Điểm danh 5 vũ khí chống vệ tinh hàng đầu của Nga

Nga đã lên tiếng bác bỏ những tin đồn vô căn cứ cho rằng nước này đang nỗ lực triển khai hệ thống vũ khí hạt nhân chống vệ tinh trong không gian.

Trước đó, truyền thông Mỹ cho hay Washington đã thông báo cho Quốc hội và các đồng minh châu Âu về việc Moscow phát triển một loại vũ khí hạt nhân mới, đặt trên không gian, được thiết kế để làm suy yếu mạng lưới vệ tinh của Mỹ.

Nhà phân tích quân sự, Tổng biên tập Tạp chí Quốc phòng Igor Korotchenko nói rằng tin đồn về việc Nga lên kế hoạch tiêu diệt các vệ tinh của Mỹ bằng vũ khí hạt nhân là nhằm mục đích thúc đẩy Quốc hội Mỹ thông qua gói viện trợ trị giá 60 tỷ USD cho Ukraine. Mặc dù gói viện trợ này đã được Thượng viện Mỹ thông qua nhưng cơ hội để Hạ viện chuẩn thuận lại rất mong manh.

Theo ông Korotchenko, Nga có các phương tiện tác chiến chống vệ tinh rẻ hơn và hiệu quả hơn những phương tiện mà Washington cáo buộc Moscow đang phát triển.

“Đây là vấn đề về cách tiếp cận. Thực tế, việc triển khai vũ khí hạt nhân trong không gian là không hiệu quả về mặt sử dụng, đặc biệt là khi Nga đã có các phương tiện đơn giản hơn và rẻ hơn nhiều để vô hiệu hóa các chùm vệ tinh Mỹ trong trường hợp xảy ra chiến sự”, ông Korotchenko nhấn mạnh.

Hệ thống Nudol

Ngày 15/11/2021, Moscow đã tiến hành thử nghiệm tên lửa chống vệ tinh tấn công trực tiếp (ASAT), sử dụng hệ thống A-235 Nudol. Cuộc thử nghiệm đã bắn hạ một vệ tinh trinh sát cũ từ thời Liên Xô được phóng vào năm 1982.

A-235 Nudol là phiên bản cải tiến của hệ thống phòng thủ tên lửa chiến lược A-135 Amur. Tên lửa có thể bắn trúng mục tiêu ở khoảng cách lên tới 1.500 km (A-135 chỉ là 850km), trong khi tốc độ đánh chặn của nó được tăng lên Mach 10 (của A-135 là Mach 3,5).

Không giống như phiên bản tiền nhiệm, A-235 có thể sử dụng động năng để tiêu diệt mục tiêu chứ không phải đầu đạn nổ phân mảnh hay hạt nhân.

Quá trình phát triển A-235 Nudol bắt đầu vào năm 1985-1986. Chương trình này hoàn toàn tuân thủ các thỏa thuận tên lửa đạn đạo quốc tế hiện có vào thời điểm đó. A-235 Nudol được thiết kế để trở thành hệ thống phòng thủ tên lửa di động đầu tiên của Liên Xô có khả năng đánh chặn tên lửa xuyên lục địa, tàu vũ trụ và vệ tinh hoạt động ở quỹ đạo cao.

Ngay sau Chiến tranh Lạnh, Almaz-Antey đã đình chỉ chương trình phát triển A-235 và chỉ khởi động lại vào năm 2011, 9 năm sau khi Mỹ đơn phương chấm dứt Hiệp ước Chống tên lửa đạn đạo (ABM) vào năm 2002.

Hệ thống này đã được thử nghiệm nhiều lần kể từ năm 2014. Tuy nhiên, vào tháng 11/2021, tên lửa đã bắn trúng và phá hủy một mục tiêu cụ thể đang di chuyển trong không gian. Sự kiện này đã xây xôn xao tại Lầu Năm Góc.

Các vệ tinh nano: Nivelir, Burevestnik và Numismat

Dự án bí mật Nivelir của Nga được cho là do Viện nghiên cứu khoa học trung ương về hóa học và cơ khí D.I. Mendeleyev phát triển từ năm 2011.

Theo dự án này, Nga chế tạo các vệ tinh nano (cỡ siêu nhỏ), được thiết kế để “thanh tra” các vệ tinh khác trong không gian. Ba vệ tinh đầu tiên loại này được cho là gắn với 3 vệ tinh liên lạc được phóng từ năm 2013 đến năm 2015.

Theo các nguồn tin khác, Nga đã thử nghiệm các vệ tinh thanh tra từ năm 2017.

Năm 2019, Nga phóng các vệ tinh Cosmos-2535 và Cosmos-2536. Mục tiêu của chúng là nghiên cứu tác động của “các yếu tố nhân tạo và tự nhiên của không gian vũ trụ” đối với các thiết bị không gian của Nga để phát triển công nghệ bảo vệ.

Việc đưa các vệ tinh thanh tra lên quỹ đạo được hiểu là nhằm tác động đến các vệ tinh của đối thủ theo nhiều cách khác nhau, bao gồm cả việc “kiểm tra” chúng, tức là thu thập tất cả thông tin cần thiết về chúng.

