Điểm yếu của hệ thống Patriot khiến nó trở thành "mồi săn" tên lửa Nga

Theo Tyler Rogoway, chuyên gia quân sự của tờ The Drive, Patriot là một trong những hệ thống vũ khí hiện đại nhất từng được phương Tây chuyển giao cho Ukraine và có thể giúp nước này đối phó hiệu quả hơn với những cuộc tập kích đường không. Tuy nhiên, nó không hoàn hảo và vẫn tồn tại một số điểm yếu.

"Nga bắt đầu bằng những nỗ lực đơn giản, sử dụng tối thiểu số lượng tên lửa hiện đại để đánh vào trận địa, với mục tiêu chủ đạo là radar. Nếu họ không thành công, họ sẽ mở nhiều mũi tấn công bằng UAV, tên lửa hành trình, tên lửa đạn đạo và Kinzhal, tất cả đều hiệp đồng chặt chẽ với nhau để gây quá tải cho lưới phòng không Ukraine, đặc biệt là hệ thống Patriot, Rogoway nhận xét.

Không quân Ukraine từng tuyên bố đã khai thành công tên lửa siêu vượt âm Kinzhal của Nga vào đêm 4/5 bằng cách khai nhiều quả đạn Patriot, mỗi quả có giá 4 triệu USD, từ các góc khác nhau để đảm bảo vô hiệu hóa mục tiêu. Tuy nhiên, đây dường như chỉ là đòn thăm dò của Nga để phát hiện và khai thác điểm yếu của Patriot.

Ngoài ra, ông Ian Williams, phó giám đốc Dự án Phòng thủ Tên lửa tại Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế trụ sở tại Washington, nói với Business Insider rằng: "Luôn có khả năng Patriot sẽ bị đánh trúng."

Theo chuyên gia Williams, tín hiệu radar mảng pha của Patriot là một trong những điểm yếu lớn nhất của nó hiện nay. Mặc dù tín hiệu radar này có thể cho phép hệ thống Patriot phát hiện mục tiêu từ khoảng cách xa, nhưng cường độ mạnh mẽ của nó khiến nó trở nên nổi bật giữa nền nhiễu.

Do đó, lực lượng tác chiến điện tử của Nga hoàn toàn có thể thu được tín hiệu radar này, từ đó truy ngược vị trí của tổ hợp. Bằng vệ tinh hoặc máy bay trinh sát không người lái của Nga, tín hiệu radar của Patriot cũng có thể được thu thập.

Theo ông Williams, radar được kích hoạt để theo dõi mục tiêu, bất kể đó là loại gì, "nó đều khá dễ phát hiện khi có thiết bị thích hợp". Ông cho rằng trong vụ tập kích ngày 4/5, tình báo tín hiệu Nga đã tìm cách lần theo dấu vết radar và phát hiện vị trí tổ hợp Patriot ở ngoại ô Kiev. Họ đã phóng một tên lửa Kinzhal để thăm dò mục tiêu, nhưng quả đạn đã bị chính Patriot bắn hạ.

Lực lượng Nga dường như đã phát hiện được tín hiệu đặc biệt từ radar của Patriot và tung ra đòn tập kích ồ ạt ngày 16/5, khiến tổ hợp Ukraine không còn khả năng chống đỡ.

Theo Bộ Quốc phòng Nga, quân đội nước này đã thực hiện một cuộc tấn công bằng tên lửa siêu thanh Kinzhal nhằm vào hệ thống phòng không Patriot mà Ukraine sử dụng ở ngoại ô Kiev vào ngày cùng ngày. Ngoài ra, Ukraine đưa ra thông báo phản bác tuyên bố của Nga.

Ukraine hiện chỉ được biên chế hai tổ hợp Patriot với nguồn cung đạn tên lửa hạn chế, khiến họ rất khó đối phó nếu Nga tung ra đòn tập kích ồ ạt làm quá tải hệ thống phòng không.

Giới chức Ukraine trước đó đã nói rằng đợt tập kích rạng sáng 16/5 "dữ dội bất thường" và "số lượng tối đa tên lửa được phóng trong thời gian ngắn nhất" nhắm vào Kiev. Theo các chỉ huy quân đội Ukraine, toàn bộ 18 tên lửa, bao gồm 6 quả Kinzhal và 9 UAV do Nga triển khai, đã bị bắn hạ.

Sergei Shoigu, bộ trưởng Quốc phòng Nga, khẳng định lực lượng Ukraine "thường xuyên nhầm lẫn" về chủng loại tên lửa Nga triển khai và cho rằng con số do Kiev cung cấp cao gấp 3 lần mức cho phép của Moskva trong mỗi đòn tấn công.

Một nhược điểm khác của Patriot là hệ thống này khá cồng kềnh và không có tính cơ động cao như các tổ hợp phòng không tầm ngắn. Một tổ hợp Patriot bao gồm nhiều bệ phóng, xe chỉ huy và kiểm soát, trạm cấp điện, đài radar và hàng chục nhân sự vận hành.

"Sau mỗi lần bị tập kích, Ukraine có thể thay đổi trận địa, nhưng vẫn không thể khắc phục được điểm yếu về tín hiệu radar. Theo Williams, họ chỉ có thể giảm bớt nguy cơ bằng cách trang bị hệ thống cảnh báo sớm hiệu quả hơn và chỉ bật radar của Patriot khi cần thiết.

Chuyên gia này khẳng định rằng sử dụng mồi bẫy, giống như cách họ chế tạo các hệ thống HIMARS giả bằng gỗ và cao su bơm hơi để đánh lừa tên lửa đối phương, là một giải pháp tiềm năng khác cho Ukraine để bảo vệ Patriot.

Tuy nhiên, ông nhận ra rằng Ukraine vẫn cần phương Tây hỗ trợ một giải pháp công nghệ cao để ngăn Nga thu thập tín hiệu điện tử từ radar của Patriot và bảo vệ hệ thống phòng không tỷ USD này hiệu quả hơn trong thời gian dài.

Mặc dù chúng có tính năng kỹ chiến thuật rất hiện đại, nhưng các chuyên gia nhấn mạnh rằng các hệ thống phòng không như Patriot "không phải phép màu hay lá chắn không thể xuyên thủng" nếu không có các biện pháp bảo vệ thích hợp. "Đó chỉ là giấc mơ của Hollywood," Rogoway nói," quảng cáo của các doanh nghiệp quốc phòng. Theo Rogoway, hệ thống Patriot có thể bị tấn công, gây quá tải và gặp trục trặc.

Giới chuyên gia cũng cảnh báo rằng đòn tập kích rạng sáng 16/5 có thể chỉ là sự khởi đầu của những chiến dịch tấn công ngày càng phức tạp từ Nga, với mục tiêu cao nhất là phá hoàn toàn hệ thống Patriot và năng lực phòng không của Ukraine.

"Hãy sẵn sàng đón nhận thông tin hệ thống Patriot bị hư hỏng hoặc bị phá. Bản chất cuộc chiến là như vậy, đặc biệt khi đối thủ là Nga, quốc gia vẫn sở hữu năng lực tác chiến đáng gờm và đã dành hàng chục năm để phát triển kế hoạch đối phó với những lá chắn như Patriot, Rogoway bày tỏ quan điểm.

Cập nhật tin tức công nghệ mới nhất tại fanpage Công nghệ & Cuộc sống