Liên đoàn các nhà khoa học Mỹ đánh giá về kho vũ khí hạt nhân của Nga

Theo trang tin châu Âu Euronews.com, kho vũ khí hạt nhân của Nga đang trở thành tâm điểm chú ý sau khi một tên lửa đạn đạo tầm trung có khả năng mang đầu đạn hạt nhân được bắn vào lãnh thổ Ukraine.

Tổng thống Nga Vladimir Putin mới đây cho biết cuộc tấn công chưa từng có bằng tên lửa đạn đạo tầm trung mới Oreshnik vào Ukraine, coi đây là phản ứng trực tiếp trước việc Kiev sử dụng tên lửa do Mỹ và Anh sản xuất để tấn công các mục tiêu sâu trong lãnh thổ Nga.

Ông Putin cũng cảnh báo rằng các cơ sở quân sự của phương Tây cho phép Ukraine sử dụng vũ khí để tấn công Nga có thể trở thành mục tiêu.

Động thái này diễn ra vài ngày sau khi Tổng thống Putin chấp thuận những thay đổi nhỏ nhưng quan trọng đối với học thuyết hạt nhân của Nga, cho phép nước này đáp trả bằng vũ khí hạt nhân đối với một cuộc tấn công thông thường vào lãnh thổ của mình.

Quy mô kho vũ khí hạt nhân của Nga

Theo dữ liệu từ Liên đoàn các nhà khoa học Mỹ (FAS), Nga hiện sở hữu khoảng 5.580 đầu đạn hạt nhân, chiếm 47% kho dự trữ toàn cầu. Trong số đó, khoảng 1.710 đầu đạn được triển khai, nhiều hơn so với con số 1.670 của Mỹ.

Cả hai quốc gia này đều có sức mạnh hạt nhân cần thiết để tấn công lẫn nhau nhiều lần và có nhiều đầu đạn hơn đáng kể so với bảy quốc gia sở hữu vũ khí hạt nhân khác trên thế giới.

Trong số các loại vũ khí được triển khai của Nga, ước tính có 870 tên lửa đạn đạo trên đất liền, 640 tên lửa đạn đạo phóng từ tàu ngầm và khoảng 200 tên lửa ở các căn cứ máy bay ném bom hạng nặng.

FAS cho biết không có dấu hiệu nào cho thấy Nga đang mở rộng đáng kể kho vũ khí hạt nhân của mình, nhưng họ cảnh báo về khả năng gia tăng trong tương lai khi nước này thay thế tên lửa đầu đạn đơn bằng loại có khả năng mang nhiều đầu đạn.

Trên bình diện thế giới, quy mô kho vũ khí hạt nhân toàn cầu đã giảm nhanh chóng trong bối cảnh hòa hoãn sau Chiến tranh Lạnh. Tuy nhiên, FAS cảnh báo rằng trong khi tổng số vẫn đang giảm, đầu đạn hoạt động lại đang tăng trở lại.

Nhiều quốc gia cũng đang nâng cấp tên lửa của họ để triển khai được nhiều đầu đạn cùng lúc. Hans M. Kristensen, Giám đốc Dự án Thông tin Hạt nhân tại FAS, cho biết: "Ở hầu hết các quốc gia sở hữu vũ khí hạt nhân đều có kế hoạch hoặc động thái đáng kể nhằm tăng cường lực lượng hạt nhân của họ".

Điều gì có thể kích hoạt phản ứng hạt nhân từ Nga?

Học thuyết trước đó của Nga năm 2020 nêu rõ rằng vũ khí hạt nhân của nước này có thể được sử dụng để đáp trả một cuộc tấn công bằng vũ khí hủy diệt hàng loạt khác "khi sự tồn tại của nhà nước bị đe dọa". Hiện nay, các điều kiện để triển khai phản ứng hạt nhân đã thay đổi theo ba hướng quan trọng:

Thứ nhất, Nga sẽ cân nhắc sử dụng vũ khí hạt nhân nếu lãnh thổ của mình bị tấn công bằng các loại vũ khí thông thường như tên lửa hành trình hoặc thiết bị bay không người lái hoặc máy bay tấn công chiến thuật.

Thứ hai, Nga có thể tiến hành một cuộc đáp trả hạt nhân liên quan đến hành động tấn công của một quốc gia phi hạt nhân với sự tham gia hoặc hỗ trợ của một quốc gia hạt nhân, như trường hợp của Ukraine.

Thứ ba, Nga cũng sẽ áp dụng các điều kiện tương tự đối với cuộc tấn công vào lãnh thổ Belarus theo thỏa thuận với Belarus.

Khi Tổng thống Putin phê duyệt học thuyết hạt nhân cập nhật, nhiều nhà lãnh đạo phương Tây đã coi đó là hành động leo thang. Bộ trưởng Ngoại giao Đức Annalena Baerbock tuyên bố rằng Berlin và các đối tác sẽ "không bị đe dọa" và cáo buộc Moskva "trêu đùa với nỗi sợ hãi của chúng tôi".

Tuy nhiên, sau khi Nga sử dụng tên lửa đạn đạo siêu vượt âm có khả năng mang đầu đạn hạt nhân trong cuộc tấn công vào Dnipro của Ukraine, các nhà lãnh đạo châu Âu đã lên tiếng báo động. Thủ tướng Ba Lan Donald Tusk nhận định rằng nguy cơ xung đột toàn cầu là nghiêm trọng và có thật.

Tiếp đó, Tổng thư ký NATO Mark Rutte đã gấp rút gặp Tổng thống đắc cử Mỹ Donald Trump để thảo luận về tình hình leo thang gần đây. NATO và Ukraine cũng lên kế hoạch tổ chức một cuộc họp bất thường tại Brussels vào ngày 26/11 (giờ châu Âu) để bàn về tình hình và lên phương án phản ứng.