Mirage-2000 tham chiến ở Ukraine - Kịch bản của F-16 đang lặp lại?

Trong những hình ảnh được công bố, máy bay chiến đấu Mirage-2000 tham gia hoạt động tiêm kích phòng không, đánh chặn máy bay không người lái (UAV) cảm tử Geran-2 trên bầu trời Ukraine.

Vậy, Mirage-2000 liệu có giúp Ukraine tạo đột biến hay chỉ đang đi vào “vết xe đổ” của máy bay F-16 Fighting Falcon được châu Âu viện trợ trước đó cho Kiev?

Vũ khí thay đổi cuộc chơi hay chỉ kéo dài cuộc chiến?

Theo đánh giá của Tạp chí quân sự Topwar, phía Pháp đã căn cứ vào điều kiện chiến trường Ukraine để tiến hành một số sửa đổi trên phiên bản máy bay chiến đấu Mirage-2000 5F trước khi cung cấp chúng cho Kiev.

Phiên bản Mirage-2000 5F cơ bản vẫn giống như phiên bản tiêu chuẩn với tốc độ tối đa Mach 2.2, trần bay 18km và bán kính chiến đấu lên đến hơn 1.000km với trang bị chiến đấu tiêu chuẩn. Thiết kế khí động cánh dạng tam giác của máy bay chiến đấu Pháp phù hợp với tác chiến ở tốc độ cao cho nhiều dải nhiệm vụ khác nhau, từ đối không tới đối đất với vũ khí chính xác cao.

Dù không công khai chính thức, nhưng theo nhiều nguồn tin, phía Pháp đã sửa đổi máy bay Mirage-2000 5F để phù hợp mang các loại vũ khí tấn công đối đất chính xác cao như bom dẫn đường AASM Hammer và tên lửa hành trình SCALP/Storm Shadow. Ngoài ra, máy bay chiến đấu Pháp cũng được trang bị hệ thống tác chiến điện tử tiên tiến, khả năng tấn công mặt đất và tích hợp vũ khí theo tiêu chuẩn NATO, giúp tăng cường hiệu suất trong các nhiệm vụ chiến đấu thực tế.

Tuy nhiên, Mirage-2000 5F dù được nâng cấp thì vẫn là dòng máy bay cũ, đã ở cuối vòng đời sử dụng, khó có thể so sánh với các loại máy bay chiến đấu hiện đại của Không quân-Vũ trụ Nga hiện tại như Su-35S, Su-30SM hay thậm chí là Su-57.

Máy bay chiến đấu Mirage 2000-5F. Ảnh: Defense News

Quyết định viện trợ Mirage không chỉ là một bước đi quân sự mà còn mang ý nghĩa chiến lược. Bộ trưởng Quốc phòng Pháp Sébastien Lecornu khẳng định, đây là "biểu tượng của sự đoàn kết đồng minh", tiếp nối những gói viện trợ trước đó như pháo tự hành Caesar của Paris vào năm 2023.

Dù Mirage 2000-5F là sự bổ sung đáng giá cho Ukraine, nhiều chuyên gia quân sự vẫn đặt câu hỏi về khả năng thay đổi cục diện chiến sự của loại chiến đấu cơ này. Chuyên gia phân tích cấp cao tại Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế Paul Schwartz đánh giá: "Một vài máy bay không thể xoay chuyển hoàn toàn tình thế, nhất là khi Nga vẫn sở hữu hơn 300 chiến đấu cơ hiện đại".

Kịch bản của F-16 dường như đang lặp lại

Nhiều loại vũ khí chuẩn NATO của Mỹ và phương Tây viện trợ cho Ukraine có tính năng tốt, bắn chính xác nhưng lại cần quy trình bảo trì, bảo dưỡng ngặt nghèo và phức tạp. Máy bay chiến đấu Mirage 2000-5F cũng tương tự như vậy.

Giống như F-16, máy bay chiến đấu của Pháp được thiết kế tác chiến trong điều kiện quy ước. Nó không phù hợp với các sân bay dã chiến, thiếu sự chuẩn bị như các loại máy bay chiến đấu của Liên Xô trước đây và Nga ngày nay. Với quốc gia đang trong thời chiến và có cơ sở hạ tầng hư hại nặng như Ukraine, điều này có thể là khó khăn đáng kể.

Để hoạt động hiệu quả trong không phận Ukraine, máy bay Mirage 2000-5F phải hoạt động từ các sân bay ở xa tiền tuyến, khiến thời gian dự trữ chiến đấu tại tiền tuyến ngắn, cũng như khả năng bị không quân và phòng không của Nga phát hiện sớm, đánh chặn là rất cao.

Việc không có máy bay cảnh báo và chỉ huy trên không như trong tác chiến quy ước của máy bay Mirage 2000-5F khiến việc sử dụng máy bay chiến đấu này của Không quân Ukraine sẽ bị hạn chế đi rất nhiều.

Hình ảnh được cho là hoạt động chiến đấu đầu tiên của Mirage 2000-5F tại Ukraine. Ảnh: Topwar

Ở kịch bản tối ưu,  Mirage 2000-5F sẽ đóng vai trò như máy bay tiêm kích phòng không ngăn chặn các đòn tấn công bằng UAV tự sát và tên lửa hành trình của Nga, cũng như làm bệ phóng trên không, phát huy tối đa khả năng của các loại tên lửa hành trình SCALP/Storm Shadow hay vũ khí không đối đất tầm xa khác của NATO để tấn công lực lượng Nga ngoài tiền tuyến.

Tại chiến trường Ukraine, việc F-16 hiếm khi xuất hiện là bởi hệ thống phòng không mạnh mẽ, đa lớp của Nga như S-400, S-300V4 hay các tổ hợp phòng không tiền tuyến khác. Kịch bản tương tự cũng đang lặp lại với Mirage 2000-5F khi không thể tự do hoạt động. Bất kỳ sai lầm nào cũng khiến chúng trở thành mục tiêu của phòng không Nga. Với tầm bắn tối đa tới 400km, các tổ hợp S-400 đặt tại Bán đảo Crimea hay các vùng lãnh thổ Nga có khả năng vươn tầm giám sát và tấn công vươn xa ra khỏi khu vực xung đột hiện tại.

Cuối cùng chính là việc Ukraine chỉ được cung cấp số lượng máy bay Mirage 2000-5F hạn chế, đủ để duy trì sức ép lên phía Nga, chứ không đủ để đối đầu sòng phẳng. Chính vì thế, giống như F-16 và nhiều loại vũ khí do Mỹ và phương Tây cung cấp, Mirage 2000-5F khó có thể gây đột biến, mà chỉ có thể kéo dài xung đột.

TUẤN SƠN (tổng hợp)

* Mời bạn đọc vào chuyên mục Quân sự thế giới xem các tin, bài liên quan.