Công nghệ in 3D quân sự đang thay đổi chiến trường trong tương lai

Vậy công nghệ in 3D ứng dụng quân sự đã tiến tới đâu và xu hướng này đang phát triển theo những hướng nào?

Khi chế tạo vũ khí chỉ tính bằng giờ

Theo tạp chí quân sự Topwar, sức mạnh của công nghệ in 3D đã được thể hiện rõ ràng khi Quân đội Mỹ tại Iraq in bộ phận thay thế drone chỉ trong 2 giờ thay vì chờ 3 tháng vận chuyển từ hậu phương. Từ các nhà máy quân sự khổng lồ đang được “thu nhỏ” trong những máy in xách tay nặng 15kg. Điều này đang tái định nghĩa khái niệm "sản xuất mặt trận", khi vũ khí được sản xuất và sửa chữa ngay tại mặt trận.

Công nghệ in 3D quân sự là một trong những lĩnh vực có thể thay đổi chiến trường tương lai. Ảnh: Topwar

Cột mốc quan trọng của việc ứng dụng công nghệ in 3D trong quân sự được ghi nhận vào năm 2014, khi  Hải quân Mỹ lắp đặt máy in 3D đầu tiên trên chiến hạm USS Essex, sản xuất linh kiện quân sự trị giá 42.000 USD/ngày. Tiếp đó là dấu mốc năm 2022, khi phía Ukraine sử dụng máy in 3D chế tạo các linh kiện của xe tăng Leopard-2 tại mặt trận. Gần đây nhất là trong năm 2024, Trung Quốc đã thử nghiệm hệ thống in 3D có thể tạo ra 100 thiết bị bay không người lái lưỡng dụng trong vòng 24 giờ.

Xét về công nghệ, in 3D ứng dụng trong quân sự sử dụng các công nghệ cơ bản là tạo hình bằng tia laser (SLS) có thể chế tạo các linh kiện vũ khí như vỏ tên lửa, bộ phận động cơ bằng kim loại trong vòng vài giờ; công nghệ đùn nhựa (FDM) có thể tạo ra các bộ phận UAV hay các thành phần bằng vật liệu tổng hợp composite; phun kim loại trực tiếp (DED) giúp sửa chữa và vá thành phần kim loại của phương tiện chiến đấu bị hư hại.

Tiến sĩ Sarah Bennett, Viện Công nghệ quân sự tại MIT nhận xét: "In 3D đã vượt qua các thử nghiệm và nó đã trở thành một phần của lực lượng hậu cần quân sự”.

Hãng chế tạo Lockheed Martin của Mỹ đã chế tạo tên lửa bằng công nghệ in 3D. Ảnh: Lockheed Martin

Hậu cần ngay tại mặt trận

Tờ Lenta của Nga đánh giá, với công nghệ in 3D, mọi thứ đều có thể được chế tạo, kể những trang bị được tùy biến theo từng các nhân người lính. Ngoài ra, công nghệ này cũng giúp sửa đổi thiết kế trang bị nhanh chóng theo tình hình chiến trường. Cụ thể, lực lượng đặc biệt Mỹ (SOCOM) từng in các thành phần của súng trường tấn công được cá nhân hóa với phần báng tay cầm vừa kích thước từng người lính. Nhiều loại UAV đã có thể sản xuất hoàn toàn bằng máy in 3D và chỉ cần lắp đặt động cơ điện và pin để hoạt động ngay tại những nhà xưởng đơn giản nhất, thậm chí là tại chiến hào.

Công nghệ in 3D cũng giúp tiết kiệm chi phí hậu cần, khi mọi trang bị cần thiết có thể thay thế tại chỗ. Theo số liệu của Lục quân Mỹ, công nghệ in 3D có thể giúp tiết kiệm chi phí hậu cần khoảng 1,7 tỷ USD/năm nhờ việc không cần phải duy trì nguồn dự trữ phụ tùng và vận chuyển ra mặt trận.

Tư lệnh Bộ chỉ huy Lục quân Tương lai Mỹ, tướng James Rainey nhận định: "Máy in 3D là “công xưởng trong ba lô”. Nếu năm 2003, tại cuộc xung đột Iraq cần 60.000 container hậu cần, giờ chỉ cần 500 máy in và nguyên liệu thô đầu vào”.

Cơ hội mới, rủi ro mới

Theo tạp chí Jane's Defence Weekly, khả năng của công nghệ in 3D sẽ tiếp tục được cải thiện trong tương lai khi chúng được tích hợp cùng với trí tuệ nhân tạo (AI). Bạn có thể hình dung, AI có thể nhận diện tình huống chiến trường, không chỉ đưa ra hỗ trợ về chiến thuật cho các cấp chỉ huy và người lính, mà nó còn có thể chế tạo ra các loại vũ khí phù hợp chống lại các mối đe dọa từ đối phương theo mốc thời gian thực.

Như vậy, lợi thế chiến trường sẽ không phải là bên nào có nhiều nguồn lực hơn, mà là bên nào có những tập tin in vũ khí hiệu quả hơn và khả năng in 3D nhanh hơn. Quá trình này được đẩy nhanh đáng kể với sự hỗ trợ của AI.

Các bộ phận của vũ khí có thể chế tạo bằng công nghệ in 3D. Ảnh: DefenseTalk

Lợi thế của công nghệ in 3D trong quân sự là rõ ràng. Tuy nhiên, điều này cũng đặt ra vấn đề về quản lý rủi ro, khi những thiết kế và công nghệ lợi hại này có thể bị kẻ xấu lợi dụng.

Giáo sư Michael Carter, Học viện quân sự West Point của Mỹ cảnh báo: "File thiết kế vũ khí có thể bị hack. Năm 2023, bản vẽ súng trường M4 bị đánh cắp từ máy chủ hãng chế tạo Lockheed Martin đã tạo ra mối đe dọa mới”. Ngoài ra, 47 quốc gia đang phát triển công nghệ in 3D quân sự cũng có thể dẫn tới chạy đua vũ trang và không thể duy trì cơ chế kiểm soát vũ khí truyền thống, khi mọi loại vũ khí có thể tự sản xuất thay vì nhập khẩu từ các cường quốc công nghiệp quốc phòng như hiện nay.

TUẤN SƠN (tổng hợp)

* Mời bạn đọc vào chuyên mục Quân sự thế giới xem các tin, bài liên quan.