Cảnh báo thủ đoạn mới nhằm chiếm đoạt "dữ liệu khuôn mặt": Nhận diện ngay kẻ lừa đảo qua những hành động lạ này

Tội phạm lừa đảo chiếm đoạt tài sản đang diễn biến phức tạp trong thời gian qua, dẫn đến hậu quả nghiêm trọng cho người dân. Đặc biệt, các đối tượng xấu lợi dụng sự phát triển của công nghệ để thực hiện các trò lừa đảo trên không gian mạng bằng công nghệ cao khiến nhiều người không thể tiếp cận được. Các trò lừa đảo, nhằm mục đích xấu liên quan đến tài khoản ngân hàng, ví điện tử... ngày càng được sử dụng nhiều hơn.

Lừa đảo chiếm đoạt dữ liệu khuôn mặt

Thông qua chiêu trò định danh cá nhân (KYC), Công an TPHCM gần đây đã cảnh báo về các loại lừa đảo mới liên quan đến các lĩnh vực này.

Theo đó, theo Công an TPHCM, hiện nay người dân có thể thực hiện thủ tục mở tài khoản ngân hàng, ví điện tử bằng hình thức online. Một quy trình được gọi là KYC được sử dụng để kích hoạt tài khoản khi thực hiện đăng ký tài khoản ngân hàng bằng ví điện tử online. Phần mềm quét khuôn mặt của người dùng để xác định danh cá nhân và yêu cầu người dùng nhìn thẳng, nghiêng trái, nghiêng phải, ngước lên, cúi xuống.

Thủ đoạn của đối tượng là giả dạng cán bộ cơ quan chức năng (cán bộ công an, cơ quan thuế) hoặc người thân, quen của nạn nhân (đối tượng sử dụng công nghệ deepfake để giả dạng hình ảnh và giọng nói) thực hiện video call với nạn nhân để tạo sự tin tưởng. Bằng nhiều cách khác nhau, đối tượng sẽ yêu cầu nạn nhân thực hiện nhìn thẳng, nghiêng trái, nghiêng phải trong khi video call đang được thực hiện. Sau đó, đối tượng sẽ ghi lại video và sử dụng nó để mở tài khoản ngân hàng, ví điện tử với đứng tên nạn nhân, và ghi lại video.

Ví điện tử có thể được sử dụng vào mục đích lừa đảo hoặc các hành vi vi phạm pháp luật khác sau khi chiếm đoạt được quyền sử dụng tài khoản ngân hàng. Lúc này, nạn nhân khó có thể chứng minh sự vô can của mình vì đã thực hiện Bước định danh cá nhân (KYC).

Công an khuyên người dân nên đề phòng các cuộc gọi video yêu cầu thực hiện các "hành động lạ" như nhìn thẳng, nghiêng trái, nghiêng phải, ngước lên, cúi xuống... Tuyệt đối không cung cấp thông tin cá nhân, số điện thoại, số chứng minh thư (căn cước công dân), địa chỉ nhà ở, số tài khoản ngân hàng, mã OTP... cho bất kỳ ai không quen biết hoặc khi chưa biết rõ nhân thân, lai lịch của họ.

Khi làm việc, xác minh, điều tra, cơ quan công an các cấp sẽ làm việc trực tiếp hoặc có văn bản thông báo gửi đến chính quyền, cá nhân, tổ chức đó, tuyệt đối không làm việc thông qua điện thoại và mạng xã hội. Khi phát hiện các hành vi có dấu hiệu lừa đảo, người dân phải nhanh chóng trình báo cơ quan Công an gần nhất để được xử lý theo đúng pháp luật.

Vì sao người dân vẫn dễ sập bẫy?

Thời gian qua, trên địa bàn cả nước nói chung xuất hiện nhiều vụ lừa đảo qua mạng Internet, sử dụng trí tuệ nhân tạo (AI) cắt ghép hình ảnh và video để lừa đảo chiếm đoạt tài sản của nạn nhân, dẫn đến sự hoang mang và lo lắng của dư luận.

Đặc biệt, thời gian gần đây, các trường hợp bị chiếm đoạt tài sản bằng hình thức sử dụng công nghệ Deepfake diễn biến phức tạp hơn.

Deepfake là một thuật ngữ được tạo ra bằng cách sử dụng trí tuệ nhân tạo để tạo ra các sản phẩm công nghệ giả dưới dạng âm thanh (giọng nói), hình ảnh (khuôn mặt), thậm chí tạo ra video với mục đích giả giọng nói, khuôn mặt người quen của nạn nhân trên mạng xã hội, v.v. để lừa đảo chiếm đoạt tài sản.

Mặc dù cơ quan chức năng đã cảnh báo rất nhiều lần, nhưng vẫn có rất nhiều người dân sập bẫy.

Về vấn đề này, cơ quan công an khẳng định rằng do nạn nhân không thường xuyên cập nhật tin tức tuyên truyền của cơ quan chức năng, không nhận diện đúng, đầy đủ phương thức, thủ đoạn của các đối tượng sử dụng công nghệ cao như Deepfake,... để lừa đảo chiếm đoạt tài sản, nên người dân vẫn dễ bị sập bẫy lừa đảo.

Sau khi nhận tin nhắn hỏi vay tiền, chuyển khoản qua các nền tảng mạng xã hội; kể cả khi số tài khoản nhận chuyển khoản không đúng tên người thân của mình, một bộ phận người dân còn có tâm lý chủ quan, không cẩn thận xác minh bằng cách gọi số điện thoại của người thân theo cách thông thường.

Ngoài ra, các đối tượng lừa đảo thường nhắm vào các nạn nhân là người lớn tuổi, có ít kiến thức về công nghệ và khó phân biệt giữa video thật và video giả; những người có ít kiến thức công nghệ, không cập nhật tin tức về phương thức, thủ đoạn của các loại tội phạm sử dụng mạng xã hội để lừa đảo, không quan tâm đến các vấn đề bảo mật, v.v. Từ đó, bạn dễ trở thành đối tượng bị đánh cắp thông tin và bị lừa đảo bởi các mánh lới công nghệ cao như Deepfake.

Những người có tâm trạng tâm lý yếu (stress, lo lắng) cũng dễ bị lợi dụng bằng các thông tin giả mạo. Đặc biệt, những người có tài sản lớn, địa vị xã hội cao, kinh doanh, văn hóa... cũng bị các đối tượng chú ý và có khả năng sập bẫy lừa đảo cao.

Cập nhật tin tức công nghệ mới nhất tại fanpage Công nghệ & Cuộc sống