Một nguồn điện bền vững và đáng tin cậy hơn được tạo ra bởi sự phát triển của điện mặt trời áp mái và điện mặt trời.

Điều gì là nguyên nhân gây ra tình trạng này từ đầu tháng 6 đến nay, khi Hà Nội và các tỉnh thành miền Bắc thường xuyên bị mất điện? Và cần có những biện pháp gì để ngăn chặn mất điện và đảm bảo rằng nguồn điện bền vững ở Việt Nam sẽ được cập nhật trong tương lai?

Phóng viên PetroTimes có cuộc trao đổi với Giáo sư, Viện sĩ, Tiến sĩ khoa học Trần Đình Long, nguyên Phó Chủ tịch HĐQT Tổng công ty Điện lực Việt Nam, về vấn đề này.

Giáo sư, Viện sĩ, Tiến sĩ khoa học Trần Đình Long

Thưa Giáo sư, Vừa qua tại Hà Nội cũng như các tỉnh thành miền Bắc thường xuyên bị mất điện, vậy đâu là nguyên nhân của điều này?

GS. Trần Đình Long: Theo tôi, có một số nguyên nhân chính góp phần vào vấn đề thiếu điện ở miền Bắc.

Đầu tiên, nhu cầu sử dụng điện đang tăng lên. Với sự gia tăng dân số, công nghiệp hóa và đô thị hóa, miền Bắc đang phát triển nhanh chóng. Kết quả là nhu cầu sử dụng điện tăng lên. Hệ thống điện cần cung cấp đủ điện để đáp ứng nhu cầu này, nhưng việc mở rộng hạ tầng điện không thể thực hiện ngay lập tức.

Thứ hai, thời tiết cũng có tác động đến tình trạng thiếu điện. Những thay đổi đột ngột về thời tiết, chẳng hạn như mùa hè nóng, mùa đông lạnh và cơn bão, thường xuyên xảy ra ở miền Bắc. Các nhà máy điện, đường dây truyền tải và hệ thống điện nói chung đều có thể bị ảnh hưởng bởi những thay đổi này.

Thứ ba, thiếu điện là kết quả của việc bảo trì và sửa chữa hạ tầng điện không được thực hiện đúng kế hoạch. Nguồn điện chính của miền Bắc là điện và nhiệt điện, nhưng nếu cả hai đều giảm công suất hoặc gặp sự cố, nguồn điện miền Bắc sẽ thiếu hụt. Các nhà máy điện đôi khi phải tạm dừng hoạt động để bảo trì, nâng cấp hoặc sửa chữa thiết bị. Việc này có thể ảnh hưởng đến khả năng cung cấp điện trong một khoảng thời gian nhất định.

Để khắc phục tình trạng thiếu điện ở miền Bắc, Giáo sư nói gì?

GS. Trần Đình Long: Để giảm bớt tình trạng thiếu điện ở miền Bắc, có thể thực hiện một số biện pháp sau:

Đầu tiên, tăng cường hiệu quả sử dụng năng lượng và khuyến khích tiết kiệm điện. Có thể giảm nhu cầu sử dụng điện và giải quyết tạm thời vấn đề thiếu điện bằng cách nâng cao ý thức tiết kiệm điện của người dân, doanh nghiệp và tổ chức.

Thứ hai, tăng cường đầu tư hạ tầng điện. Nhu cầu sử dụng điện ngày càng tăng sẽ được đáp ứng bằng cách mở rộng công suất sản xuất điện, xây dựng thêm các nhà máy điện và nâng cấp hệ thống truyền tải.

Thứ ba, cải thiện kỹ thuật và quản lý hệ thống điện. Khả năng cung cấp điện ổn định hơn sẽ được cải thiện bằng cách đảm bảo quản lý hiệu quả, bảo trì định kỳ và sửa chữa hạ tầng điện.

Đầu tư vào nguồn năng lượng tái tạo và tạo nguồn điện sạch như một bước cuối cùng. Có thể giảm áp lực lên nguồn điện truyền thống và bảo vệ môi trường bằng cách sử dụng các nguồn năng lượng như năng lượng mặt trời, mặt trời áp mái, gió và điện.

