Tìm giải pháp phát triển dược liệu theo chuỗi giá trị gắn với du lịch

Cây thuốc quý Địa Liền tại Vườn quốc gia Bến En. (Ảnh: Nguyễn Nam/TTXVN)

Trung tâm Khuyến nông Quốc gia (Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn) phối hợp Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Sở Văn hóa thể thao và Du lịch tỉnh Lai Châu tổ chức Diễn đàn khuyến nông @ nông nghiệp với chủ đề: Giải pháp phát triển dược liệu theo chuỗi giá trị gắn với du lịch sinh thái vào sáng 7/7, tại thành phố Lai Châu.

Theo báo cáo của Trung tâm Khuyến nông Quốc gia, hiện có hơn 5.117 loài và thứ dưới loài được sử dụng làm thuốc chữa bệnh và bồi bổ sức ở Việt Nam. Hầu hết các loài cây dược liệu quý, hiếm, có giá trị kinh tế cao này đều được tìm thấy trong các hệ sinh thái rừng tự nhiên, bao gồm sâm Lai Châu, sâm vũ diệp, tam thất hoang, bách hợp, thông đỏ, vàng đắng, lan kim tuyến...

Phần lớn các loài thảo dược quý, có giá trị đều sống dưới tán rừng, đặc biệt là dưới tán rừng nguyên sinh, ở các độ cao khác nhau và các độ tàn che khác nhau. Hiện có khoảng 14,79 triệu ha đất có rừng trên toàn quốc, bao gồm 10,1 triệu ha rừng tự nhiên và gần 70% diện tích rừng của đất nước. Nhiều địa phương đã và đang phát triển dược liệu trong môi trường rừng.

Chỉ riêng năm 2020, nguồn thu của 4 loại dịch vụ trong hệ sinh thái rừng của nước ta—chẳng hạn như dịch vụ cung cấp gỗ và lâm sản ngoài gỗ; dịch vụ môi trường rừng; dịch vụ hấp thụ và lưu trữ các-bon; và dịch vụ du lịch sinh thái—đã tạo ra giá trị khoảng 39.039 tỷ đồng. Trong số đó, giá trị thu được từ dịch vụ của du lịch sinh thái là 2.022 tỷ đồng.

Riêng ở tỉnh Lai Châu, có 472.676 ha rừng, trong đó diện tích rừng tự nhiên 450.392 ha và tỷ lệ che phủ rừng 51,87%. Lai Châu là địa phương có nhiều tiềm năng cho sự phát triển kinh tế dưới tán rừng, với hơn 11.000 ha cây lâm sản ngoài gỗ, cây dược liệu như sâm Lai Châu, lan kim tuyến, thảo quả, sa nhân, tam thất, đương quy, hà thủ ô...

Lai Châu hiện tập trung phát triển hoạt động du lịch sinh thái, nghỉ dưỡng dưới tán rừng. Tỉnh đã đón hơn 2 triệu lượt khách du lịch trong giai đoạn 2011–2020 (năm 2022 đón khoảng 762.000 lượt khách du lịch), tổng doanh thu từ du lịch trong năm 2011–2020 đạt 3.188 tỷ đồng (doanh thu năm 2022 đạt trên 550 tỷ đồng).

Tốc độ tăng trưởng trung bình của khách du lịch quốc tế đạt 12,59%/năm và khách du lịch nội địa đạt 17,32%/năm trong giai đoạn 2010–2020, với tốc độ tăng trưởng trung bình là 14,9%/năm đối với khách du lịch Lai Châu.

Thông qua diễn đàn, tỉnh mong muốn các chuyên gia, đại biểu chia sẻ kinh nghiệm về những thách thức, vướng mắc và khó khăn trong việc phát triển cây dược liệu dưới tán rừng, đặc biệt là sâm Lai Châu. Định mức kinh tế - kỹ thuật trồng sâm Lai Châu phù hợp với tuổi cây giống và phương thức canh tác, quy trình kỹ thuật canh tác phù hợp với từng loại định mức, kinh nghiệm trong cấp mã số cơ sở trồng...

