Pháp củng cố khả năng răn đe hạt nhân

Động thái trên diễn ra vào thời điểm các nước thành viên Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO), trong đó có Pháp, đang nỗ lực tìm cách mở rộng khả năng bảo vệ hạt nhân của mình, trong bối cảnh mối quan hệ với đồng minh lâu năm Mỹ có xu hướng ngày càng rạn nứt.

Theo TWZ, loạt chiến đấu cơ Rafale đầu tiên dự kiến sẽ được bàn giao cho Luxeuil vào năm 2032, loạt còn lại bàn giao năm 2036. Đây sẽ là căn cứ không quân thứ tư của Pháp có khả năng hạt nhân. 3 căn cứ trước đó gồm Saint-Dizier, Istres và Avord, với biên chế bao gồm 50 chiếc Rafale B, một đội máy bay tiếp nhiên liệu trên không A330 MRTT Phénix của Airbus và tên lửa siêu thanh ASMP-A.

Tổng thống Pháp Emmanuel Macron thăm Căn cứ không quân Luxeuil ở miền Đông nước Pháp.

Chuyến đi của Tổng thống Macron tới Luxeuil nhằm nhấn mạnh vai trò thiết yếu của căn cứ không quân cũng như tầm quan trọng của nó trong phòng thủ tập thể và an ninh khu vực. Ý tưởng và động lực ngày càng tăng về mở rộng khả năng răn đe hạt nhân của châu Âu “để không còn phụ thuộc vào chiếc ô hạt nhân của Mỹ” được cho đã xuất hiện từ cuộc khủng hoảng sâu sắc trong liên minh xuyên Đại Tây Dương, sau khi Tổng thống Mỹ Donald Trump trở lại nắm quyền tại Nhà Trắng. Gần đây, nhà lãnh đạo tương lai của Đức Friedrich Merz liên tục thực hiện các cuộc điện đàm hối thúc các nhà lãnh đạo Anh và Pháp về vấn đề “chia sẻ hạt nhân”, “bảo đảm an ninh hạt nhân” của châu Âu. Điều này không mấy khó hiểu bởi ở châu Âu hiện mới có Anh và Pháp là hai quốc gia sở hữu vũ khí hạt nhân.

Trước đó, Pháp cũng từng xem xét khả năng triển khai vũ khí hạt nhân phóng từ trên không ở Đức, như một biện pháp thay thế trong trường hợp Mỹ từ chối bảo đảm an ninh cho châu Âu. Quyết định của Tổng thống Macron tăng cường năng lực hạt nhân cho Căn cứ không quân Luxeuil, ở góc độ nào đó, cho thấy Pháp sẵn sàng phát triển cơ sở hạ tầng răn đe hạt nhân, cũng bởi việc thiết lập một căn cứ hạt nhân tại Đức-dù tạm thời hay lâu dài-đều rất phức tạp.

Tàu ngầm lớp Triomphant của hải quân Pháp trang bị tên lửa đạn đạo tại căn cứ hải quân ở Ile Longue, miền Tây nước Pháp. Ảnh: TWZ

Song có lẽ ý nghĩa bao trùm của các động thái này là các quốc gia châu Âu đang nỗ lực tận dụng những nguồn lực sẵn có để phát triển khả năng răn đe hạt nhân trong tương lai độc lập với Mỹ, trong khi vẫn nằm trong khuôn khổ của NATO.

Xét về tổng thể, Pháp đang có nhiều lợi thế. Lực lượng răn đe hạt nhân của Pháp, bao gồm cả tên lửa đạn đạo phóng từ tàu ngầm và tên lửa hạt nhân phóng từ trên không, đều do chính các nhà thầu quốc phòng của Pháp sản xuất. Điều quan trọng là ở chỗ, những vũ khí này về mặt kỹ thuật độc lập với kế hoạch hạt nhân của NATO, không như lực lượng răn đe hạt nhân của Anh vốn luôn gắn chặt với Mỹ. Chưa rõ khả năng này sẽ thể hiện ra sao khi đối mặt với thực tế của một cuộc xung đột hạt nhân liên quan đến NATO, song ít nhất nó cũng mang lại cho Paris sự linh hoạt khi thảo luận về cách mở rộng phạm vi bảo vệ hạt nhân cho các đồng minh châu Âu.

Với việc tăng cường năng lực hạt nhân cho Căn cứ không quân Luxeuil, Pháp đang đưa ra một tuyên bố rất rõ ràng về khả năng răn đe hạt nhân độc lập, được thiết lập để mở rộng đáng kể vào thời điểm các đối tác NATO khác ở châu Âu đang tìm kiếm một “chiếc ô an ninh” ngoài Mỹ.

HÀ PHƯƠNG

* Mời bạn đọc vào chuyên mục Quốc tế xem các tin, bài liên quan.