Giáo sư có đề cập đến việc phát triển nguồn điện sạch, vậy ở Việt Nam, việc phát triển nguồn điện này như thế nào, thưa Giáo sư?

GS. Trần Đình Long: Năng lượng mặt trời, gió, điện và sinh khối đang được sử dụng để phát triển nguồn điện sạch ở Việt Nam. Chính phủ đã đưa ra các chính sách thúc đẩy đầu tư và triển khai các dự án điện mặt trời, điện gió và nhà máy điện. Ngoài ra, công nghệ tiết kiệm năng lượng được ưu tiên và việc nghiên cứu các nguồn điện sạch mới như năng lượng biển và rác thải được khuyến khích. Để bảo vệ môi trường và đảm bảo cung cấp điện bền vững, ổn định và bền vững cho nền kinh tế, Việt Nam đang tập trung phát triển nguồn điện sạch.

Do vị trí địa lý thuận lợi, Việt Nam có nhiều tiềm năng hơn để phát triển năng lượng mặt trời. Theo tôi, Chính phủ có thể tiếp tục thúc đẩy đầu tư vào dự án điện mặt trời lớn và nhỏ, đặc biệt có cơ chế, chính sách hỗ trợ và ưu đãi riêng cho điện mặt trời áp mái.

Giáo sư cho rằng điện mặt trời áp mái có những lợi ích gì so với các dạng năng lượng mặt trời khác?

Sử dụng tấm pin mặt trời để chuyển đổi năng lượng mặt trời thành điện là nguyên lý cơ bản của điện mặt trời áp mái. Tính linh hoạt là một trong những lợi ích chính của điện mặt trời áp áp mái. Các hệ thống điện mặt trời nhỏ có thể được lắp đặt trực tiếp tại nơi sử dụng, chẳng hạn như trên mái nhà, nhà kho, nhà xưởng hoặc bề mặt phẳng, công trình xây dựng khác. Điều này giúp tận dụng tối đa diện tích có sẵn và tạo ra nguồn điện gần nơi sử dụng, giảm thiểu tổn thất truyền tải điện năng. Điện mặt trời áp mái dễ triển khai và linh hoạt hơn điện mặt trời quy mô lớn, không yêu cầu diện tích rộng lớn và không làm thay đổi đáng kể môi trường xung quanh.

Ngoài ra, việc lắp đặt điện mặt trời áp mái làm giảm rủi ro nguồn cung cấp điện và giảm chi phí năng lượng. Người dùng có thể sản xuất và sử dụng điện mặt trời trực tiếp từ mái nhà, giúp giảm bớt sự phụ thuộc vào nguồn điện mạng công cộng. Điều này dẫn đến giảm hóa đơn tiền điện hàng tháng và tăng tính bền vững của hệ thống năng lượng quốc gia.

Lắp đặt hệ thống điện mặt trời áp mái, cần có đủ không gian trống trên mái nhà/Ảnh minh họa/Nguồn: Internet/

Ưu điểm của điện mặt trời áp mái là gì, thưa Giáo sư? Khi quyết định lắp đặt hệ thống này, có những khó khăn, thách thức nào mà người dân phải đối mặt?

GS. Trần Đình Long: Việc lắp đặt điện mặt trời áp mái cũng có một số khó khăn. Chi phí ban đầu là một trong số đó. Mặc dù công nghệ điện mặt trời đã giảm trong những năm gần đây, nhưng chi phí lắp đặt vẫn còn cao đối với nhiều gia đình và doanh nghiệp nhỏ.

Kiến thức và kỹ thuật là thách thức tiếp theo. Kiến thức chuyên môn và kỹ thuật là cần thiết để lắp đặt và sử dụng hệ thống điện mặt trời. Để đảm bảo an toàn và hiệu quả của hệ thống, điều quan trọng là cả người dân và nhà thầu phải được đào tạo và nâng cao nhận thức về công nghệ điện mặt trời.

