Ukraine đã để mất Avdiivka như thế nào?

Hôm 18/2, quân đội Nga đã kiểm soát hoàn toàn thành phố Avdiivka - một trong những cứ điểm phòng thủ quan trọng nhất của Ukraine tại vùng Donetsk. Việc giành quyền kiểm soát hoàn toàn Avdiivka là chiến thắng lớn nhất của Nga trong 9 tháng qua, kể từ khi quân đội nước này chiếm được Bakhmut vào tháng 5/2023.

Truyền thông Nga hết lời ca ngợi chiến thắng này bằng cách liên tục chiếu cảnh quốc kỳ Ukraine bị thay thế bằng cờ của Nga ở các địa điểm quan trọng ở Avdiivka, bao gồm cả nhà máy hóa chất và than cốc – vốn là tâm điểm của các cuộc giao tranh ác liệt.

Trong khi đó, truyền thông phương Tây nhấn mạnh đến điều kiện khó khăn mà quân đội Ukraine phải đối mặt trong trận chiến ở Avdiivka, thừa nhận cả hai bên đều chịu tổn thất rất lớn về con người và trang thiết bị ở mặt trận này.

Avdiivka - hay Avdeyevka theo cách gọi của Nga, là một thành phố có vị trí chiến lược đặc biệt quan trọng cả Nga và Ukraine đều muốn kiểm soát trong xung đột. Ngoài việc là một cứ điểm chiến lược ở vùng Donetsk, thành phố này là nơi từng được lực lượng do Moscow hậu thuẫn nắm giữ vào năm 2014, trước khi bị quân đội Ukraine giành lại.

Hồi đầu tuần trước, tân Tổng tư lệnh các lực lượng vũ trang Ukraine Oleksandr Syrskyi đã đến thăm Avdiivka. Tại đây, ông Syrskyi thừa nhận tình thế khó khăn của quân đội Ukraine nhưng khẳng định sẽ làm mọi thứ có thể để chặn đà tiến của quân Nga.

Nguyên nhân khiến Avdiivka thất thủ

Hãng tin RBC Ukraine cho biết, Lữ đoàn số 3, một trong những đơn vị sẵn sàng chiến đấu nhất của Ukraine, đã được tái triển khai khẩn cấp ở Ukraine. Nhưng quân Ukraine đã phải đối đầu với khoảng 7 lữ đoàn Nga, tấn công từ mọi hướng. Tướng Maksym Zhorin, phó chỉ huy Lữ đoàn số 3 cho biết, ở một số vị trí “có 6 binh sĩ Ukraine đang phòng thủ, thì có đến khoảng 100 quân địch đang xông tới".

So sánh tương quan lực lượng của hai bên ở Avdiivka, người phát ngôn quân đội Ukraine Oleksandr Borodin cho biết Nga có lợi thế về tỷ lệ là 7:1. Không giống như ở Bakhmut, nơi Nga tiến hành các đợt tấn công lấy số lượng để áp đảo, lần này, quân đội Ukraine phải đối mặt với các lữ đoàn cơ giới được trang bị công nghệ cao và cả đặc nhiệm của Cơ quan tình báo Nhà nước Nga.

RBC cho biết Moscow có thể sử dụng gần như không giới hạn các loại bom dẫn đường, xe tăng, xe chiến đấu bộ binh, xe bọc thép chở quân và máy bay không người lái FPV.

Leon Hartwell, cộng tác viên cấp cao tại Trường Kinh tế London, tổ chức tư vấn LSE IDEAS nhận định, cuộc chiến ở Avdiivka chủ yếu được quyết định do ba yếu tố: “Quyết định leo thang quân sự đáng kể của Tổng thống Nga Putin, thiếu mục tiêu rõ ràng từ phương Tây và sự chênh lệch đáng kể về nguồn lực”.

Ông Hartwell nói với Newsweek: “Quân đội Ukraine đang hoạt động trong thế bất lợi quá lớn, bị áp đảo 5 chống 1 trên tiền tuyến”, đồng thời nhấn mạnh viện trợ của phương Tây dành cho Ukraine trên thực tế ít hơn nhiều so với cam kết.

“Số lượng đạn pháo Ukraine sử dụng hàng ngày đã giảm đáng kể từ khoảng 10.000 quả đạn xuống còn 2.000 quả, trong khi lực lượng Nga vẫn duy trì bắn gần 10.000 quả đạn mỗi ngày. Trong hoàn cảnh đó, làm sao chúng ta mong đợi người Ukraine có thể giữ Avdiivka lâu hơn?", ông Hartwell nói.

