EU thông qua liên doanh hợp tác sản xuất máy bay chiến đấu giữa Anh, Italy và Nhật Bản

Liên doanh này, vừa được Brussels phê duyệt vào ngày 2/6, đi vào hoạt động trong bối cảnh các đồng minh chủ chốt của Mỹ như Italy, Anh và Nhật Bản đang xem xét lại sự phụ thuộc lịch sử vào thiết bị quốc phòng của Mỹ, trong bối cảnh Tổng thống Donald Trump rút lại các cam kết an ninh lâu dài của Mỹ đối với châu Âu.

Dự án này sẽ tìm cách tạo ra một giải pháp thay thế cho chương trình máy bay chiến đấu thế hệ tiếp theo của Mỹ. Máy bay chiến đấu F-35 hiện tại và các phiên bản tiền nhiệm là trụ cột cho các lực lượng không quân NATO, nhưng điều này đã gây lo ngại ở một số nước về sự phụ thuộc quá mức vào Washington.

Brussels kết luận rằng thỏa thuận này không làm phát sinh mối lo ngại về cạnh tranh trong khối EU. Liên doanh, có trụ sở tại Anh, sẽ quản lý việc thiết kế, phát triển và cung cấp máy bay chiến đấu thế hệ tiếp theo trong khuôn khổ Chương trình Không quân Chiến đấu Toàn cầu (GCAP).

Được công bố vào năm 2022, GCAP hướng tới việc đưa máy bay vào hoạt động trước năm 2035 và là một trong những chương trình quân sự tham vọng nhất từ trước đến nay, nhằm mở rộng năng lực quốc phòng của mỗi quốc gia để đối phó với các mối đe dọa an ninh ngày càng gia tăng.

Liên minh châu Âu (EU) đang tích cực khuyến khích hợp tác công nghiệp trong lĩnh vực quốc phòng, ví dụ thông qua mua sắm chung bằng một quỹ mới, cho phép các công ty từ các quốc gia thứ ba như Anh và Nhật Bản tham gia nếu họ ký các thỏa thuận hợp tác.

Dự án máy bay chiến đấu, với chi phí cuối cùng chưa được xác định, là một phần quan trọng trong tham vọng của Anh nhằm hiện đại hóa lực lượng vũ trang. Cùng ngày, chính phủ Anh đã công bố bản Đánh giá chiến lược quốc phòng 2025, một kế hoạch quốc phòng cho 10 năm tới, trong đó Anh cam kết chi hàng tỷ bảng cho các tàu ngầm mới, vũ khí tầm xa và đạn dược.

Thủ tướng Keir Starmer cho biết Anh cần nhanh chóng hiện đại hóa và tăng cường lực lượng vũ trang để răn đe xung đột và giải quyết các mối đe dọa.