Đồng minh nói gì khi Tổng thống Trump rà soát lại hiệp ước tàu ngầm AUKUS?

Bộ trưởng Marles cam kết chính phủ Australia sẽ hợp tác chặt chẽ với Mỹ trong khi chính quyền Tổng thống Donald Trump tiến hành rà soát lại thoả thuận quốc phòng này.

Trong một cuộc phỏng vấn trên đài phát thanh của Australian Broadcasting Corporation, Bộ trưởng Marles cho biết AUKUS nằm trong lợi ích chiến lược của cả ba quốc gia và việc chính quyền Tổng thống Trump rà soát lại thỏa thuận được ký kết vào năm 2021 khi lúc đó tổng thống Mỹ là ông Joe Biden không phải là điều bất ngờ.

"Tôi rất tin tưởng thoả thuận sẽ vẫn được triển khai. Đây là một kế hoạch kéo dài nhiều thập kỷ. Sẽ có những chính phủ đến rồi đi và tôi nghĩ bất cứ khi nào chúng ta thấy một chính phủ mới, một cuộc đánh giá như thế này sẽ là điều sẽ được thực hiện”, ông nói về AUKUS - thoả thuận cung cấp cho Australia các tàu ngầm chạy bằng năng lượng hạt nhân.

Trong năm 2023, Australia đã cam kết chi 368 tỷ đô la Australia (239,3 tỷ USD) trong ba thập kỷ cho AUKUS, dự án quốc phòng lớn nhất từ ​​trước đến nay của nước này với Mỹ và Anh, để mua và chế tạo tàu ngầm chạy bằng năng lượng hạt nhân.

Thủ tướng Australia Anthony Albanese dự kiến ​​sẽ gặp Tổng thống Trump lần đầu tiên vào tuần tới bên lề cuộc họp G7 tại Canada. Tại cuộc họp, đồng minh an ninh sẽ thảo luận về thuế quan và yêu cầu từ Mỹ về việc Austrlaia tăng chi tiêu quốc phòng từ 2% lên 3,5% tổng sản phẩm quốc nội.

Theo thoả thuận AUKUS, Australia đã lên kế hoạch chi 2 tỷ USD vào năm 2025 cho Mỹ để giúp thúc đẩy các xưởng đóng tàu ngầm của nước này và đẩy nhanh tốc độ sản xuất của tàu ngầm lớp Virginia, để đến năm 2032, Mỹ có thể cung cấp cho Australia tối đa ba tàu ngầm.

Khoản thanh toán 500 triệu USD đầu tiên đã được thực hiện khi Bộ trưởng Marles gặp người đồng cấp Mỹ Pete Hegseth vào tháng 2.

Trước đó, theo đài truyền hình CNN, một quan chức quốc phòng Mỹ cho biết chính quyền của Tổng thống Donald Trump đã chính thức rà soát lại hiệp ước quốc phòng AUKUS.

Theo đánh giá của các chuyên gia, ngoài việc gây lo ngại ở Australia, đợt đánh giá này cũng có thể gây ảnh hưởng đến kế hoạch quốc phòng của Anh. AUKUS là trung tâm trong kế hoạch mở rộng năng lực hạm đội tàu ngầm của Anh.

"Chúng tôi đang xem xét AUKUS như một phần của việc đảm bảo rằng sáng kiến ​​này của chính quyền trước đây phù hợp với chương trình nghị sự Nước Mỹ trên hết của Tổng thống Trump. Bất kỳ thay đổi nào đối với cách tiếp cận của chính quyền đối với AUKUS sẽ được thông báo qua các kênh chính thức, khi thích hợp", quan chức Mỹ cho biết về đợt đánh giá được Financial Times đưa tin.

Hiện chỉ có sáu quốc gia vận hành tàu ngầm chạy bằng năng lượng hạt nhân, bao gồm Mỹ, Anh, Nga, Trung Quốc, Pháp và Ấn Độ.

Người phát ngôn của Bộ trưởng Quốc phòng Australia Richard Marles cho biết Mỹ đã thông báo cho Australia và Anh về đợt rà soát này.

Người phát ngôn của bộ cho biết: "AUKUS sẽ phát triển cả ngành công nghiệp quốc phòng của Mỹ và Australia cũng như tạo ra hàng nghìn việc làm sản xuất mới".