Mẫu Gây nghiện

Mẫu Gây nghiện được tạo ra bởi nhà thiết kế hành vi Nir Eyal để giúp mọi người hiểu thêm về bản chất của công nghệ hình thành thói quen. Các quy tắc thiết kế đằng sau mẫu này chính là lý do khiến bạn không thể ngừng vuốt màn hình điện thoại.

Có 4 phần trong Mẫu Gây nghiện của Eyal: Kích thích, Hành động, Tưởng thưởng biến động và, Sự đầu tư. Người dùng trải qua chuỗi này càng nhiều thì thói quen càng ăn sâu.

Mẫu gây nghiện - The Hooked Model.

Kích thích

Các kích thích là khởi đầu của hành vi thường xuyên. Có 2 loại kích thích: kích thích nội tâm và kích thích bên ngoài. Kích thích nội tâm là những gì người dùng thực sự muốn làm, còn những gì thôi thúc người dùng thực hiện hành động được liệt vào kích thích bên ngoài.

Kích thích nội tâm

Thử tưởng tượng bạn vừa dùng bữa tối xong sau một ngày dài làm việc và muốn được thư giãn một lát. Sau vài phút, bạn thấy chán và cảm thấy nhu cầu cần phải làm gì đó, vậy nên bạn lấy điện thoại và, lại một lần nữa,mở ứng dụng email lên. Cảm giác buồn tẻ bạn trải qua chính là kích thích nội tâm, và bởi vì bạn gắn liền việc mở email lên với cảm giác buồn chán, bạn đã vô thức hình thành thói quen rồi.

Với kích thích nội tâm, thông điệp về hành động tiếp theo được thông báo qua một liên kết trong trí nhớ người dùng điện thoại. Vì vậy khi một người mở email, không hẳn là vì họ có email quan trọng cần phải trả lời ngay lập tức, mà có thể chỉ vì họ đã hình thành thói quen xem email liên tục.

Những cảm xúc như buồn tẻ, căng thẳng, hạnh phúc hay tức giận đều là kích thích nội tâm. Cách bạn phản ứng với những xúc cảm này thường hình thành thói quen cho bạn, dù tốt hay xấu.

Kích thích bên ngoài

Kích thích bên ngoài là bất cứ điều gì thôi thúc người dùng hành động. Một khi người dùng đã trải qua kích thích bên trong, kích thích bên ngoài hối thúc người dùng phải làm một điều gì đó. Những kích thích này có thể là:

• Video quảng cáo

• Email rác

• Call to actions (một hình thức mời gọi click chuột phổ biến)

• Lời truyền miệng

Tuy nhiên, dạng kích thích mạnh nhất là các thông báo (push notifications). Bất cứ khi nào nhìn thấy dấu unread đỏ trên biểu tượng ứng dụng, não bộ trải qua một đợt dopamine dồn dập - một chất hóa học chịu trách nhiệm trực tiếp cho cảm giác hạnh phúc và sự tưởng thưởng của con người. Nhìn thấy thông báo rồi, người dùng cảm thấy thôi thúc muốn bấm vào xem ngay.