Tại sao siêu súng XM29 giá 222 triệu của Mỹ chết yểu?

Sở hữu thiết kế như trong các bộ phim viễn tưởng với trang bị hỏa lực khủng nhưng súng trường tấn công XM29 OICW vẫn có điểm yếu.

XM29 OICW - chương trình phát triển vũ khí cá nhân tiên tiến ( Objective Individual Combat Weapon ) là một trong nhiều dự án phát triển vũ khí tương lai do Quân đội Mỹ bảo trợ. Với ý tưởng phát triển một mẫu súng kết hợp giữa súng trường tấn công và súng phóng lựu trên cùng một vũ khí.

Ý tưởng phát triển súng trường tấn công XM29 OICW xây dựng dựa trên một báo có có tên “Hệ thống vũ khí cầm tay – 2000” của Quân đội Mỹ được công bố vào năm 1986, với việc định hướng lại các chương trình phát triển súng bộ binh tương lai khi các loại vũ khí cầm tay thông thường đã đạt tới đỉnh cao của mình.

Nền tảng ban đầu của OICW là chương trình phát triển vũ khí cầm tay tiên tiến ACR (Advanced Combat Rifle) với định hướng phát triển các dòng súng dạng bullpup (băng đạn sau) hoặc đạn không vỏ. Tuy nhiên, các ý tưởng này vào thời điểm đó đều không được Quân đội Mỹ đánh giá cao chính điều này đã giúp mở đường cho OICW.

Đầu những năm 1990, dự án phát triển OICW mới được triển khai với ba nền tảng chính gồm OICW – vũ khí cá nhân tiên tiến (Objective Individual Combat Weapon), OPDW – vũ khí phòng vệ tiên tiến (Objective Personal Defense Weapon) và OCSW - vũ khí cấp đội tiên tiến (Objective Crew Served Weapon).

Đến tận năm 1997 hai nguyên mẫu súng đầu tiên của OICW mới được giới thiệu dưới sự hợp tác giữa hãng Alliant TECHSYSTEMS (tiền thân của tập đoàn ATK sau này) của Mỹ, Heckler & Koch của Đức và một nhà thầu phụ là Contraves Brashear. Trong ảnh ta có thể thấy toàn bộ các modul tạo thành súng trường XM29 OICW với 3 bộ phận chính gồm modul súng trường tự động sử dụng đạn 5.56×45mm NATO (KE Modul), modul súng phóng lựu thông minh 20×28mm (HE Modul) và modul thiết bị ngắm thông minh XM104 TA/FCS.

Theo yêu cầu thiết kế ban đầu, XM29 sẽ có trọng lượng khoảng 6.2kg kể cả đạn nhưng trên thực tế nguyên mẫu vũ khí cầm tay tiên tiến này lại nặng đến hơn 8kg. Mặc dù nó được tạo thành bởi khá nhiều bộ phận làm bằng vật liệu tổng hợp. Tuy nhiên đó chưa phải là vấn đề lớn nhất của XM29 khi mà trên thực địa mẫu súng này hoạt động tỏ ra kém hiệu quả nhất là đối với modul KE mà nó mang theo.

Binh sĩ sử dụng súng trường XM29 không thể ngắm bắn với modul súng KE và XM104 chỉ dành cho súng phóng lựu HE, đó là chưa kể đến việc sử dụng nòng súng 250mm trên modul súng trường của XM29 khiến nó không đạt tới yêu cầu kỹ chiến thuật dành cho đạn 5.56mm NATO. Điều này ảnh hưởng nghiệm trọng đến tương lai của XM29 khi nó được phát triển để thay thế vũ khí cầm tay thông thường.

Còn modul súng phóng lựu HE 20mm trên XM29 được xem là điểm nhấn của loại vũ khí này cũng không thực sự hiệu quả khi sức mạnh hỏa lực của nó chỉ đạt mức tầm trung và không thể so sánh với các dòng súng phóng lựu cùng thời. Ví dụ điển hình là đạn nổ 20mm trên XM29 chỉ có sức công phá bằng ¼ trên các dòng súng đạn 40mm, để tăng hiệu quả XM29 phải sở hữu súng phóng lựu cỡ nòng 35mm và điều này chắc chắn sẽ không xảy ra khi hiện tại nó đã quá nặng.

Sau một loạt thử nghiệm, cuối cùng dự án XM29 OICW bị Quân đội Mỹ hủy bỏ vào năm 2004, và giá trị của một khẩu XM29 OICW khi đó đã tới con số 10.000 USD gấp 10 lần so với một khẩu M16 hoặc M203. Mặc dù nhiều ý kiện ủng hộ XM29 OICW cho rằng M16 và M203 sau khi nâng cấp cũng tiêu tốn khoảng 35.000 USD. Nhưng trên thực tế giá trị của một khẩu súng không nằm ở giá thành mà ở khả năng hoạt động của nó và điều này XM29 OICW lại không đáp ứng được.

Mặc dù dự án XM29 OICW không đạt được các kỳ vọng phát triển ban đầu, nhưng nó cũng tạo tiền đề cho việc phát triển các dòng vũ khí cầm tay tiên tiến của Quân đội Mỹ sau này gồm súng phóng lựu tự động XM-25 hay dòng súng trường tấn công tiên tiến ACR. Và từ XM29 nhiều quốc gia trên thế giới cũng bắt đầu khởi động các dự án phát triển vũ khí thông minh trong đó có cả các quốc gia Châu Á như Hàn Quốc với Daewoo K11 hay Trung Quốc với ZH-05.

Trà Khánh

Cập nhật tin tức công nghệ mới nhất tại fanpage Công nghệ & Cuộc sống