Sau nhiều tháng triển khai trên chiến trường, Bộ Quốc phòng Nga ngày 15 tháng 6 đã xác nhận tổ hợp tên lửa S-350 Vityaz lần đầu tiên bắn hạ máy bay Ukraine ở chế độ tự động.
S-350 Vityaz là hệ thống tên lửa phòng không tầm trung đa kênh di động do tập đoàn Almaz-Antey tạo ra cho lực lượng tên lửa phòng không của Nga. Nó được điều khiển bởi hệ thống điều khiển tự động, một máy tính có trí tuệ nhân tạo.
Thông tin chi tiết về phần cứng máy tính mà S-350 sử dụng rất khó để tìm kiếm. Máy tính này có thể xác định độc lập loại tên lửa nào hiệu quả nhất để chống lại một mục tiêu cụ thể, theo một số báo cáo. Sau khi xác định các tham số cần thiết, nó có thể phác thảo quá trình tiêu diệt mục tiêu và tính toán lực lượng hoặc cơ sở trực thuộc nào cần điều động để đạt hiệu quả tốt nhất.
Hoạt động tổ hợp tên lửa S-350 Vityaz đã chứng minh tầm quan trọng của các loại vũ khí có trí tuệ nhân tạo (AI) tích hợp trong chiến trường. Trong bất kỳ trường hợp nào, sự hỗ trợ của AI sẽ làm giảm thời gian phản ứng, tăng khả năng sẵn sàng chiến đấu. Vậy Nga đã tích hợp AI vào vũ khí của mình như thế nào và chúng được sử dụng cho mục đích gì? Trước tiên chúng ta phải hiểu định nghĩa về AI để trả lời các câu hỏi này.
Một nhánh của khoa học máy tính được gọi là AI nhằm mục đích tạo ra một cỗ máy có thể sở hữu khả năng nhận thức tương đối giống con người, bao gồm khả năng học hỏi, suy luận, giải quyết vấn đề và giao tiếp bằng ngôn ngữ tự nhiên. Nhưng một cỗ máy như vậy vẫn chưa được sản xuất vào thời điểm hiện tại.
Điều thường được đề cập trong các cuộc thảo luận hiện nay chủ yếu là trí tuệ nhân tạo nhỏ (ANI), một phiên bản của AI tập trung vào mục tiêu cho phép máy tính giải quyết một nhóm nhiệm vụ cụ thể, chẳng hạn như chơi cờ, viết bài luận hoặc bắn hạ mục tiêu trên không.
Lịch sử tích hợp AI vào vũ khí của Nga
Các công ty quốc phòng Nga từ lâu đã cố gắng tích hợp ANI vào sản phẩm của họ, với cơ chế thiết lập tính năng tự động hóa cơ bản trong các loại vũ khí có độ chính xác cao. Chẳng hạn, các dòng tên lửa hành trình chống hạm Granit và Oniks sở hữu những máy tính tinh vi về mặt toán học có thể tự động lựa chọn, ưu tiên và phân biệt mục tiêu bằng cách sử dụng dữ liệu thu thập được trong suốt chuyến bay. Ngoài ra, chúng có thể phối hợp theo nhóm, tránh vũ khí tác chiến điện tử và hệ thống phòng không của đối phương, thậm chí chuyển hướng lực từ phòng thủ sang tấn công.
Công nghệ vi mạch điện tử của những năm 1980 được tích hợp vào Granit, trong khi Oniks, được tạo ra từ những năm 2000, có các thuật toán phức tạp hơn nhờ sự tiến bộ trong khoa học máy tính.
Việc sử dụng ANI được mã hóa cũng là một ví dụ nổi bật về tàu vũ trụ con thoi Buran. Con tàu này đã từng hạ cánh xuống Sân bay vũ trụ Baikonur sau khi bay vào vũ trụ vào năm 1988, sau đó quay trở lại Trái đất. Máy tính 16-bit trên con tàu đã tự điều chỉnh và thay đổi hướng đi dựa trên các điều kiện trong không gian để tạo ra một chuyến bay thành công.
Người ta cũng cho rằng các hệ thống phòng thủ tên lửa xung quanh Moscow đã sử dụng yếu tố tự động hóa ANI. Chẳng hạn, hệ thống radar Don-2N trên mặt đất tự động phát hiện mục tiêu và đưa ra hướng dẫn về cách hành động cho người điều khiển. Hệ thống phòng thủ tên lửa A-135 Amur sẽ được kích hoạt nếu quyết định đánh chặn được đưa ra. Hệ thống này có khả năng theo dõi và phát hiện mục tiêu hoàn toàn tự động, có thể phân biệt giữa mục tiêu thật và giả của đối phương và tiêu diệt những kẻ xâm nhập. Phiên bản nâng cấp của hệ thống này là A-235 Nudol vẫn đang được thử nghiệm.
