Tại sao Mỹ tăng tốc trong cuộc đua phát triển vũ khí siêu vượt âm tương lai?

“Quân đội và Hải quân Mỹ gần đây đã thử nghiệm một hệ thống vũ khí siêu vượt âm thông thường tại căn cứ không quân Cape Canaveral ở Florida... Vụ thử nghiệm đánh dấu cột mốc quan trọng trong sự phát triển của công nghệ vũ khí tương lai này”, trích báo cáo của Lầu Năm Góc. Tuy nhiên, kết quả của vụ thử nghiệm không được công bố.

Trước đó, trong trung tuần tháng 7-2024, người phát ngôn Lầu Năm Góc Patrick Ryder tuyên bố, Quân đội Mỹ có kế hoạch đẩy nhanh các chương trình phát triển và thử nghiệm tên lửa siêu vượt âm mới trong tương lai gần.

Mỹ cố gắng ra mắt vũ khí siêu vượt âm sớm nhất có thể

Trong tháng 6-2024, Quốc hội Mỹ tuyên bố vũ khí siêu vượt âm đầu tiên của Quân đội Mỹ sẽ xuất hiện không sớm hơn năm 2025 với điều kiện các cuộc thử nghiệm thành công diễn ra trước ngày 31-12-2024.

Quốc hội Mỹ cũng thừa nhận, Lầu Năm Góc không thể đạt được mục tiêu triển khai tên lửa LRHW (Vũ khí siêu vượt âm tầm xa) theo kế hoạch. Trong hai cuộc thử nghiệm gần đây nhất vào năm 2023, các vấn đề kỹ thuật về bệ phóng và quy trình phóng của LRHW đã được xác định.

Các vấn đề kỹ thuật phát sinh đang khiến chương trình phát triển vũ khí siêu vượt âm của Mỹ bị chậm trễ. Ảnh: Defense News

Đánh giá về các chương trình phát triển vũ khí siêu vượt âm mới, Quốc hội Mỹ cho rằng, Lầu Năm Góc đã không minh bạch trong quá trình này khi hàng tỷ USD đã được giải ngân, nhưng kết quả mang lại vẫn không đáng kể và dự toán tổng chi phí phát triển không được công bố.

Văn phòng Giám sát của Chính phủ Mỹ cho biết: “Nhiều năm nỗ lực và hàng tỷ USD chi ra để phát triển hệ thống vũ khí siêu vượt âm đã mang lại những tiến bộ đáng kể, nhưng Lầu Năm Góc vẫn chưa đưa vào trang bị hệ thống vũ khí đầu tiên”.

Về vấn đề này, Bộ trưởng Không quân Mỹ Frank Kendall giải thích, quá trình thử nghiệm bổ sung vũ khí siêu vượt âm đang được tiến hành, nhưng vẫn tồn tại nhiều vấn đề kỹ thuật.

“Chúng tôi gặp khó khăn trong các thử nghiệm và vấn đề kỹ thuật phát sinh của vũ khí siêu vượt âm mới”, ông Frank Kendall cho biết.

Hồi tháng 3-2024, Quân đội Mỹ tiến hành thử nghiệm tên lửa hành trình siêu vượt âm AGM-183 ARRW từ máy bay ném bom chiến lược B-52H ở căn cứ không quân Andersen (đảo Guam). Vụ thử được công nhận là thành công và cung cấp nhiều thông tin có giá trị nhằm hoàn thiện chương trình phát triển vũ khí siêu vượt âm mới.

Cùng thời điểm, xuất hiện thông tin Quân đội Mỹ sẽ thử Tên lửa hành trình tấn công siêu vượt âm (HACM) trong năm 2024. Tạp chí quân sự The Drive thông tin, nguyên mẫu tên lửa HACM đang được chuẩn bị.

Tới đầu tháng 6-2024, Quân đội Mỹ đã phóng thử tên lửa đạn đạo xuyên lục địa Minuteman III tại căn cứ không quân Vandenberg ở California. Vụ phóng được đánh giá có liên quan tới chương trình thử nghiệm vũ khí siêu vượt âm mới của Mỹ.

Giới chuyên gia quân sự đánh giá về vũ khí siêu vượt âm của Mỹ

Đánh giá về các chương trình phát triển vũ khí siêu vượt âm tương lai của Mỹ, chuyên gia quân sự Sergey Denisentsev thuộc Trung tâm phân tích Chiến lược và Công nghệ Liên bang Nga cho biết: “Mỹ đang đẩy nhanh tiến độ phát triển các loại vũ khí siêu vượt âm mới. Tuy nhiên, những rào cản công nghệ đang níu chân họ. Lầu Năm Góc cần phải thực hiện rất nhiều thử nghiệm nữa trước khi sở hữu trong tay vũ khí siêu vượt âm hoàn chỉnh”.

Hình ảnh mô phỏng của Tên lửa hành trình tấn công siêu vượt âm (HACM) đang trong quá trình phát triển của Mỹ. Ảnh: Topwar

Ông Sergey Denisentsev cũng nhận định, các loại vũ khí siêu vượt âm thực sự của Mỹ có thể xuất hiện trong năm 2025. Tuy nhiên, kể cả khi tên lửa siêu vượt âm đưa vào trang bị, chúng vẫn đóng vai trò tượng trưng trong nhiều năm tới. Điều này nằm ở việc công nghiệp quốc phòng Mỹ cần thời gian điều chỉnh quy trình sản xuất, cũng như vũ khí siêu vượt âm mới cần thời gian để hiệu chỉnh đáp ứng các yêu cầu tác chiến thực tế. Quá trình này sẽ tiêu tốn thêm nhiều thời gian và tiền bạc của Lầu Năm Góc

Trong nhiều tuyên bố về vũ khí siêu vượt âm tương lai, Tổng thống Nga Vladimir Putin từng nhấn mạnh, trong khi quân đội Nga được trang bị vũ khí siêu vượt âm mới và đưa chúng vào thực chiến, thì nhiều quốc gia khác, trong đó có Mỹ mới trong quá trình phát triển dòng vũ khí tương tự. Vũ khí siêu vượt âm mới sẽ giúp Quân đội Nga duy trì lợi thế công nghệ trong vòng vài thập niên tới.

Cùng với đó, trước khi sở hữu vũ khí siêu vượt âm, Mỹ sẽ phải tính tới phương án đối phó với dòng vũ khí này từ các siêu cường khác trong đó có Nga. Chuyên gia quân sự Nga Sergey Ryzhkov đánh giá, Mỹ sẽ phải tiêu tốn hàng trăm tỷ USD để nâng cấp hệ thống phòng thủ tên lửa có khả năng đối phó với các loại vũ khí siêu vượt âm tương lai.

TUẤN SƠN (theo Lenta, vpk)

* Mời bạn đọc vào chuyên mục Quân sự thế giới xem các tin, bài liên quan.