Trong nỗ lực cứu cá heo Irrawaddy sông Mekong sắp tuyệt chủng

Cá heo Irrawaddy. (Nguồn: AFP/TTXVN)

Bất chấp hàng loạt nỗ lực bảo tồn, cảnh tượng đàn cá heo nước ngọt Irrawaddy (cá nược Minh Hải) bơi lội trên đoạn sông Mekong ở Campuchia có thể sẽ chỉ còn là ký ức khi số lượng các cá thể này đang bị đe.

Để bảo vệ loài cá heo quý hiếm này, Campuchia đã công bố những hạn chế đánh bắt cá nghiêm ngặt mới.

Tuy nhiên, với nguồn tài chính hạn chế, đây được coi là một thách thức lớn, đặc biệt là trên một con sông trải rộng hàng trăm mét, rải rác nhiều hòn đảo nhỏ và hai bên bị bao phủ bởi cây cối rậm rạp. Lực lượng an ninh không đủ để thực hiện công tác giám sát.

Theo các nhà bảo tồn động vật, lưới rê và bẫy cá được lắp đặt bừa bãi trên sông là nguyên nhân chính khiến cá heo Irrawaddy trên sông Mekong ngày càng ít được tìm thấy.

Việc loài cá heo này tuyệt chủng còn có thể tác động trực tiếp đến sinh kế của nhiều người dân địa phương, những người thu hút rất đông khách du lịch đến tận mắt ngắm nhìn loài cá heo quý hiếm.

[Cá heo nước ngọt Irrawaddy chính thức tuyệt chủng tại Lào]

Thủ tướng Campuchia Hun Sen đã thông qua luật mới để hạn chế khu vực đánh bắt cá, mở rộng khu vực bảo tồn và tăng cường giám sát.

Nếu sử dụng lưới rê để đánh bắt cá hoặc sử dụng điện để đánh bắt trong các khu bảo tồn, những người vi phạm pháp luật có thể bị kết án tù một năm và lĩnh án năm năm.

Khi số lượng cá thể của sông Mekong được bảo toàn và tia hy vọng được thắp lên khi một con heo con chào đời, các nỗ lực bảo tồn phần nào đã được đền đáp.

Cá heo Irrawaddy nhỏ bé với phần trán hình vòm và mỏ ngắn, có đặc tính nhút nhát, có thể sống ở cả môi trường nước ngọt và mặn.

Số lượng cá heo Irrawaddy là 200 cá thể vào năm 1997; đến năm 2020, con số này đã giảm xuống chỉ còn 89 cá thể.

Quỹ Động vật hoang dã Thế giới (WWF) đã tuyên bố loài cá này đã tuyệt chủng về mặt chức năng vào năm 2016 sau khi phát hiện rằng có quá ít cặp sinh sản tiềm năng để có thể đảm bảo sự tồn tại của quần thể, với khoảng 70% đã quá độ tuổi sinh sản.

Loài này chỉ được tìm thấy ở hai con sông khác, Ayeyarwady của Myanmar và Mahakam ở Indonesia, theo WWF, ngoài sông Mekong.

Liên minh Bảo tồn Thiên nhiên Quốc tế (IUCN) đã liệt kê các quần thể cá heo Irrawaddy tại ba con sông này vào danh sách đỏ các loài có nguy cơ tuyệt chủng.

Nhiều con cá heo Irrawaddy đã bị giết hại do đánh bắt cá bất hợp pháp và rác thải nhựa, và môi trường sống của chúng bị tổn hại do các đập thượng nguồn và biến đổi khí hậu. Những thay đổi này đã có tác động đáng kể đến mực nước sông.

Các nhà chức trách Lào đã thông báo rằng loài cá heo nước ngọt Irrawaddy đã tuyệt chủng ở quốc gia này vào tháng 12/2022 sau khi con cá cuối cùng sống ở khúc sông Mekong, giáp với Đông Bắc Campuchia và Lào, chết do vướng vào lưới đánh cá./.

Cập nhật tin tức công nghệ mới nhất tại fanpage Công nghệ & Cuộc sống