So sánh lợi ích của việc sử dụng tổ hợp radar Zoopark của Nga và AN/TPQ-37 Firefinder của Mỹ

Bộ Tư lệnh Lực lượng Tác chiến Đặc biệt của Ukraine đã công bố một video hôm 23/3 cho thấy các lực lượng nước này tấn công một hệ thống radar Zoopark của Nga ở khu vực Donetsk. Cơ quan báo chí của Bộ Quốc phòng Ukraine cho biết trong một thông báo trên Telegram rằng "các binh sĩ thuộc Lực lượng Đặc biệt đã phối hợp với một đơn vị của Lực lượng Phòng vệ phá một mục tiêu lớn theo hướng Donetsk, đó là hệ thống radar trinh sát và điều khiển lực 1L220 Zoopark-2 của Nga." Sau khi Điện Kremlin phá ba hệ thống radar phản pháo AN/TPQ-37 "Firefinder" do Mỹ cung cấp cho Ukraine, điều này đã xảy ra trong hai ngày.

Nhà nghiên cứu cấp cao tại Trường Chiến tranh Hải quân (Naval War College) Matthew Cancian đã nói với Newsweek rằng "Cả hai loại radar này đều được sử dụng để chống lại lực của đối phương. Điều này có nghĩa là nếu một pháo binh tấn công, chúng ta sẽ biết vị trí khai của đối phương ở đâu và có thể sử dụng pháo binh để tấn công đáp trả. Việc sử dụng các radar này cho thấy tầm quan trọng của pháo binh trong chiến trường Ukraine. Mặc dù có sự xuất hiện của nhiều loại vũ khí công nghệ cao, pháo binh vẫn đóng vai trò quan trọng trong cuộc xung đột, đặc biệt là những hệ thống pháo sử dụng các loại đạn nặng tới 45kg.

Khu vực Donetsk tiếp tục là tâm điểm chú ý của cả quân đội Nga và Ukraine. Kể từ tháng 7/2022, khi chứng kiến những cuộc giao tranh dữ dội giữa Ukraine và Nga trong bối cảnh cả hai đều đổ quân, xe tăng và pháo binh về đây, thành phố Bakhmut ở Donetsk đã trở thành địa điểm nóng nhất trên mặt trận miền Đông.

Hệ thống radar Zoopark của Nga

Zoopark-1 và Zoopark-2 là hai biến thể của hệ thống radar Zoopark.

Công ty Tula Strela đã tạo ra radar trinh sát và điều khiển lực của Nga Zoopark-1, bắt đầu hoạt động vào năm 1989. Một radar mảng pha quét điện tử thụ động được tích hợp vào hệ thống. Phiên bản Zoopark-1M của hệ thống đã được sử dụng từ năm 2016. Zoopark có thể phát hiện tới 70 trận địa pháo trong vòng một phút và có thể theo dõi tới 12 mục tiêu.

Theo Mạng tích hợp dữ liệu OE (ODIN), chuyên phân loại vũ khí trên toàn thế giới, 1L260 Zoopark-1M có thể tự động xác định độ của các phương tiện lực đối phương khi khai, chẳng hạn như súng cối, lựu pháo, bệ phóng tên lửa và tên lửa đạn đạo chiến thuật. Ngoài ra, hệ thống radar này được sử dụng để tính toán quỹ đạo đường đạn và điều chỉnh lực của lực lượng pháo binh. Một hệ thống Zoopark-1M chuẩn một có xe chở hệ thống radar trinh sát mặt đất 1L216, xe bảo trì 1I38 và xe chở máy phát điện ED60.

Nga cũng có thể sử dụng hệ thống tổ hợp này để giám sát các hệ thống pháo binh của chính họ, theo Deagel, một trang web chuyên cung cấp thông tin về thiết bị quân sự và hàng không dân dụng. Theo một số báo cáo, tổ hợp radar Zoopark-1 có thể phát hiện vị trí khai đạn pháo từ 82 đến 120 mm, ở khoảng cách 17 km; lựu pháo cỡ 105 đến 155 mm ở khoảng cách 12 km; hệ thống pháo phản lực phóng loạt (MLRS) ở khoảng cách 22 km; tên lửa chiến thuật cách xa tới 45 km.

ODIN tuyên bố rằng tổ hợp radar Zoopark-2, được phát minh vào năm 1999, có thể định vị súng cối, đại bác, rocket và các khẩu đội tên lửa chiến thuật. "Zoopark-2 có thể tính toán các điểm tác động của lực đối phương. Hệ thống điều hướng bên trong của tổ hợp này cho phép nó hoạt động tự động. Theo báo cáo của ODIN, tổ hợp cũng được trang bị một bộ thông tin liên lạc cho nhiệm vụ chỉ huy và kiểm soát.

Theo ông Jordan Cohen, nhà phân tích chính sách quốc phòng và đối ngoại tại Viện CATO, "Zoopark-2 về cơ bản đã giải quyết các vấn đề liên quan đến độ chính xác mà Zoopark-1 gặp phải thông qua việc tích hợp phần mềm và phần cứng mới, giúp khảo sát thực địa hiệu quả hơn".

Hệ thống radar phản pháo Firefinder

ODIN tuyên bố rằng hệ thống radar phản pháo AN/TPQ-37 Firefinder do Công ty Máy bay Hughes tạo ra vào cuối những năm 1970 và bắt đầu được sử dụng vào năm 1980. Sau đó, Northrop Gumman và Raytheon Systems tiếp tục sản xuất nó từ năm 1982 đến nay. Ngoài Mỹ và Ukraine, nhiều quốc gia khác, bao gồm Úc, Bồ Đào Nha và Thổ Nhĩ Kỳ, cũng sử dụng hệ thống này.

Theo ODIN, "AN/TPQ-37 là radar điều khiển điện tử, quét một khu vực có góc rộng 90 độ để phát hiện tên lửa, đạn pháo hoặc đạn súng cối của đối phương đang bay tới. Sau khi phát hiện đường đạn của đối phương, hệ thống sẽ xác định vị trí khai, bắt đầu theo dõi và tiếp tục tìm kiếm các mục tiêu mới.

Một phiên bản cải tiến của hệ thống AN/TPQ-37 được gọi là tổ hợp AN/TPQ-47. Theo ODIN, phạm vi rà soát của AN/TPQ-47 lớn hơn so với hệ thống cũ, thời gian lắp đặt và thay thế nhanh hơn, đồng thời cần rất ít nhân lực cho quá trình vận hành hoặc bảo trì.

Theo nhà phân tích Cohen, Zoopark có phạm vi hoạt động rộng hơn so với Firefinder. Để giải quyết vấn đề này, Mỹ đã cung cấp cho Ukriane hệ thống radar AN/MPQ-64 Sentinel 3-D, có phạm vi hoạt động tương đương với Zoopark.

Theo biên tập viên Guy McCardle của tạp chí quân sự SOFREP (Mỹ), Zoopark vượt trội so với Firefinder về phạm vi hoạt động. Ông chỉ ra rằng Zoopark có thể phát hiện vị trí khai đạn pháo cách xa hơn 22 km và tên lửa cách xa 45 km. Trong khi đó, Firefinder chỉ có thể xác định vị trí khai tên lửa và đạn pháo cách nhau 24 km ở khoảng cách 14 km./.

Cập nhật tin tức công nghệ mới nhất tại fanpage Công nghệ & Cuộc sống