Những vũ khí tiên tiến của Nga định hình cục diện chiến trường Ukraine

Bình luận với kênh RT (Nga) ngày 14/3, Dmitry Kornev, chuyên gia quân sự, người sáng lập và là tác giả của dự án MilitaryRussia cho rằng, trong ba năm qua, chiến dịch quân sự đặc biệt của Nga tại Ukraine đã trở thành môi trường thử nghiệm cho hàng loạt vũ khí công nghệ cao. Quân đội Nga đã trải qua “một cuộc cách mạng công nghệ thực sự”, biến cuộc xung đột thành bàn đạp để hiện đại hóa năng lực tác chiến. Từ thiết bị bay không người lái (UAV) đến tên lửa siêu vượt âm, những vũ khí này không chỉ thay đổi cách Nga tiến hành cuộc chiến mà còn đặt ra thách thức lớn cho Ukraine và phương Tây.

UAV Lancet

Ra mắt lần đầu năm 2019, Lancet nhanh chóng trở thành biểu tượng của chiến tranh công nghệ. Với thiết kế cánh chữ X và động cơ điện, phiên bản Lancet-3 có thể bay xa tới 70 km, mang theo đầu đạn 3 kg đủ sức vô hiệu hóa xe bọc thép hạng nhẹ hoặc pháo binh. Điểm mạnh của Lancet nằm ở khả năng kết hợp trinh sát và tấn công chính xác, giúp Nga nhắm vào các khẩu pháo NATO tầm xa mà Ukraine triển khai từ năm 2022.

Theo báo cáo, hàng nghìn UAV Lancet đã được sản xuất, biến chúng thành công cụ đắc lực để tấn công hậu phương đối phương. Chuyên gia Kornev nhấn mạnh: “Lancet không chỉ là vũ khí mà còn cho phép Nga kiểm soát không gian chiến trường mà không cần đối đầu trực tiếp”.

Nếu Lancet là vũ khí chuyên dụng, UAV FPV (góc nhìn thứ nhất) lại thể hiện sự linh hoạt của tác chiến hiện đại. Điều khiển qua kính chuyên dụng, những UAV cỡ nhỏ này có thể mang theo các loại đạn có thể tấn công chính xác vào công sự, xe bọc thép, hoặc nhân sự đối phương trong phạm vi vài km.

Ban đầu, UAV FPV được sản xuất thủ công trong các xưởng quân sự, nhưng đến năm 2024, Nga đã chuyển sang sản xuất công nghiệp với số lượng lớn. Tuy nhiên, điểm yếu của FPV là dễ bị gây nhiễu sóng. Để khắc phục, Nga phát triển hai thế hệ UAV mới: Một tích hợp AI tự nhận diện mục tiêu, và một sử dụng cáp quang để duy trì kết nối an toàn. Những UAV này đã chứng minh hiệu quả trong việc phá hủy tuyến tiếp tế của Ukraine gần Sudzha trong chiến dịch ở Kursk.

Bom UMPK

Khi chiến sự leo thang, Nga tìm cách tận dụng kho bom rơi tự do khổng lồ từ thời Liên Xô. Giải pháp đến từ thiết bị UMPK, được thiết kế để biến bom rơi tự do thành bom dẫn đường chính xác. Gắn thêm cánh lượn và hệ thống định vị, bom UMPK có thể tấn công mục tiêu cách xa 50–60 km với sai số chỉ vài mét.

Đến cuối 2023, Nga nâng cấp UMPK cho bom FAB-1500 nặng 1,5 tấn, và đầu năm 2024 là FAB-3000 - loại bom phi hạt nhân mạnh nhất hiện nay, nặng 3 tấn. Những quả bom này được thả từ máy bay Su-34, phá hủy hàng loạt cứ điểm của Ukraine quanh Avdeevka thuộc Donetsk. Với tầm bắn 50-60km, máy bay ném bom có ​​thể tấn công an toàn ngoài tầm với của hệ thống phòng không đối phương.

