Chuyên gia mổ xẻ "điểm yếu chết người" của bom thông minh Mỹ

Theo các chuyên gia của tạp chí Popular Mechanics, những quả bom dẫn đường bằng vệ tinh do Mỹ sản xuất cung cấp cho Ukraine không hiệu quả trên chiến trường. Những quả bom thông minh sử dụng một bộ dây điều khiển để biến những quả thông thường thành vũ khí dẫn đường chính xác, nhưng chúng đã nhiều lần thất bại trên thực địa do sự châm ngòi của chiến tranh điện tử Nga.

Cải tiến trên chiến trường

Trong cuộc xung đột với Nga, phương Tây đã cung cấp vũ khí tiên tiến của Mỹ cho Ukraine để trang bị cho các máy bay chiến đấu "già cỗi" của không quân Ukraine.

Không quân Ukraine đã khiến cả thế giới kinh ngạc vào tháng 9 năm2022 khi tiết lộ sử dụng Tên lửa chống bức xạ tốc độ cao (HARM) AGM-88 do Mỹ sản xuất, phóng từ tiêm kích MiG-29 và Su-27 để tấn công hệ thống phòng không Nga.

AGM-88 được sử dụng để tấn công các radar phòng không của Nga, đã giúp các máy bay phản lực và trực thăng Ukraine di chuyển trong khu vực chiến tuyến cực kỳ nguy hiểm dễ dàng hơn.

Chính phủ Mỹ đã tăng cường cảnh báo sẽ gửi bom thông minh dẫn đường bằng vệ tinh (JDAM) đến Ukraine vào tháng 12/2022. Những quả bom này sẽ cung cấp cho Ukraine khả năng ném bom trên không được dẫn đường chính xác một cách nhanh chóng và dễ dàng. Chúng được dẫn đường bởi tín hiệu vệ tinh GPS.

Tuy nhiên, vào thời điểm hiện tại, chính phủ Mỹ đã biết rằng những quả bom thông minh JDAM đang bị các hệ thống tác chiến điện tử của Nga xử lý theo thời gian sau khi chúng được đưa vào thực chiến, theo tạp chí Politico.

Cách thức hoạt động của JDAM

Việc sử dụng công nghệ mới để thay đổi vũ khí cũ hơn bằng vũ khí thông minh JDAM là một minh điển hình. JDAM thực chất là một bộ công cụ được tạo thành từ máy thu GPS, bộ nhớ máy tính và vây bom cơ động.

Bộ công cụ này được gắn vào những quả bom bình thường và giá cả phải chăng, chẳng hạn như bom Mk-82 nặng 230 kg, bom Mk-83 nặng 460 kg, bom Mk 84 nặng 920 kg và cuối cùng là một hệ thống vũ khí dẫn đường chính xác được phát triển.

Giống như các loại bom khác, bom JDAM được đưa lên máy bay. Sau khi bay trên không, phi công có thể nhập độ GPS của mục tiêu trên mặt đất vào bộ nhớ máy tính của JDAM.

Máy bay thường bay lên một độ cao lớn để thả bom; máy bay càng cao, quả bom càng có thể lướt tới mục tiêu càng xa. Sau đó, quả bom tạo ra một đường thẳng hướng vào độ mục tiêu, các vây của nó có tác dụng điều chỉnh hướng đi khi bom rơi tự do trong không trung. Độ sai lệch mục tiêu thường dao động trong phạm vi 5m.

Tác chiến điện tử của Nga

Theo các tài liệu bị rò rỉ của chính phủ Mỹ, bom JDAM của Ukraine rất thiếu chính xác. Ngoài ra, liên quan đến tên lửa GMLRS của hệ thống phóng HIMARS, vấn đề này liên quan đến các loại tên lửa dẫn đường. Thông tin bị rò rỉ từ tài liệu đổ lỗi cho các nỗ lực tác chiến điện tử của Nga, đặc biệt là gây nhiễu sóng vô tuyến.

Nga thực sự là cường quốc ưu việt trong việc gây nhiễu chiến trường. Việc phương Tây sử dụng vũ khí dẫn đường chính xác, đặc biệt là vũ khí dẫn đường bằng vệ tinh, đã được Quân đội Nga biết rất rõ. Để vô hiệu hóa lợi thế đó, họ đã thực hiện rất nhiều nỗ lực.