Ngoài ra, không thể không nhắc đến Perimeter, một vũ khí cực kỳ lợi hại của Moscow được gọi là Dead Hand (Bàn tay chết). Hệ thống này có thể tự giải quyết một mối đe hạt nhân trong trường hợp nghi ngờ khả năng xảy ra một cuộc tấn công hạt nhân ở Nga. Perimeter sử dụng mạng lưới các hệ thống điều khiển cố định và di động để đánh giá hoạt động địa chấn, mức độ bức xạ, áp suất và nhiệt độ không khí, theo dõi tần số vô tuyến và cảnh báo sớm tên lửa. Sau khi phân tích dữ liệu, hệ thống sẽ gửi thông tin cho Bộ Tổng tham mưu Nga về khả năng xảy ra tấn công hạt nhân. Hệ thống có thể tự quyết định đáp trả nếu không nhận được phản hồi.
Đối với chiến tranh đương đại và hiện đại, AI đã được sử dụng.
Bộ Quốc phòng Nga đã thành lập một cơ quan hỗ trợ việc chế tạo các loại vũ khí mới sử dụng AI do nhận thức được tầm quan trọng của AI trong chiến tranh hiện đại. Trước đó, quân đội Nga được cho là đã đưa ra gói thầu trị giá 5,3 triệu USD để thực hiện dự án nghiên cứu triển khai AI trong các hệ thống quân sự. Dự án có tên là Kashtan kéo dài từ năm 2020 đến 2022 và dự kiến sẽ hoàn thành trong ba năm.
Robot Marker bắn hạ mục tiêu ngay lập tức. Nguồn: Sputnik
Theo Android Technics, công ty công nghệ của Nga chuyên về ứng dụng robot cho thị trường quân sự và dân sự, trong số các sản phẩm được tích hợp AI của họ có robot chiến đấu Marker, một phương tiện bọc thép bánh xích đa năng có thể được trang bị tên lửa chống tăng, máy bay không người lái cảm tử, súng máy và súng phóng lựu. Marker sử dụng mạng thần kinh nhân tạo cho phép chúng phát hiện và theo dõi chính xác chuyển động của các vật thể trên mặt đất và trên không, tiếp cận chúng và nếu nhận được lệnh khai, chúng sẽ tự động bắn hạ mục tiêu.
Phương tiện chiến đấu không người lái bánh xích Uran-9 của Nga, do Kalashnikov Concern sản xuất, cũng có những khả năng độc đáo nhờ sự hỗ trợ của AI. Phương tiện có thể tự động theo dõi mục tiêu hoặc phát hiện mục tiêu và tự động tránh chướng ngại vật. Trong các cuộc tập trận quy mô lớn giữa Nga và Belarus vào năm 2021, Uran-9 đã được sử dụng với vai trò hỗ trợ lực và trinh sát. Tuy nhiên, Nga vẫn chưa triển khai phương tiện này trong cuộc xung đột ở Ukraine.
Các phương tiện trang bị AI trên không và trên biển
Máy bay không người lái Sukhoi S-70 Okhotnik-B (viết tắt là "Hunter-B") là một ví dụ điển hình khác. UAV này có trọng lượng khoảng 20 tấn được thiết kế để thực hiện nhiệm vụ tấn công và trinh sát. Mục đích của mẫu UAV này là phục vụ như một "cánh tay đắc lực" của chiến đấu cơ Su-57. Do liên kết dữ liệu có sự hỗ trợ của AI, máy tính trên Su-57 có thể điều phối hoạt động của S-70 khi chiến đấu.
Ngư lôi chạy bằng năng lượng hạt nhân Poseidon, được trang bị hệ thống dẫn đường sử dụng AI, được liệt kê cuối cùng trong danh sách vũ khí tích hợp trí tuệ nhân tạo của Nga.
Về bản chất, ngư lôi tự hành được cung cấp năng lượng bởi một lò phản ứng hạt nhân nhỏ, cho phép nó có phạm vi hoạt động vô hạn. Nhiều nhiệm vụ có thể được giải quyết bằng Poseidon, chẳng hạn như diệt căn cứ hải quân, cụm quân, căn cứ không quân ven bờ hoặc đảo... Thiết bị lặn này có thể phá bất kỳ khu vực nào trong bán kính vài km với sức công phá lên tới vài Megatone (theo nhiều nguồn tin là 10 Megatone)./.
Cập nhật tin tức công nghệ mới nhất tại fanpage Công nghệ & Cuộc sống
Nguồn tin: vov.vn
Tham gia bình luận