hàng triệu thuê bao, vì sao vẫn còn lãng phí

Một thuê bao bị liên lạc một chiều sau ngày 31/3 do thông tin không khớp với Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư. Ảnh: MS.

Khi được hỏi về SIM đăng ký sẵn thông tin, chủ cửa hàng SIM thẻ trên đường Lê Duẩn (quận Hoàn Kiếm, Hà Nội) đảm bảo với Zing rằng "SIM có sẵn, chắc chắn không bị, cứ yên tâm dùng". Đây là chi tiết được chia sẻ hôm 3/4, ba ngày sau hạn chót chuẩn hóa thông tin và thuê bao một chiều.

Giải thích kỹ hơn, người này nói rằng loạt SIM đăng ký sẵn tại đây đều mang thông tin người thật và sẽ không bị sau đợt rà soát đang diễn ra. Đến nay, có khoảng 1,5 triệu SIM bị liên lạc một chiều vì chúng không khớp với thông tin trong Cơ sở dữ liệu quốc gia (CSDLQG) về dân cư.

Khi tìm kiếm trên mạng, bạn có thể tìm thấy hàng nghìn kết quả SIM 4G, data đăng ký sẵn được bán trên các sàn thương mại điện tử hoặc nhà bán lẻ lớn. Một người bán tại địa chỉ web 6.vn giới thiệu rằng "SIM đã kích hoạt, chỉ cần lắp vào sử dụng" nói thêm rằng sẽ hỗ trợ đăng ký chính chủ nếu khách có nhu cầu.

SIM rác đang lách luật như thế nào

Trên thực tế, đăng ký chính chủ khi mua SIM là yêu cầu chứ không phải dịch vụ tặng kèm.

Theo Nghị định số 49/2017/NĐ-CP, cụ thể, các cá nhân đăng ký thuê bao di động phải xuất trình giấy tờ thân. Các điểm cung cấp dịch vụ viễn thông phải xác minh thông tin trên giấy tờ là chính xác của cá nhân trước khi ghi nhận các thông tin này cùng với ảnh chụp chân dung và bản số hóa giấy tờ vào thông tin thuê bao.

Khách hàng được hướng dẫn chuẩn hóa thông tin thuê bao tại một chi nhánh nhà mạng. Ảnh: Hoàng Nam.

Gần đây, Cục Viễn thông, Bộ Thông tin và Truyền thông (TTTT) tiếp tục siết chặt việc quản lý thuê bao khi yêu cầu các nhà mạng khớp dữ liệu thuê bao đã ghi nhận với dữ liệu có trong Cơ sở dữ liệu quốc gia (CSDLQG) về dân cư. Các thuê bao không trùng khớp sẽ bị liên lạc 2 chiều sau ngày 15/4 và thu hồi sau ngày 15/5.

Các đại lý trực tiếp kinh doanh SIM biết các yêu cầu này, nhưng việc bán SIM vẫn không được thực hiện nghiêm ngặt như quy định. Trước khi cung cấp dịch vụ đăng ký, kích hoạt sẵn thuê bao, người bán tại trang 6.vn nói rằng "theo nghị định của chính phủ, tất cả các SIM đều phải đăng ký chính chủ."

Theo chủ cửa hàng trên đường Lê Duẩn, "SIM đều đã được đăng ký bằng thông tin chính xác, nhưng nếu muốn có thể cầm căn cước của ai đó ra đăng ký cũng được."

Việc dễ dàng mua SIM đăng ký sẵn là một lý do khiến SIM rác không hết. Các đại lý SIM không thể đăng ký quá bừa bãi với đợt rà soát mới, nhưng họ sẽ tìm cách sử dụng dữ liệu người thật để đăng ký, theo một trong ba nhà mạng chiếm thị phần lớn nhất ở Việt Nam, nguồn tin yêu cầu ẩn danh.

Cho dù chính chủ hay không, chỉ cần thông tin trên thuê bao khớp khớp với thông tin của một người trong CSDLQG, thuê bao sẽ không bị trong đợt rà soát này.

Bao giờ hết SIM rác?

Trao đổi với Zing về đợt chuẩn hóa thông tin, đại diện Cục Viễn thông cho biết đây là một bước trong quá trình hạn chế SIM với thông tin không chính xác được sử dụng cho các mục đích tin nhắn, cuộc gọi rác hoặc lừa đảo.

SIM rác, SIM đăng ký sẵn thông tin vẫn được bán tràn lan tại các đại lý và trên các sàn thương mại điện tử. Ảnh: Lê Trai.

Bộ TTTT đã thực hiện bước đầu tiên là loại 22 triệu SIM thông tin không đầy đủ trước khi có CSDLQG. Bước thứ hai, các doanh nghiệp viễn thông tổ chức đối soát khi có dữ liệu, nhưng sau đó lại nảy sinh vấn đề cần thực hiện bước thứ ba là SIM không chính chủ, Bộ trưởng Bộ Thông tin và Truyền thông Nguyễn Mạnh Hùng trả lời chất vấn trước Quốc hội vào tháng 11/2022.

Theo nguồn tin nói trên, "Theo tôi được biết quy trình dẹp SIM rác sẽ diễn ra theo lộ trình, bước đầu là chuẩn hóa thông tin với CSDLQG để đảm bảo mọi thông tin thuê đều là người thật và trong 1-2 năm tới sẽ tiếp tục siết chặt để đảm bảo SIM chính chủ, đúng với người dùng."

Tuy nhiên, nguồn tin yêu cầu ẩn danh từ một nhà mạng lớn khác cho rằng tình trạng SIM rác khó chấm dứt hoàn toàn.

Hiện tại, các nhà mạng không có quyền truy cập trực tiếp vào CSDLQG để kiểm tra thông tin thuê bao ngay khi đăng ký, do đó, việc chuẩn hóa thông tin sẽ diễn ra định kỳ theo từng tập thuê bao và giữa các kỳ chuẩn hóa là cơ hội cho SIM rác phát sinh trước khi bị chặn ở đợt rà soát tiếp theo, theo nguồn tin này giải thích.

Cập nhật tin tức công nghệ mới nhất tại fanpage Công nghệ & Cuộc sống