Dự án Burevestnik đang được phát triển trên cơ sở dự án Nivelir. Hệ thống mới có khả năng theo dõi nhiều vật thể chuyển động nhanh trong không gian cùng một lúc, bao gồm cả tên lửa và vệ tinh ở quỹ đạo cao.

Nga cũng được cho là đang phát triển hệ thống radar Numismat cho không gian gần. Đây cũng là những “vệ tinh nano” rất khó phát hiện.

Hệ thống Kontakt

Liên Xô bắt đầu phát triển hệ thống 30P6 Kontakt vào năm 1983. Tên lửa 79M6 được triển khai trên máy bay chiến đấu đánh chặn MiG-31D.

Được phóng từ máy bay ở độ cao 15km, tên lửa 79M6 có thiết kế để bắn đầu đạn phân mảnh vào không gian. Người ta cho rằng hệ thống Kontakt sẽ là một phương tiện tàng hình và rẻ tiền để tiêu diệt vệ tinh của đối phương.

Sau một loạt thử nghiệm, vụ phóng đã diễn ra thành công vào ngày 26/7/1991. Máy bay thử nghiệm Izdeliye 07-2 (MiG-31D) được trang bị tên lửa 79M6 đã cất cánh từ sân bay Sary-Shagan.

Máy bay chiến đấu MiG-31 được chọn vì nó có thể bay ở độ cao cực cao trong tầng bình lưu, đồng thời mang theo tên lửa phi tiêu chuẩn cỡ lớn và phóng mọi loại vũ khí ở độ cao tối đa. Ngoài ra, khả năng của MiG-31 cho phép nó mang theo các vũ khí chống vệ tinh cỡ lớn.

Dự án bí mật này đã bị đóng băng sau khi Liên Xô sụp đổ, nhưng vào năm 2009, Nga tuyên bố nối lại việc xây dựng hệ thống Kontakt với MiG-31. Theo truyền thông Nga, quân đội nước này hiện đang thử nghiệm phiên bản nâng cấp của Kontakt.

Hệ thống tác chiến điện tử Tirada

Theo Bộ Quốc phòng Nga, hệ thống chặn liên lạc vô tuyến điện tử Tirada-2S có khả năng gây nhiễu liên lạc vệ tinh. Trong trường hợp này, các vệ tinh có thể bị vô hiệu hóa trực tiếp từ bề mặt Trái Đất.

Có rất ít thông tin về thông số kỹ thuật của Tirada. Hệ thống này được Phó viện trưởng Viện nghiên cứu trung ương số 46 thuộc Bộ Quốc phòng Nga Oleg Achasov nhắc đến lần đầu tiên vào năm 2017.

Ông Achasov cho biết tổ hợp di động Tirada-2S nhằm gây nhiễu vệ tinh liên lạc được tạo ra như một phần của chương trình hiện đại hóa vũ khí giai đoạn 2018-2027.

Tại Diễn đàn Kỹ thuật Quân sự Quốc tế “Army-2018”, quân đội Nga đã ký hợp đồng mua trạm gây nhiễu liên lạc vệ tinh tự động “Tirada 2.3”.

Năm 2020, hệ thống tác chiến điện tử bí ẩn này đã được Quân khu Miền Trung thử nghiệm ở vùng Sverdlovsk. Bộ Quốc phòng Nga khi đó cho biết, “kíp vận hành tổ hợp Tirada đã tập dượt khả năng phát hiện các kênh liên lạc vệ tinh cung cấp chu trình điều khiển chiến đấu và truyền dữ liệu bằng máy bay trinh sát cùng các nhóm phá hoại của kẻ thù giả định. Sau khi xác định được kênh liên lạc và vệ tinh không gian, kíp vận hành Tirada đã can thiệp để để ngăn tín hiệu được truyền đi”.

Hệ thống Laser Peresvet

Trong bài phát biểu trước Quốc hội ngày 1/3/2018, Tổng thống Vladimir Putin lần đầu tiên đề cập đến Peresvet, vũ khí laser của Nga trong tác chiến phòng không và chống vệ tinh.

Peresvet được đưa vào thử nghiệm chiến đấu trong Lực lượng Vũ trang Nga vào tháng 12/2018. Đầu năm 2019, Tổng thống Nga tuyên bố việc triển khai hệ thống laser này đã khẳng định những đặc điểm độc đáo của nó cùng với tên lửa siêu thanh Kinzhal.

Theo các nhà quan sát quân sự Nga, hệ thống laser Peresvet có khả năng làm mù hệ thống quang học của vệ tinh trinh sát, máy bay không người lái và máy bay thông thường.  

Dự án Peresvet vẫn là một bí mật nên rất khó xác định nó được trang bị loại tia laser nào. Một số nhà khoa học tin rằng đây là tia laser được bơm bằng hạt nhân, trong khi một số người cho rằng tổ hợp này sử dụng tia laser oxy-iốt.

Cập nhật tin tức công nghệ mới nhất tại fanpage Công nghệ & Cuộc sống