J-35A có giúp tái định hình cán cân sức mạnh ở Trung Đông?

Theo Newsweek, sự quan tâm ngày càng rõ rệt của Cairo đối với J-35A xuất phát từ việc Washington kiên quyết từ chối cung cấp cho Ai Cập những dòng chiến đấu cơ tiên tiến nhất như F-35 hoặc biến thể F-15EX mới. Nguyên nhân chính, theo phân tích, là do Israel, đồng minh then chốt của Mỹ tại Trung Đông luôn muốn duy trì lợi thế quân sự tuyệt đối trước mọi đối thủ tiềm tàng trong khu vực. Trong nhiều thập niên, Washington chỉ bán cho các đối tác Arab, kể cả thân cận, các phiên bản F-16 đời cũ, trong khi lại dành F-35, loại tiêm kích tàng hình thế hệ thứ năm cho Israel và một số đồng minh Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) được chọn. Chính sự bất cân xứng này đã khiến Cairo phải tìm kiếm lựa chọn thay thế để duy trì thế cân bằng chiến lược.

Máy bay chiến đấu tàng hình J-35A của Trung Quốc được thiết kế để cạnh tranh với F-35 của Mỹ (ảnh minh họa). Ảnh: SCMP

Defense News dẫn nguồn tin từ không quân Ai Cập cho biết, nhiều sĩ quan cấp cao, trong đó có Trung tướng Mahmoud Abdel-Gawad, Tư lệnh Không quân, đã bày tỏ sự quan tâm sâu sắc đến J-35A. Đây là loại tiêm kích tàng hình hai động cơ do Tập đoàn Máy bay Thẩm Dương phát triển, được thiết kế để cạnh tranh trực tiếp với F-35 của Mỹ. Đáng chú ý, trong lễ kỷ niệm 45 năm quan hệ quốc phòng Ai Cập-Trung Quốc gần đây, mô hình J-35A thu nhỏ đã được trưng bày. Theo ông Sayed Ghoneim, Chủ tịch Viện An ninh và Quốc phòng toàn cầu (IGSDA), sự kiện này “không chỉ mang tính biểu tượng mà còn là tín hiệu có tính toán, cho thấy Cairo sẵn sàng đa dạng hóa nguồn cung vũ khí quốc phòng”.

Giới phân tích quân sự nhận định, việc Ai Cập hướng sự chú ý tới J-35A nằm trong một chiến lược rộng lớn hơn nhằm hiện đại hóa lực lượng không quân trong bối cảnh cạnh tranh khu vực ngày càng gay gắt. Chương trình tiêm kích thế hệ 5 TF-X của Thổ Nhĩ Kỳ đang tăng tốc, Các Tiểu vương quốc Arab thống nhất vẫn kiên trì theo đuổi F-35, còn Israel liên tục bổ sung phi đội F-35I Adir để củng cố ưu thế vượt trội. Nếu Cairo không hành động, nguy cơ tụt lại phía sau là hiện hữu.

Đối với Bắc Kinh, việc Ai Cập, quốc gia vốn được xem là nền tảng trong cấu trúc an ninh do Mỹ định hình tại Trung Đông, trở thành khách hàng đầu tiên của J-35A sẽ là thắng lợi ngoại giao lớn. Thương vụ này không chỉ giúp Trung Quốc khẳng định năng lực cạnh tranh trong lĩnh vực xuất khẩu vũ khí công nghệ cao mà còn góp phần thu hẹp ảnh hưởng của Washington tại Bắc Phi và thế giới Arab. So với cách tiếp cận của Mỹ, vốn gắn chặt hợp đồng vũ khí với nhiều điều kiện chính trị khắt khe, Trung Quốc tỏ ra linh hoạt hơn trong đàm phán, tạo lợi thế trong việc tiếp cận các khách hàng có nhu cầu đa dạng hóa nguồn cung như Ai Cập.

Mặc dù chưa có xác nhận chính thức từ Cairo hoặc Bắc Kinh về các cuộc đàm phán, nhiều tín hiệu cho thấy công tác chuẩn bị đang diễn ra một cách thận trọng. Theo giới phân tích, một thỏa thuận mua bán J-35A, nếu được ký kết, nhiều khả năng sẽ bao gồm cả điều khoản chuyển giao công nghệ, cho phép Ai Cập xây dựng cơ sở lắp ráp, bảo trì ngay tại chỗ. Điều này mở ra triển vọng Cairo có thể tham gia sản xuất khung máy bay tàng hình và tích hợp thiết bị điện tử hàng không tiên tiến, những lĩnh vực mà ngành công nghiệp quốc phòng nước này vốn còn yếu.

Ước tính, giá mỗi chiếc J-35A vào khoảng 85 triệu USD, thấp hơn so với F-35 vốn dao động từ 90 đến 100 triệu USD tùy cấu hình và gói bảo trì. Với tiền lệ từng mạnh tay chi cho những thương vụ lớn trước đây, từ máy bay Rafale của Pháp, tàu ngầm Type 209 của Đức đến lựu pháo K9 của Hàn Quốc, Cairo đã cho thấy sự quyết đoán trong việc tăng cường sức mạnh quân sự đồng thời bảo đảm độc lập chiến lược.

Chính vì vậy, việc Ai Cập có thực sự sở hữu và đưa vào sử dụng J-35A đang được các bên theo dõi chặt chẽ. Bởi lẽ, sự hiện diện của dòng tiêm kích này trong biên chế không quân Cairo hoàn toàn có thể làm thay đổi cán cân sức mạnh ở Trung Đông, đồng thời tạo bàn đạp để Trung Quốc gia tăng vị thế trên thị trường vũ khí toàn cầu. Nếu kịch bản này xảy ra, J-35A sẽ không chỉ là một hợp đồng thương mại thuần túy mà còn mang tính chất bước ngoặt chiến lược trong cục diện an ninh-chính trị khu vực.

HÀ PHƯƠNG

* Mời bạn đọc vào chuyên mục Quân sự thế giới xem các tin, bài liên quan.