Bà nội trợ @ lên mạng học hỏi chuẩn bị lễ vật cúng ông Táo 23 tháng Chạp

Ngày 23 tháng Chạp đến gần, nhiều người phụ nữ nội trợ trong gia đình đang tất bật chuẩn bị cho một cái Tết mở đầu bằng ngày ông Công ông Táo. Như ICTnews đã phản ánh thì nhiều bà mẹ thời @ tham khảo văn khấn ông Công ông Táo về chầu trời, nhưng bên cạnh đó không thể thiếu là kiến thức về cách chuẩn bị mâm lễ cúng trong ngày này.

Theo quan niệm cổ truyền thì đây là khoảng thời gian nghỉ ngơi, bàn giao của Hành khiển và Táo quân nên các gia đình cũng dọn dẹp sạch trên bàn thờ trong gia đình, đốt hết chân nhang cũ, lau chùi bát hương để chuẩn bị đón năm mới. Vì thế lễ cúng ông Công ông Táo có vai trò rất quan trọng trong đời sống tâm linh tín ngưỡng.

Thời nay có khá nhiều kênh thông tin để người nội trợ chuẩn bị một mâm cỗ cúng ông Táo chu toàn, trong đó có cách tìm kiếm trên mạng. Như chị Quỳnh nhà ở khu vực Ngã tư Sở chia sẻ: "Gần đến ngày 23 tháng Chạp, do công việc văn phòng bận rộn nên mình chỉ tranh thủ được chút thời gian rỗi để lên mạng tìm kiếm cách chuẩn bị mâm cúng ông Táo".

Tất nhiên việc tham khảo kiến thức dân gian trên mạng hoàn toàn có ích nếu như chúng ta tham khảo từ nhiều nguồn để có được cách thức phù hợp với mình, không biến mâm cỗ ngày 23 tháng Chạp trở nên quá cầu kỳ mà cũng vẫn đầy đủ những thành phần cơ bản nhất.

Dưới đây sẽ làm phần tổng hợp về cách cúng ông Công ông Táo trên mạng bao gồm công thức chuẩn bị mâm cỗ để chúng ta tham khảo thêm, ít nhất đó cũng là để mở mang về văn hóa dân gian 3 miền.

Việc tham khảo kiến thức cúng ông Công ông Táo trên mạng hoàn toàn có ích nếu như chúng ta tham khảo từ nhiều nguồn để có được cách thức phù hợp với mình, không biến mâm cỗ ngày 23 tháng Chạp trở nên quá cầu kỳ mà cũng vẫn đầy đủ.

Mâm cúng ông Táo gồm những gì?

Quan niệm dân gian cho rằng mâm cúng ông Công ông Táo là lễ tiễn các vị quan cai quản đất đai và bếp núc lên báo cáo với Ngọc Hoàng về việc làm tốt xấu trong năm của gia chủ. Mâm cỗ cúng ông Công ông Táo không cần cầu kỳ nhưng lại cần sự trang trọng, chu đáo, thể hiện được tấm lòng thành của gia chủ trước bàn thờ vị thần cai quản đất đai và vị thần cai quản bếp núc.

Theo dân gian, lễ vật cúng Táo quân chắc chắn không thể thiếu 3 chiếc mũ ông Công, ông Táo: hai chiếc mũ ông Táo có cánh chuồn, một chiếc mũ bà Táo không có cánh chuồn; cả ba mũ đều được trang trí lóng lánh và sặc sỡ. Ở nhiều nơi người ta chỉ sử dụng một chiếc mũ có cánh chuồn để tượng trưng kèm theo áo và đôi hia giấy. Màu sắc áo mũ của ông Công ông Táo thay đổi theo ngũ hành.

Để đơn giản, cũng có khi người ta chỉ cúng tượng trưng một cỗ mũ ông Công (có hai cánh chuồn) lại kèm theo một chiếc áo và một đôi hia bằng giấy.

Những đồ vàng mã như mũ, áo, hia và một số vàng thoi bằng giấy sẽ được đốt đi sau lễ cúng ông Táo vào ngày 23 tháng Chạp. Ngoài ra, một tập tục nữa vẫn được nhiều người miền Bắc duy trì là cúng cá chép sau đó “phóng sinh” (thả ra sông hồ) với ngụ ý "cá chép hóa rồng", làm phương tiện đưa ông Táo về chầu Trời.

Ở miền Trung, người ta cúng một con ngựa bằng giấy với yên, cương đầy đủ. Ở miền Nam thì đơn giản hơn, chỉ cúng mũ, áo và đôi hia bằng giấy là đủ.

Theo tổng hợp trên thethaovanhoa.vn, ngày nay ngoài lễ vật vàng mã, cá chép, nhiều nơi tại miền Bắc còn cúng xôi chè, thường là chè bà cốt. Khi nấu chè cúng, người ta cố ý để chè vương lên ông đầu rau, thậm chí chủ động bôi chè lên đầu rau để Táo quân lên trời tâu bày cho ngọt giọng.

Bên cạnh những lễ vật vàng mã, các gia đình còn chuẩn bị một mâm cỗ đủ đầy để tiễn Táo quân. Tùy theo từng gia cảnh, ngoài các lễ vật chính kể trên, người ta hoặc làm mâm cỗ mặn với xôi gà, chân giò luộc, các món nấu nấm, măng..., hay lễ chay với trầu cau, hoa, quả, giấy vàng, giấy bạc... để tiễn Táo quân.

Một mâm cỗ mặn cúng ông Táo thường bao gồm: đĩa gạo muối, thịt vai luộc hoặc gà luộc ngậm hoa hồng, bát canh mọc hoặc canh măng, đĩa xào thập cẩm, đĩa giò, đĩa xôi gấc hoặc bánh chưng, đĩa chè kho, đĩa hoa quả, ấm trà sen, 3 chén rượu, quả bưởi, quả cau, lá trầu, 1 lọ hoa đào nhỏ, 1 lọ hoa cúc, giấy tiền, vàng mã...

Ngoài những vật phẩm cúng chủ đạo trên, người miền Nam có thêm một đĩa đậu phộng, kẹo vừng đen (kẹo thèo lèo)...

Theo các chuyên gia phong thủy, lễ cúng ông Táo cần phải được tiến hành trước khi ông Táo bay về trời báo cáo Ngọc Hoàng, tức là trước 12h trưa ngày 23 tháng Chạp. Vì vậy, tùy theo điều kiện thời gian của từng nhà có thể cúng ông Táo vào trưa, tối ngày 22 tháng Chạp hoặc sáng ngày 23 tháng Chạp.

Một kiến thức khác chúng ta cần biết là, theo truyền thống văn hóa dân gian thì bàn thờ ông Táo thường đặt trong bếp, có thể để bên cạnh hoặc bên trên bếp, thể hiện tín ngưỡng của dân gian thờ vị thần cai quản chuyện bếp núc trong mỗi gia đình với mong muốn giữ cho bếp lửa luôn ấm, gia đình thuận hòa, sung túc.

Nhưng hiện nay, việc thờ cúng đã đơn giản hóa, nhiều nhà không có bàn thờ riêng ông Táo. Với những nhà không có bàn thờ Táo quân riêng sẽ chuẩn bị một mâm cơm cúng đặt dưới gian bếp và thêm một mâm khác thắp hương ở ban thờ thần linh, gia tiên thực hiện nghi lễ cúng chính. Khi cúng người dân nổi lửa để bếp cháy đỏ rồi bày mâm cỗ.

Năm nay ngày 23 tháng Chạp sẽ rơi vào ngày thứ Năm mùng 8/2/2018 Dương lịch.