UAV Geran

Từ mùa thu 2022, UAV Geran-2 trở thành nỗi ám ảnh của Ukraine. Với tầm bay 2.000 km và giá thành rẻ, Geran có thể tấn công mục tiêu sâu trong hậu phương, như nhà máy điện hoặc kho vũ khí. Dù chỉ bay với tốc độ 150–170 km/giờ, việc triển khai hàng loạt Geran với khả năng bay theo quỹ đạo phức tạp có thể áp đảo các hệ thống phòng không của đối phương, do đó dọn đường cho các cuộc tấn công bằng tên lửa hành trình và tên lửa đạn đạo. 

Thay vì chỉ đóng vai trò là mồi nhử, bản thân Geran có hiệu quả nhắm vào cơ sở hạ tầng có mục đích kép, các cơ sở quân sự và các địa điểm lưu trữ vũ khí của Ukraine. Tốc độ sản xuất nhanh chóng của chúng - tạo ra hàng chục hoặc thậm chí hàng trăm UAV mỗi tháng - cho phép các lực lượng Nga xâm nhập vào hệ thống phòng không của Ukraine và đạt được các mục tiêu hoạt động.

Tên lửa Zircon

Khi Tổng thống Nga Vladimir Putin công bố lần đầu tiên sử dụng tên lửa siêu vượt âm tiên tiến Zircon vào ngày 29/2/2024, giới quân sự phương Tây đã rúng động. Ban đầu được thiết kế chủ yếu như một vũ khí chống hạm cho tàu chiến và tàu ngầm, tên lửa Zircon đã chứng minh được khả năng chống lại các mục tiêu trên bộ. Việc phát triển bệ phóng trên đất liền cho Zircon đã bắt đầu ngay trước khi Nga bắt đầu chiến dịch quân sự ở Ukraine.

Với tốc độ khoảng Mach 8 và tầm bắn tối đa ước tính hơn 1.000km, tên lửa Zircon cho phép Nga tấn công sâu vào lãnh thổ Ukraine. Ngoài việc tăng cường sức mạnh hải quân, khả năng tương thích của Zircon với bệ phóng di động trên bộ cho phép triển khai nhanh chóng đến hầu như bất kỳ chiến trường nào.

Tên lửa Oreshnik

Vào ngày 21/11/2024, Nga lần đầu triển khai tên lửa đạn đạo Oreshnik tấn công nhà máy Yuzhmash của Ukraine tại Dnepr. Được trang bị đầu đạn thông thường, đợt triển khai này thể hiện sự tiến bộ đáng kể trong năng lực tên lửa chiến lược của Nga.

Hệ thống tên lửa Oreshnik là một bệ phóng di động sử dụng tên lửa đạn đạo nhiên liệu rắn được trang bị nhiều đầu đạn có thể nhắm mục tiêu độc lập, có khả năng đạt tốc độ lên tới Mach 10. Các chuyên gia ước tính tầm bắn của Oreshnik từ 800 đến 5.000km, cho phép phóng từ lãnh thổ Nga có thể tấn công các mục tiêu trên khắp châu Âu mà không cần sử dụng vũ khí hạt nhân. Với các thông số này, các hệ thống phòng thủ tên lửa hiện đại sẽ gặp nhiều khó khăn trong đánh chặn tên lửa Oreshnik.

Trong đợt triển khai chiến đấu ban đầu nhằm vào Dnepr, một đầu đạn chùm đã được sử dụng, được thiết kế đặc biệt để gây thiệt hại tối đa cho các mục tiêu trong khu vực như căn cứ quân sự, sân bay và cơ sở hạ tầng của ngành công nghiệp quốc phòng. Rõ ràng, vũ khí này có khả năng ngăn chặn các đối thủ tiềm tàng hoặc ảnh hưởng đáng kể đến kết quả chiến đấu mà không cần dùng đến vũ khí hạt nhân.

Những vũ khí kể trên không phải là tất cả các loại vũ khí và thiết bị mới được quân đội Nga sử dụng trong cuộc xung đột với Ukraine. Nhiều hệ thống khác, chẳng hạn như pháo Koalitsiya-SV, pháo tự hành bánh lốp Malva, nhiều loại phương tiện cơ động cao, vũ khí chống tăng, đạn không dẫn đường chính xác và tên lửa không đối không tầm xa R-37M, cũng đã tham gia trong các hoạt động của Nga.