Kyiv Independent đưa tin, Lữ đoàn cơ giới số 110 bảo vệ Avdiivka đã được gửi quân tiếp viện cần thiết và sự chậm trễ trong việc rút quân đã khiến họ phải trả giá bằng mạng sống. Ông Oleksandr Syrskyi chính thức công bố quyết định rút quân vào lúc 2h sáng 17/2. Ivan Sekach, nhân viên báo chí của Lữ đoàn 110, nói với tờ Kyiv Independent rằng tất cả các đơn vị của họ hiện đã rời khỏi Avdiivka.

Konstantin Skorkin, nhà báo và nhà nghiên cứu chuyên về Ukraine nói với Newsweek: “Cuối cùng, cựu Tổng tư lệnh các lực lượng vũ trang Ukraine [Valerii] Zaluzhny, người từ lâu đã đề xuất rút quân khỏi thành phố, đã được công nhận là đúng”.

Tổng thống Volodymyr Zelensky đã "yêu cầu giữ thành phố và đích thân đến động viên quân đội tại các vị trí chiến đấu ở Avdiivka". Theo ông Skorkin, quyết định rút lui "có nghĩa là tầm nhìn của Zaluzhny đúng đắn và phù hợp thực tế".

Bước đi tiếp theo của Nga

Viện Nghiên cứu Chiến tranh (ISW) cho biết, Nga có thể cung cấp "sự hỗ trợ từ trên không" cho lực lượng trên bộ của họ trong những ngày qua khi phóng bom lượn vào các khu vực của thành phố, và phía Ukraine không có cách để đối phó.

ISW kết luận rằng các cuộc tấn công hàng loạt của Nga trong nhiều ngày "cho thấy lực lượng Ukraine không thể ngăn cản họ tiếp cận không phận xung quanh Avdiivka" và Moscow đã tận dụng ưu thế trên không để chiếm thành phố. Bộ Quốc phòng Nga đánh giá, việc chiếm được Avdiivka sẽ đẩy tiền tuyến ra xa vùng Donetsk hơn, cản trở nỗ lực của Ukraine nhằm giành lại quyền kiểm soát khu vực này.

"Điều quan trọng là điều gì sẽ xảy ra tiếp theo - liệu quân đội Ukraine sẽ có tuyến phòng thủ mới ngăn đối phương tiến sâu hơn vào Donbas hay không?" Skorkin nói.

Theo tờ New York Times, nếu không có những ngọn đồi nhấp nhô, những con sông lớn hoặc những công sự kiên cố như đã được xây dựng xung quanh Avdiivka trong hơn một thập kỷ qua, Ukraine có thể sẽ phải mất nhiều vùng đất hơn để kìm chân các đơn vị Nga.

Michael Kofman, một chuyên gia về Nga tại Tổ chức Carnegie vì Hòa bình Quốc tế ở Washington, D.C đánh giá: “Ukraine không có lựa chọn thứ cấp được thiết lập tốt để rút lui. Phần lớn phụ thuộc vào việc lực lượng Nga có thể tiếp tục tiến công hay họ đã hết động lực”.

Ngay cả lúc này, quân đội Nga, mặc dù chịu thương vong nặng nề trong cuộc tấn công Avdiivka, vẫn đang gây áp lực lên nhiều khu vực khác nhau trên chiến tuyến hơn 900km, với hy vọng rằng Ukraine không thể cùng lúc phòng thủ ở tất cả mọi nơi.

Vẫn chưa rõ tiếp theo Nga sẽ tiến công ở đâu. Thành phố Kupiansk ở phía Đông Bắc, thị trấn Chasiv Yar phía Đông và làng Robotyne phía Nam đều đang bị đe dọa, ngay cả khi khói lửa vẫn còn bao quanh tàn tích Avdiivka.

"Mục tiêu tiếp theo là Slovyansk”, ông Skorkin nhận định.

“Tổng thống Nga Vladimir Putin có thể ăn mừng, tuyên truyền của ông ấy sẽ coi việc chiếm được Avdiivka là một chiến thắng vĩ đại, mặc dù xét đến những tổn thất thì rõ ràng điều này không hẳn là như thế. Nhưng quân đội Nga có bao nhiêu nguồn lực để tiếp tục chiến thuật như vậy?", ông Skorkin nói.

Cập nhật tin tức công nghệ mới nhất tại fanpage Công nghệ & Cuộc sống