THAAD có thể đánh chặn được Oreshnik?

Tuy nhiên, ông Brandon Weichert cũng chỉ ra rằng Mỹ và các đồng minh chỉ có một số ít hệ thống như vậy. Ông cũng nhấn mạnh rằng, do Washington vướng nhiều cam kết quốc phòng và nhiều vấn đề khác nên THAAD khó có thể được thử nghiệm trước vũ khí siêu thanh của Nga.

Hệ thống tỷ đô cần gần 100 người vận hành

Theo Tạp chí The National Interest, hệ thống THAAD được thiết kế để chống lại các tên lửa như Oreshnik. Nó được phát triển vào những năm 1980 để chống lại các cuộc tấn công tên lửa có thể xảy ra của Liên Xô và được cho là “viên đạn bạc của Mỹ và NATO” trong trường hợp xảy ra chiến tranh tổng lực. Đây cũng được coi là hệ thống vũ khí phòng thủ đắt giá khi mỗi hệ thống có giá thành từ 1 tỷ tới gần 2 tỷ USD và mỗi đạn tên lửa đánh chặn có giá hàng chục triệu USD.

Một trong những thành phần quan trọng nhất của THAAD là hệ thống radar. THAAD dự định sẽ được sử dụng kết hợp với các hệ thống phòng thủ khác, chẳng hạn như hệ thống phòng không Patriot để tạo ra lớp phòng thủ đa lớp hiệu quả cao.

Mỗi hệ thống THAAD có giá tới gần 2 tỷ USD. Ảnh: Topwar

Mỗi khẩu đội THAAD bao gồm 6 bệ phóng gắn trên xe tải, mỗi bệ phóng có 8 tên lửa đánh chặn, một hệ thống radar, thiết bị liên lạc và điều khiển hỏa lực. Cần tối thiểu 95 người để vận hành hệ thống. Hệ thống có thể đánh chặn tên lửa ở khoảng cách 200km.

Quân đội Mỹ chỉ có 7 hệ thống THAAD, hệ thống thứ 8 dự kiến sẽ được triển khai vào năm tới. Washington đang triển khai khẩu đội THAAD tại Guam và Hàn Quốc; 2 hệ thống ở Israel (hệ thống thứ hai được chuyển đến Tel Aviv sau cuộc tấn công của Hamas năm 2023). Nhiều chuyên gia quân sự đánh giá, THAAD có vai trò quan trọng hỗ trợ Israel ngăn chặn đòn tấn công tên lửa quy mô lớn từ các quốc gia đối địch.

THAAD chưa từng có tiền lệ ngăn chặn được vũ khí siêu vượt âm

Chuyên gia của The National Interest đánh giá tên lửa Oreshnik là một thách thức thực sự đối với Mỹ và các đồng minh NATO. Lầu Năm Góc không thể mạo hiểm với sự an toàn của số lượng hệ thống THAAD hạn chế, nếu chúng nằm trong tầm hỏa lực và khu vực tấn công hợp pháp của Moscow.

“Nếu những hệ thống này bị thiệt hại trong chiến đấu, khó có thể thay thế chúng kịp thời do nhu cầu cao và nguồn cung hạn chế”, ông Brandon Weichert nhận định.

Nhà báo Mỹ cũng thừa nhận: “THAAD không được đảm bảo có thể ngăn chặn loại vũ khí siêu thanh mới của Nga”.

Tên lửa Oreshnik được giới thiệu có thể xuyên thủng mọi lá chắn tên lửa hiện có trên thế giới. Ảnh: Lenta

Nhận định của nhà báo Mỹ hoàn toàn có cơ sở. Thiết kế cơ bản của THAAD là chống lại các loại tên lửa đạn đạo kiểu cũ bay theo quỹ đạo cố định. Hệ thống radar và điều khiển hỏa lực khi phát hiện mục tiêu, sẽ tính toán phần tử bắn để chỉ thị cho tên lửa đánh chặn đầu đạn tên lửa, khi chúng hồi quyển và tấn công mục tiêu chỉ định.

Tuy nhiên, Oreshnik sử dụng công nghệ hoàn toàn mới. Theo các thông tin được công bố, tên lửa đạn đạo của Nga sử dụng nhiên liệu rắn, với thời gian chuyển trạng thái và tăng tốc trong bầu khí quyển ngắn. Điều này khiến việc phát hiện sớm các vụ phóng thông qua hệ thống vệ tinh trinh sát là rất khó khăn.

Ngoài ra, việc trang bị các đầu đạn MIKV có khả năng tự cơ động quỹ đạo khiến việc tính toán phần tử bắn chính xác của THAAD càng trở nên khó thực hiện. Trong vụ tấn công Nhà máy Yuzhmash tại Ukraine, tên lửa Oreshnik mang theo 6 đầu đạn và mỗi đầu đạn còn có thêm 6 đầu đạn con.

Có thể hình dung, việc THAAD phải phát hiện, tính toán phần tử bắn cùng lúc 36 mục tiêu có tốc độ bay tới 3km/giây trong thời gian rất ngắn là việc vô cùng khó khăn.

Kể cả trong kịch bản tối ưu, việc THAAD có thể ngăn chặn đòn tấn công của tên lửa OOreshnik hay không vẫn là dấu hỏi lớn. Ảnh: Defense News

Chính trong đợt tấn công tên lửa trả đũa của Iran nhằm vào Israel hồi tháng 11-2024, hệ thống phòng thủ của nhà nước Do Thái hoạt động rất tích cực và nhanh chóng hết đạn trước đợt tập kích bằng gần 200 tên lửa của Tehran, nhưng vẫn không đạt được kết quả đánh chặn tối ưu. Vì thế đánh giá khả năng của THAAD còn cần dựa trên số lượng mục tiêu tấn công và chủng loại vũ khí sử dụng.

Điều này còn chưa kể tới việc, THAAD mới chỉ hiệu quả trong diễn tập và chưa từng tham gia chiến đấu thực sự. Chính vì thế, việc đánh giá THAAD có khả năng ngăn chặn Oreshnik hay không, chỉ có thực tế đối đầu mới có thể trả lời chính xác!

TUẤN SƠN (tổng hợp)

* Mời bạn đọc vào chuyên mục Quân sự thế giới xem các tin, bài liên quan.