Công nghệ đang định hình trang bị của người lính tương lai trên chiến trường

Từ những khung xương máy móc hỗ trợ khả năng cơ động, sức mạnh và mang vác cá nhân (exoskeleton) đến trí tuệ nhân tạo (AI) điều khiển hệ thống vũ khí, trang bị của người lính tương lai đang được định hình bởi những đột phá công nghệ.

Những công nghệ biến người lính thành “siêu chiến binh”

Exoskeleton hay khung xương kim loại hỗ trợ gắn ngoài đang trở thành trọng tâm nghiên cứu của nhiều quốc gia. Mỹ đã thử nghiệm thành công TALOS, một exoskeleton hỗ trợ người lính nâng vật nặng 90kg dễ dàng, tăng tốc độ di chuyển và giảm mệt mỏi. Trung Quốc cũng công bố dự án Metal Wolf giúp tăng trang bị giáp chống đạn và tích hợp cảm biến đa nhiệm trang bị cho mỗi người lính.

Nguyên mẫu Exoskeleton đang được Quân đội Mỹ thử nghiệm. Ảnh: Defesne News

Tiến sĩ John Richardson của Viện Nghiên cứu Quốc phòng Mỹ cho biết: "Exoskeleton sẽ thay đổi hoàn toàn khái niệm về sức mạnh thể chất trên chiến trường. Đến năm 2035, nó có thể trở thành trang bị tiêu chuẩn, giúp binh lính hoạt động liên tục 48 giờ mà không cần nghỉ ngơi”.

Đối với mỗi người lính, trang bị vũ khí là không thể thiếu. Các loại vũ khí cá nhân tương lai được tích hợp AI đang là xu hướng đáng chú ý. Dự án IVAS của Mỹ trang bị kính thực tế tăng cường (AR) cho binh sĩ, hiển thị bản đồ chiến trường, nhận diện mục tiêu và dịch ngôn ngữ đối phương trong thời gian thực. Còn Quân đội Nga phát triển Marker – robot chiến đấu tự hành sử dụng AI để phân tích chiến thuật.

Công nghệ vật liệu mới, đặc biệt là vật liệu tổng hợp giúp tạo ra những trang phục không chỉ giúp người lính ngụy trang, mà còn giúp tạo lớp bảo vệ cơ bản cho mỗi người lính. Các vật liệu như graphene, sợi carbon siêu bền và keo tự lành đang cách mạng hóa thiết kế áo giáp.

Quân đội Anh đã thử nghiệm InvisiShield – loại giáp làm từ graphene, chỉ dày 2mm nhưng chống được đạn xuyên giáp cỡ 7,62mm. Trong khi đó, Mỹ phát triển Adaptive Camo – lớp phủ ngụy trang nhiệt, giúp binh sĩ "tàng hình" trước camera hồng ngoại.

Tiến sĩ James Carter của Viện Công nghệ Massachusetts (Mỹ) nhấn mạnh: "Vật liệu mới không chỉ bảo vệ tính mạng mà còn tối ưu hóa khả năng cơ động. Một bộ giáp nhẹ sẽ giúp binh lính di chuyển nhanh gấp đôi, giảm 30% nguy cơ thương vong trong chiến đấu”.

Một yếu tố quan trọng khác của người lính tương lai chính là khả năng kết nối. Họ sẽ trở thành một thành phần trong hệ thống chỉ huy, trinh sát và chiến đấu hợp nhất. Khái niệm Internet of Battlefield Things (IoBT) đang trở thành xương sống của chiến tranh hiện đại. Binh sĩ Mỹ được trang bị Nett Warrior – thiết bị kết nối mọi thành viên trong đơn vị, chia sẻ dữ liệu địa hình, vị trí địch và yêu cầu y tế khẩn cấp. Quân đội Trung Quốc cũng đang phát triển SkyNet, hệ thống AI phân tích dữ liệu từ thiết bị không người lái, vệ tinh và cảm biến mặt đất để đưa ra quyết định chiến thuật trong 0,1 giây.

