Bài học quản lý TikTok từ Singapore, Thái Lan

Theo kết luận của Cục Phát thanh Truyền hình và Thông tin điện tử (PTTH&TTĐT), Bộ Thông tin và Truyền thông (TTTT), TikTok có sáu vi phạm khi hoạt động tại Việt Nam. Không kiểm soát hiệu quả tin giả, sử dụng thuật toán để phát tán nội dung câu view bất chấp độc hại, không kiểm duyệt cẩn thận nội dung vi phạm bản quyền, v.v....

Tin giả, nội dung độc hại không chỉ là vấn đề của TikTok Việt Nam. Nhiều quốc gia đã có quy định nghiêm ngặt về việc chia sẻ nội dung độc hại, không chỉ cho TikTok mà còn áp dụng cho nhiều mạng xã hội phổ biến.

Chính sách xử lý tin giả tại một số quốc gia

Trả lời Zing, Tiến sĩ Nguyễn Văn Thăng Long, giảng viên ngành Truyền thông chuyên nghiệp tại Đại học RMIT Việt Nam, giải thích rằng do tâm lý FOMO (sợ bỏ lỡ), nhiều người thích chia sẻ thông tin mà không cần quan tâm nguồn gốc hoặc chỉ tương tác cho vui mà không quan tâm đến hậu quả. Do đó, nhiều quốc gia đã có quy trình quản lý để quản lý, kiểm soát thông tin được chia sẻ trên mạng xã hội.

Theo TS Nguyễn Văn Thăng Long, "Tại các quốc gia Đông Nam Á như Singapore, Thái Lan hoặc Indonesia, chính phủ có những quy định rất nghiêm ngặt về việc chia sẻ thông tin trên mạng xã hội."

một video khiêu dâm của TikTok ở Việt Nam. Ảnh: Hoàng Nam.

Ở Singapore, các nền tảng Internet, bao gồm mạng xã hội, được yêu cầu có đội ngũ can thiệp để kịp thời hạn chế tin giả, hạn chế thông qua kiểm soát những tin tức lan truyền nhanh chóng.

Các nền tảng có thể bị phạt tới 750.000 đô la nếu không kịp ngăn chặn tin giả lan truyền trong thời gian dài hoặc vi phạm nghiêm trọng, dẫn đến việc rút giấy phép kinh doanh. Riêng cá nhân đăng bài được yêu cầu cải chính, chỉnh sửa nhưng không thực hiện có thể bị phạt 150.000 USD và ngồi tù tối đa 10 năm nếu thông tin ảnh hưởng xấu.

Trong khi đó, Ủy ban Bầu cử Thái Lan đã hợp tác với TikTok để chia sẻ dữ liệu chính xác về cuộc tổng tuyển cử năm 2023, từ đó xử lý tất cả thông tin sai lệch, bôi nhọ ứng viên và chiến dịch tranh cử của các chính đảng.

Chính quyền Indonesia cũng có luật nghiêm ngặt quản lý nội dung khiêu dâm và báng bổ tôn giáo trên mạng xã hội. Tại quốc gia này, các nền tảng không được kiểm soát nghiêm túc có thể bị cấm.

Các công ty có thể bị phạt tới 10% doanh thu hàng năm trên toàn cầu ở Australia, trong khi các giám đốc điều hành có thể bị kết án 3 năm tù nếu không ảnh, video có nội dung khủng bố, gây tổn hại cho cộng đồng.

CEO TikTok Shou Zi Chew. Ảnh: New York Times.

Liên minh châu Âu (EU) đã thông qua Quy tắc Thực hành Thông tin sai lệch (COP - Code of Practice on Disinformation) vào năm 2018 để yêu cầu các doanh nghiệp Internet và mạng xã hội ngăn chặn tin giả, tài khoản giả mạo, deepfake lừa đảo và lan truyền thông tin sai lệch.

Các quy định riêng về quản lý nội dung xấu cũng được thực hiện bởi các quốc gia thành viên EU. Các mạng xã hội ở Đức được yêu cầu phải bỏ nội dung kích động thù địch, khiêu dâm, khủng bố và lan truyền tin giả trong 24 giờ. Các nền tảng có thể bị phạt tới 54,5 triệu đô la nếu chúng không được tuân thủ nghiêm trọng và dẫn đến hậu quả nghiêm trọng.

Nhiều chính phủ hầu hết muốn loại bỏ TikTok

Với TikTok, các video ngắn với nội dung phong phú, hiệu ứng hình ảnh bắt mắt, âm nhạc sôi động có thể thu hút nhiều đối tượng, bao gồm cả trẻ em.

Trẻ em "nghiện" TikTok hoàn toàn có thể xảy ra nếu không được quản lý chặt chẽ, thậm chí có thể gây hậu quả nghiêm trọng nếu xem phải nội dung độc hại, không phù hợp với lứa tuổi.

Theo Tiến sĩ Nguyễn Văn Thăng Long, nhiều quốc gia đã dán nhãn nội dung giải trí nhằm giảm bớt hình ảnh và video không phù hợp cho trẻ em. Ngoài ra, các mạng xã hội lớn như Facebook và YouTube đã dán nhãn để tăng cường giám sát nội dung do người dùng đăng tải. Tuy nhiên, vấn đề này chưa được xử lý nghiêm túc tại TikTok.

"Mom xã hội này không có chính sách dán nhãn nội dung trưởng thành hoặc không phù hợp cho trẻ em," TS. Nguyễn Văn Thăng Long cho biết, mạng xã hội này có tính năng dán nhãn nội dung và TikTok đã dán nhãn nội dung chính trị do chính phủ đăng tải, can thiệp hoặc quảng cáo.

Màn hình TikTok trên kho ứng dụng App Store. Ảnh: Bloomberg.

Hiện tại, TikTok chỉ triển khai hệ thống xếp hạng nội dung cho độ tuổi trưởng thành để ngăn trẻ em xem video không phù hợp. Nền tảng này sẽ lưu ý các video chứa "chủ đề người lớn hoặc phức tạp" để gán "điểm trưởng thành".

Theo giảng viên Đại học RMIT Việt Nam, "chính vì sự chưa rõ ràng trong dán nhãn tin tức, những vụ kiện và chế tài dành cho TikTok đã xảy ra tại nhiều quốc gia."

Tại Anh, TikTok đã phải đối mặt với một vụ kiện về quyền riêng tư của hàng triệu trẻ em, dẫn đến tiền phạt 15,9 triệu USD cho nền tảng. Chính quyền Indonesia cũng từng tạm thời cấm nền tảng này vì bị cáo buộc không ngăn chặn nội dung khiêu dâm và báng bổ tôn giáo.

Điều này buộc TikTok phải tất cả nội dung tiêu cực, đồng thời thành lập đội ngũ kiểm duyệt bổ sung, hợp tác với chính phủ Indonesia để quản lý nội dung, tăng cường cơ chế bảo mật, và thiết lập các hạn chế bổ sung với người dùng 14-18 tuổi.

"Các chính phủ đã có nhiều hành động phản ánh tác động tiêu cực của TikTok đối với nhận thức và sức tinh thần của trẻ em. Theo Tiến sĩ Nguyễn Văn Thăng Long, nhiều quốc gia có xu hướng không đề xuất dán nhãn hoặc can thiệp nội dung cho trẻ em vì họ muốn loại bỏ triệt để ứng dụng.

Cập nhật tin tức công nghệ mới nhất tại fanpage Công nghệ & Cuộc sống