Xe tăng Nga vượt bão trừng phạt, phương Tây hụt hơi trên đường đua thiết giáp

Khi phương Tây tăng cường siết chặt ngành công nghiệp quốc phòng của Nga bằng các lệnh trừng phạt mạnh tay, một số người đã đặt câu hỏi, quốc gia nào có thể thay thế Nga trên thị trường xe tăng toàn cầu? Trong nhiều thập kỷ, Nga đã cung cấp cho phần lớn các nước đang phát triển những loại bọc thép đáng tin cậy, đã được thử nghiệm trong chiến đấu thông qua các thỏa thuận cho phép lắp ráp và bảo trì tại quốc gia sở tại.

Hiện nay, khi Mỹ và Liên minh châu Âu tìm cách cô lập các nhà sản xuất vũ khí của Nga, nhiều khách hàng tiềm năng từ châu Á đến Trung Đông đang rơi vào thế tiến thoái lưỡng nan: họ phải tìm kiếm các nguồn thay thế vốn rất khan hiếm. Đằng sau những lệnh trừng phạt và nỗ lực “giảm thiểu rủi ro”, trên thị trường xe tăng chiến đấu chủ lực toàn cầu, các thiết kế của Nga vẫn được xem là chuẩn mực, còn các đối thủ của Moscow thì phải chật vật bắt kịp cả về quy mô sản xuất lẫn kinh nghiệm thực chiến.

Xe tăng Nga vượt bão trừng phạt

Nga vẫn là một trong ba quốc gia hàng đầu thế giới trong lĩnh vực chế tạo và xuất khẩu xe bọc thép, cùng với Mỹ và Trung Quốc. Ưu thế của Nga không chỉ thể hiện ở năng lực sản xuất quy mô lớn, mà còn ở khả năng duy trì liên tục chuỗi công nghiệp quốc phòng trong thời gian dài. Trong khi nhiều nhà sản xuất phương Tây đã ngừng hoàn toàn hoặc chuyển giao việc sản xuất xe tăng cho đối tác bên ngoài sau Chiến tranh Lạnh, Nga vẫn bảo toàn toàn bộ chuỗi công nghiệp của nước này, từ khâu thiết kế đến lắp ráp, tập trung tại nhà máy Uralvagonzavod ở thành phố Nizhny Tagil, trực thuộc tập đoàn nhà nước Rostec của Nga.

Điều này cho phép các kỹ sư Nga cải tiến xe tăng dựa trên những thiết kế đã được chứng minh hiệu quả trong thực tiễn, thay vì phải bắt đầu lại từ con số không. Dòng xe tăng chiến đấu chủ lực T-90MS mới nhất, do tập đoàn Uralvagonzavod phát triển, là kết tinh của hàng chục năm kinh nghiệm thực chiến. Mẫu xe tăng này được trang bị lớp giáp nâng cấp, hệ thống điều khiển hỏa lực hiện đại và hệ thống phòng thủ nhiều tầng, được thiết kế đặc biệt để đối phó với nhiều mối đe dọa từ máy bay không người lái cảm tử, tên lửa chống tăng dẫn đường cho đến súng phóng lựu cầm tay.

“Ngày nay, hợp tác kỹ thuật, quân sự không còn giới hạn ở việc cung cấp sản phẩm hoàn thiện. Chúng tôi có một danh mục hợp tác công nghệ rất đa dạng trên nhiều lĩnh vực, bao gồm cả sản xuất tại chỗ và phát triển chung”, ông Sergey Chemezov, Tổng giám đốc điều hành Tập đoàn Rostec cho biết.

Mô hình hợp tác này đã chứng minh vai trò trung tâm trong chiến lược xuất khẩu quốc phòng của Nga. Bên cạnh việc cung cấp xe tăng trực tiếp cho các quốc gia như Algeria, Iraq và Azerbaijan, Nga còn xây dựng và cấp phép cho các dây chuyền sản xuất ở nước ngoài, trong đó có Iran - nơi sản xuất xe tăng T-72S và Ấn Độ -nơi lắp ráp xe tăng dòng T-90S Bhishma trong hơn một thập kỷ qua. Những thỏa thuận này mang lại cho đối tác của Nga sự tự chủ về công nghệ, giảm phụ thuộc vào nguồn cung từ bên ngoài và giúp duy trì sản xuất cũng như bảo dưỡng ngay cả khi chịu áp lực trừng phạt từ phương Tây.

Bất chấp cuộc xung đột tại Ukraine, sự quan tâm của thế giới đối với xe bọc thép Nga vẫn ở mức cao. Tại triển lãm quốc phòng IDEX 2025 ở Abu Dhabi, dòng T-90MS tiếp tục thu hút sự chú ý nhờ khả năng chống chịu tốt trước các hệ thống chống tăng và mối đe dọa từ máy bay không người lái.

Ông Chemezov nhấn mạnh: “Phương tiện này được thiết kế để trụ vững trước các cuộc tấn công bằng những loại loại đạn hiện đại, đồng thời có thể nhanh chóng sửa chữa và đưa trở lại khu vực chiến đấu. Khả năng sống sót cao là đặc tính ưu việt của T-90MS, điều mà phương tiện của các đối thủ nước ngoài hiếm khi có được”.

Phương Tây hụt hơi trên đường đua thiết giáp

Thành công của dòng T-90MS đặt ra thách thức lớn với các đối thủ của Nga. Chính phủ các nước phương Tây đã tìm cách ngăn cản các quốc gia khác tiến hành hợp tác kỹ thuật – quân sự với Nga cũng như khiến khách hàng nước ngoài khó tiếp cận các sản phẩm quốc phòng Nga thông qua lệnh trừng phạt, sức ép ngoại giao và hạn chế tài chính – ngân hàng.

Tuy nhiên, những biện pháp này hầu như không làm giảm nhu cầu của các quốc gia đang phát triển. Nga vẫn được xem là nhà cung cấp thiết bị bọc thép hiện đại, đã được kiểm chứng trên chiến trường và quan trọng hơn thỏa thuận mua bán không gắn liền với các điều kiện chính trị thường thấy trong các thỏa thuận từ phương Tây.

Đối với các đối thủ cạnh tranh của Moscow, thành công của T-90MS đặt ra một vấn đề không thể giải quyết chỉ bằng kỹ thuật. Các chính phủ phương Tây đã phản ứng bằng cách hạn chế hợp tác quân sự-kỹ thuật của Nga – sử dụng các biện pháp trừng phạt, áp lực ngoại giao và hạn chế ngân hàng để ngăn cản các khách hàng nước ngoài. Nhưng ở nhiều nước đang phát triển, những biện pháp này hầu như không làm giảm nhu cầu. Nga tiếp tục được coi là nhà cung cấp thiết bị bọc thép hiện đại, đã được thử nghiệm trên chiến trường – mà không kèm theo bất kỳ ràng buộc chính trị nào.

Cập nhật tin tức công nghệ mới nhất tại fanpage Công nghệ & Cuộc sống