK vào lưới điện từ 15 GW hiện tại lên tới 350 GW vào năm 2050. Mặc dù hệ thống truyền tải cần được quy hoạch một cách phù hợp thông qua cải tiến và phát triển công nghệ, nhưng hoạt động sản xuất ĐGNK tại châu Âu cho đến nay đã đạt đến độ trưởng thành về công nghệ và chi phí.

Chuyên gia từ Elia Grid International (EGI) chia sẻ tại hội thảo - Ảnh: GIZ Việt Nam

Chuyên gia từ Elia Grid International (EGI) cũng đưa ra so sánh ưu nhược điểm giữa hai mô hình phát triển ĐGNK là mô hình TSO và mô hình Đơn vị phát triển dự án (Developer) khi xem xét các yếu tố như quy hoạch, xây dựng, vận hành, bảo trì và sở hữu hạ tầng lưới điện ngoài khơi. Từ kinh nghiệm quốc tế, việc lựa chọn phương án phát triển nào sẽ phụ thuộc vào kế hoạch phát triển tổng thể trong khu vực lân cận: quy mô càng lớn sẽ kéo theo những thách thức lớn hơn trong việc tích hợp và vận hành hệ thống điện một cách hiệu quả. Cần có đánh giá tổng thể về thiết kế hạ tầng hệ thống lưới điện truyền tải hiện tại để chọn phương án phát triển dự án phù hợp với bối cảnh phát triển công nghệ hiện nay. Sau khi đã trải qua giai đoạn phát triển các dự án theo hình thức đơn lẻ và nhận thấy lợi ích của mô hình TSO so với mô hình "Đơn vị phát triển dự án", thực tế cho thấy phần lớn các thị trường ĐGNK ở Châu Âu đã chuyển đổi từ mô hình "Nhà phát triển dự án" sang mô hình TSO.

Chuyên gia quốc tế cho rằng tiềm năng của Việt Nam là chìa cho ổn đinh năng lượng trong khu vực sau khi nghiên cứu tiềm năng phát triển ĐGNK của Việt Nam. Các nước đã có một khung chính sách phát triển lưới điện chung dự kiến cho khu vực, thúc đẩy quá trình trao đổi thông tin và nâng cao nhận thức về các lợi ích của dự án, đặc biệt là do sự ra đời của Sáng kiến lưới điện ASEAN (APG).

Khung chính sách của ASEAN, điểm hạn chế, vẫn chưa được hoàn thiện. Thay vì đưa ra một khung tổng thể về xây dựng lưới điện khu vực, sáng kiến APG vẫn dựa trên cơ sở thuận song phương giữa các nước thành viên và do đó phụ thuộc vào các chủ đề mà các nước thành viên quan tâm và đề xuất.

Toàn cảnh hội thảo Lưới điện gió ngoài khơi - Ảnh GIZ Việt Nam

Các đại biểu được nghe chia sẻ từ đại diện Công ty cổ phần tư vấn xây dựng điện 1 (EVNPECC1) về tiềm năng phát triển ĐGNK khu vực Vịnh Bắc Bộ, bao gồm tiềm năng gió, các khu vực loại trừ về môi trường - kinh tế xã hội, và các giải pháp đấu nối lên lưới điện quốc gia trong phiên làm việc buổi chiều.

Theo Ban quản lý đầu tư của EVN, mục tiêu tổng công suất lắp đặt ĐGNK trên toàn quốc sẽ đạt 07 GW vào năm 2030 và 87 GW vào năm 2050 cũng được đặt ra bởi Việt Nam. Để đảm bảo nguồn cung ứng điện của EVN, đặc biệt cho khu vực phía Bắc đến 2030, việc phát triển ĐGNK là cần thiết. Ngoài ra, chiến lược phát triển của EVN và tầm nhìn quốc gia đến năm 2045 đều được cập nhật.

Tuy nhiên, Quy hoạch Phát triển Điện lực Quốc gia giai đoạn 2021-2030 (Quy hoạch Điện VIII) và Quy hoạch Không gian biển Quốc gia cho giai đoạn 2021-2030 vẫn chưa được phê duyệt, khiến quá trình triển khai khó khăn. Các quy định pháp luật cũng còn nhiều vướng mắc khi chưa có chính sách, cơ chế giá cho các dự án ĐGNK, chưa có các quy định về trình tự, tiêu chí lựa chọn nhà đầu tư cho các dự án này, v.v. Ngoài ra còn có các vấn đề về cơ sở hạ tầng, dữ liệu, kinh nghiệm, chi phí đầu tư,...

Trên cơ sở đó, EVN đề xuất với chính phủ sớm phê duyệt Quy hoạch điện VIII và Quy hoạch không gian biển Quốc gia, hoàn thiện quy định của pháp luật về đầu tư, xây dựng và vận hành dự án ĐGNK, đồng thời thu hút đầu tư, nâng cấp hệ thống cơ sở hạ tầng như cảng biển, tàu biển và phương tiện phụ trợ hiện có để đáp ứng nhu cầu phát triển ngày nay.

EVN cũng mong muốn tăng cường hợp tác với GIZ để hỗ trợ các Bộ, ngành xây dựng chính sách thúc đẩy phát triển ĐGNK tại Việt Nam, đồng thời tăng cường trao đổi kinh nghiệm, hỗ trợ đào tạo nhân lực cho EVN và các đơn vị tư vấn của EVN về ĐGNK.

Phiên họp cũng thảo luận về đấu nối ĐGNK, đấu nối lưới hỗn hợp, Offshore Hub - Đảo nhân tạo, quản lý vận hành và các vấn đề kỹ thuật của ĐGNK. Nhóm chuyên gia đặc trách về ĐGNK của Nhóm Đối tác Năng lượng Việt Nam (VEPG) cũng được giới thiệu trong buổi làm việc này.

Ông Phạm Hồng Phương - Phó Tổng Giám đốc Tập đoàn Điện lực Việt Nam chia sẻ tại Hội thảo - Ảnh GIZ Việt Nam

Ông Phạm Hồng Phương, Phó Tổng Giám đốc Tập đoàn Điện lực Việt Nam, đã nói tại hội thảo rằng "Việc nghiên cứu, đầu tư xây dựng các dự án ĐGNK góp phần đẩy nhanh và định hình quá trình chuyển dịch năng lượng và thúc đẩy Việt Nam hiện thực hóa các mục tiêu trung khí-bon vào năm 2050, sử dụng tài nguyên hiệu quả, tiết kiệm và cạnh tranh, đồng thời đạt mục tiêu dần loại bỏ điện than vào những năm tiếp theo." Việt Nam phải có quá trình chuẩn bị tích cực với các chính sách phù hợp để đạt được mục tiêu đến năm 2030 đưa vào vận hành 07 GW ĐGNK.

Ông Markus Bissel - đại diện Chương trình Hỗ trợ Năng lượng GIZ (ESP) - Ảnh: GIZ Việt Nam

Chương trình GIZ/ESP sẽ tiếp tục triển khai các hoạt động hợp tác giữa hai quốc gia trong khuôn khổ Đối thoại năng lượng Việt - Đức, qua đó hỗ trợ chính phủ Việt Nam ở cấp quốc gia và cấp tỉnh tăng cường các thủ tục thực thi chính sách cho quá trình chuyển dịch năng lượng và trung carbon tại Việt Nam, theo ông Markus Bissel, đại diện GIZ triển khai Đối thoại năng lượng Việt- Đức nhấn mạnh.

P.V

Cập nhật tin tức công nghệ mới nhất tại fanpage Công nghệ & Cuộc sống