Các đại biểu tập trung vào các chủ đề về cơ chế, chính sách hỗ trợ phát triển dược liệu dưới tán rừng, tiềm năng của các loại sâm dưới tán rừng trong phát triển sinh kế cộng đồng dân cư gắn với du lịch sinh thái, thực trạng và giải pháp cho phát triển dược liệu khu vực Tây Bắc...

Tìm ra các nút thắt, các phương pháp phát triển dược liệu theo chuỗi giá trị gắn liền với du lịch sinh thái nhằm khai thác tiềm năng, thế mạnh của các địa phương, hỗ trợ người dân tăng thu nhập, phát triển kinh tế dưới tán rừng.

Cơ chế, chính sách hỗ trợ và/hoặc giải pháp phát triển lâm sản trên địa bàn tỉnh ngoài gỗ, dược liệu dưới tán rừng được nêu rõ bởi Cục Lâm nghiệp (Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn). Các huyện phải rà soát quỹ đất, vùng nguyên liệu, xác định loài cây trồng phù hợp, xây dựng mã số các vùng trồng để quản lý nguồn gốc, xuất xứ, lựa chọn, cung cấp giống có nguồn gốc, nhập khẩu, năng suất, chất lượng để đưa vào sản xuất; đa dạng hóa sản phẩm, nhưng phải đảm bảo tính đặc thù, gắn sản phẩm với đặc trưng văn hóa, con người, bản sắc dân tộc của tỉnh; xây dựng thương hiệu cho sản phẩm đặc trưng của tỉnh, đặc biệt là sản phẩm đặc thù, sản phẩm mà tỉnh có thế mạnh.

[Tiền Giang khai thác và phát triển mô hình du lịch nông nghiệp]

Đại diện ngành nông nghiệp tỉnh Bình trình bày thực trạng và tiềm năng phát triển cây dược liệu của tỉnh và đưa ra một số định hướng, giải pháp của tỉnh như: tiếp tục đẩy mạnh công tác phối hợp với các sở, ngành liên quan, UBND các địa phương trong tỉnh để tổ chức sản xuất, phát triển vùng trồng dược liệu theo quy hoạch, lồng ghép trong kế hoạch, chương trình công tác của ngành; nghiên cứu, lựa chọn các giống cây dược liệu phù hợp với điều kiện địa phương/vùng trồng; vận động, tuyên truyền, phổ biến và hướng dẫn kỹ thuật nuôi trồng, phòng chống bệnh hại trên cây dược liệu; sản xuất theo quy trình đảm bảo vệ sinh an toàn; tiếp tục đẩy mạnh quảng bá, xúc tiến đầu tư, phát triển thị trường cho sản phẩm cây dược liệu; gắn kết với dịch vụ du lịch, lễ hội văn hóa truyền thống của mỗi địa phương.

Du khách tham gia tour xuyên rừng Đất Mũi Cà Mau. (Ảnh: Hồng Đạt/TTXVN)

Ông Lê Quốc Thanh, Giám đốc Trung tâm Khuyến nông Quốc gia, nhấn mạnh tại diễn đàn rằng các cơ quan tham mưu của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn phải giải quyết những khó khăn, vướng mắc trong việc đẩy mạnh phát triển dược liệu theo chuỗi giá trị gắn với du lịch sinh thái và đưa ra những cơ chế, chính sách phù hợp, định hướng hoạt động khoa học công nghệ cần tập trung nghiên cứu trong giai đoạn tới.

Trung tâm Khuyến nông Quốc gia sẽ tiếp thu và tổng hợp các ý kiến tham gia tại diễn đàn về báo cáo lãnh đạo Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn để có chủ trương, giải pháp cụ thể nhằm đẩy mạnh phát triển dược liệu theo chuỗi giá trị gắn với du lịch sinh thái hiệu quả trong thời gian tới.

Trước đó, các đại biểu đã tham quan mô hình trồng sâm Lai Châu tại Hợp tác xã Bảo tồn và Phát triển Sâm núi Lai Châu, xã Giang Ma và bản du lịch cộng đồng Lao Chải, xã Khun Há (huyện Khun Há)./.

Cập nhật tin tức công nghệ mới nhất tại fanpage Công nghệ & Cuộc sống