Nga đã đi đầu trong việc tạo ra các hệ thống gây nhiễu GPS và Lực lượng vũ trang Nga hiện tại đang duy trì 5 lữ đoàn tác chiến điện tử để gây nhiễu chiến trường.

Ở Nga, bên trong các quốc gia láng giềng của Nga, đặc biệt là nơi các lực lượng Nga hoạt động ở nước ngoài, việc gây nhiễu GPS là rất phổ biến. Nhiều báo cáo cho thấy GP bị nhiễu ở các thành phố của Nga vào tháng 12/2022.

Động hành động này nhằm mục đích gây nhầm lẫn cho các máy bay không người lái sử dụng GPS để điều hướng đến mục tiêu của chúng và nhằm trả trả trả việc các máy bay không lái của Ukraine tấn công các căn cứ không quân của Nga.

Việc gây nhiễu GPS của Nga cũng được thực hiện ở Syria để bảo vệ các căn cứ quân sự, dẫn đến việc sử dụng dịch vụ GPS bị gián đoạn ở những quốc gia xa xôi như Thổ Nhĩ Kỳ, Lebanon, Israel và Cộng hoà Síp.

Các chuyên gia quân sự đã giải thích lý do tại sao bom thông minh trượt mục tiêu.

Trước hết, một phi công MiG của không quân Ukraine đang thực hiện nhiệm vụ tấn công đánh dấu độ GPS của mục tiêu mặt đất vào một quả bom JDAM.

Các radar phòng không của Nga phát hiện ra máy bay này và thông báo cho các đơn vị tác chiến điện tử gần đó khi máy bay của Ukraine đến gần chiến tuyến.

Để chặn tín hiệu vô tuyến của vệ tinh sang một bên, lực lượng tác chiến điện tử sẽ bật các thiết bị gây nhiễu Krasukha-4, Pole 21- hoặc R-330Zh Zhitel phát trên tần số GPS. Quả bom không thể sử dụng các tín hiệu vệ tinh GPS làm điểm tham chiếu để điều hướng; thay vào đó, nó rơi vào trạng thái "ngẩn ngơ" và bắn trượt mục tiêu.

Nguyên nhân bom JDAM thất bại

Hệ thống dẫn đường quán tính dự phòng (INS) của bom JDAM được cho là vẫn có thể đưa quả bom đến mục tiêu trong phạm vi sai số khoảng 30 m. Mặc dù tốc độ chậm hơn một chút nhưng nó vẫn được cho là hiệu quả.

Điều đó đủ để loại bỏ các mục tiêu không kiên cố như bãi chứa nhiên liệu và đạn dược, trận địa pháo binh, cũng như các phương tiện bọc thép nhẹ và vũ khí khác. Nó vẫn gây nguy hiểm cho bộ binh đối phương.

Tuy nhiên, các chuyên gia cho rằng bom JDAM có thể được ưu tiên hơn cho các nhiệm vụ quan trọng hơn. Một là JDAM đang được sử dụng để chống lại các mục tiêu bọc thép đòi hỏi phải tấn công trực tiếp, chẳng hạn như xe tăng và boongke, và INS không đủ chính xác để tiêu diệt chúng.

Việc hệ thống INS dự phòng không được chuyển giao cùng với JDAM cho các máy bay chiến đấu Ukraine là một khả năng khác. Các máy bay chiến đấu của Ukraine đang bay quá thấp, điều này một phần vì các quả bom sau khi mất GPS sẽ thiếu khoảng cách bay cần thiết để điều chỉnh hướng bay cho phép chúng hạ cánh đủ gần mục tiêu.

Có những cách tiếp cận khác, chẳng hạn như bom JDAM mới hơn sử dụng cả GPS và dẫn đường bằng laser. Các máy bay chiến đấu của Ukraine thiếu các bộ phận chỉ định laser cần thiết để hệ thống hoạt động, đây là một vấn đề khó khăn.

Tóm lại, Mỹ và Ukraine cần một loại vũ khí mới hiệu quả hơn hoặc tìm cách phá các thiết bị gây nhiễu. Nga đã đầu tư rất nhiều vào các công nghệ tác chiến điện tử và khoản đầu tư này đang được đền đáp xứng đáng.

Cập nhật tin tức công nghệ mới nhất tại fanpage Công nghệ & Cuộc sống