Nguyên mẫu bộ trang bị người lính tương lai của Quân đội Nga. Ảnh: TASS

Hệ thống cảm biến, trang bị vũ khí tự động hóa càng nhiều, thì vấn đề phát sinh cho người lính chính là nguồn năng lượng điện cung cấp cho các thiết bị mang theo. Các công nghệ pin sinh học và khả năng nạp năng lượng không kết nối đang được chú ý như: Dự án Bio-Battery của Đức sử dụng vi khuẩn để chuyển hóa chất thải thành điện năng, cung cấp năng lượng liên tục cho thiết bị điện tử. Mỹ phát triển công nghệ Wireless Charging Vest – áo giáp tích hợp cuộn cảm, sạc pin vũ khí qua sóng điện từ.

Ai sẽ là người làm chủ chiến trường tương lai?

Theo Báo cáo của Viện Nghiên cứu Quốc phòng Mỹ (RAND), đến năm 2040, 70% nhiệm vụ chiến đấu sẽ do robot, UAV (máy bay không người lái) và hệ thống AI đảm nhận. Người lính không còn là lực lượng xung trận trực tiếp mà chuyển sang vai trò điều khiển từ xa, phân tích dữ liệu và ra quyết định chiến thuật.

Cụ thể, Không quân Mỹ đang phát triển chương trình Skyborg – hệ thống AI điều khiển máy bay chiến đấu không người lái, cho phép phi công con người giám sát nhiều UAV cùng lúc. Trung Quốc đầu tư mạnh vào robot chiến đấu như Sharp Claw, có khả năng tự động nhận diện mục tiêu và tác chiến đơn lẻ.

Theo đánh giá của Tạp chí quân sự Topwar, trên chiến trường tương lai, robot chiến đấu sẽ thay thế 30% nhiệm vụ nguy hiểm, giảm thương vong cho con người. Việc tích hợp sâu AI giúp hệ thống tiếp nhận, phân tích và đưa ra quyết định chiến thuật cho người lính nhanh gấp 10 lần so với hiện nay với thời gian phản ứng trung bình chỉ 0,5 giây.

Cựu cố vấn Lầu Năm Góc, Thiếu tướng John Davis đưa ra viễn cảnh về chiến trường tương lai khi mỗi người lính là một “tế bào” của tác chiến kết nối mạng: "Đến năm 2035, mỗi người lính sẽ là một trung tâm chỉ huy di động, kết nối với hệ thống vệ tinh và thiết bị không người lái để tối ưu hóa hiệu suất chiến đấu".

Người lính tương lai không chỉ là một thành phần chiến đấu đơn thuần, mà là "trung tâm" tiếp nhận, xử lý thông tin và ra quyết định trên chiến trường. Ảnh: Topwar

Ngoài vũ khí sát thương động năng và hóa năng truyền thống, các loại vũ khí năng lượng hoặc chùm hạt hội tụ như laser và sóng ngắn sẽ đóng vai trò quan trọng.

Giáo sư David Lee của Học viện Quân sự Hoàng gia Anh dự báo: "Tương lai thuộc về những quân đội biết kết hợp công nghệ với chiến lược con người. Dù AI mạnh đến đâu, yếu tố quyết định vẫn là tư duy sáng tạo và ý chí của người lính”.

Cuộc cách mạng trang bị quân sự mở ra kỷ nguyên mới – nơi công nghệ và người lính hợp nhất. Tuy nhiên, thành công không chỉ phụ thuộc vào ngân sách hay kỹ thuật, mà còn ở khả năng huấn luyện binh sĩ thích nghi với công nghệ, đồng thời duy trì các giá trị đạo đức và nhân văn.

"Máy móc có thể thay đổi chiến trường, nhưng trái tim và suy nghĩ con người mới thực sự làm nên chiến thắng”, tướng Mark Milley, cựu Chủ tịch Hội đồng tham mưu trưởng liên quân Mỹ nhấn mạnh.

TUẤN SƠN (tổng hợp)

* Mời bạn đọc vào chuyên mục Quân sự thế giới xem các tin, bài liên quan.