Ngoài ra, để lắp đặt hệ thống điện mặt trời áp mái, cần có đủ chỗ để tiếp nhận ánh sáng mặt trời trên mái nhà hoặc trong khu vực đó. Tuy nhiên, không phải mái nhà nào cũng phù hợp để lắp đặt tấm pin mặt trời. Sự che phủ của cây cối, hướng và góc nghiêng không phù hợp có thể làm giảm hiệu suất của hệ thống.

Để đảm bảo hiệu quả và tuổi thọ cao, hệ thống điện mặt trời áp mái phải được bảo trì và quản lý thường xuyên. Để loại bỏ bụi bẩn hoặc chất bám, pin mặt trời cần được vệ sinh và kiểm tra định kỳ. Ngoài ra, hệ thống cần được theo dõi và kiểm tra thường xuyên để xác định sự cố hoặc hỏng hóc và sửa chữa kịp thời.

Để đánh giá tính khả thi của việc lắp đặt hệ thống này, đặc biệt, người dân cần hiểu rõ về hiệu suất tiềm năng và thời gian thu hồi vốn. Bởi vì hiện nay, ngành điện đã dừng đấu nối và ký hợp đồng mua bán điện mặt trời mái nhà. Nếu đầu tư, lắp đặt mà không được nối lưới, người dân phải có bộ lưu trữ điện và một số thiết bị kỹ thuật khác để điện mặt trời mái nhà hoạt động độc lập, điều này sẽ làm tăng chi phí lắp đặt rất nhiều.

Rõ ràng là để điện mặt trời áp mái phát triển ở Việt Nam, những thách thức này cần được vượt qua. Giáo sư đã có nhiều năm công tác trong ngành điện lực, đặc biệt là Trưởng ban soạn thảo Luật Điện lực (2004), Giáo sư có thể chia sẻ về công nghệ và chính sách hiện tại đang được áp dụng để giải quyết những thách thức này?

GS. Trần Đình Long: Trong lắp đặt điện mặt trời áp mái, hiện nay có nhiều giải pháp công nghệ tiên tiến và giá cả phải chăng hơn do sự phát triển của công nghệ. Để tối ưu hóa việc sử dụng năng lượng mặt trời và giảm chi phí đầu tư ban đầu, công nghệ pin mặt trời hiệu suất cao, công nghệ inverter tiên tiến và hệ thống lưu trữ năng lượng đang được nghiên cứu và áp dụng.

Chính phủ Việt Nam đã thực hiện nhiều chính sách nhằm khuyến khích lắp đặt điện mặt trời áp mái. Chi phí tài chính cho người dân và doanh nghiệp đã giảm nhờ các chương trình ưu đãi tài chính, hỗ trợ thuế và mua lại điện. Ngoài ra, sự phát triển của môi trường kinh doanh thuận lợi và các quy định pháp lý rõ ràng cũng rất quan trọng trong việc thúc đẩy sự phát triển của ngành công nghiệp năng lượng mặt trời áp mái.

Giáo sư dự đoán triển vọng của điện mặt trời áp mái trong tương lai như thế nào?

GS. Trần Đình Long: Theo tôi, tương lai của điện mặt trời áp mái rất sáng sủa trong tương lai. Chính phủ đang khuyến khích và đưa ra các chính sách khuyến khích để thúc đẩy việc sử dụng điện mặt trời áp mái và các nguồn năng lượng tái tạo do công nghệ phát triển và nhận thức được tầm quan trọng của chúng. Do hiệu quả và chi phí giảm ngày càng tăng của công nghệ pin mặt trời, điện mặt trời áp mái ngày càng trở nên phổ biến và hấp dẫn hơn, làm tăng tính khả thi và hấp dẫn của việc triển khai. Tương lai, chúng ta có thể thấy rằng việc lắp đặt điện mặt trời áp mái sẽ trở thành tiêu chuẩn trong các công trình xây dựng hiện đại, tạo ra môi trường sống xanh và cung cấp thêm nguồn điện bền vững cho quốc gia.

Xin trân trọng cảm ơn Giáo sư!

Cập nhật tin tức công nghệ mới nhất tại fanpage Công nghệ & Cuộc sống