Để phát triển ngành trò chơi Việt Nam, sẽ có nhiều ưu đãi.

Sự kiện mở màn Ngày hội Game Việt Nam (Vietnam GameVerse 2023) diễn ra tại TP.HCM vào sáng 1/4, Diễn đàn Game Việt Nam.

Diễn đàn Game Việt Nam, với chủ đề "Mở đường bứt phá cho ngành game Việt", thu hút nhiều chuyên gia về cơ chế và chính sách phát triển ngành. Các diễn giả cũng thảo luận về đào tạo nhân lực, thu hút đầu tư và xu hướng tương lai của thị trường game trong nước.

Tại sự kiện, ông Lê Quang Tự Do, Cục trưởng Bộ Thông tin và Truyền thông (TTTT), Cục Phát thanh Truyền hình và Thông tin điện tử (PTTH&TTĐT), đã chia sẻ những cơ hội, khó khăn và bất cập chính sách để hỗ trợ ngành game Việt Nam.

"Ngành game Việt Nam có nhiều dư địa phát triển"

Theo ông Lã Xuân Thắng, Giám đốc Phát hành Trò chơi Trực tuyến VNGGames, trong khu vực Đông Nam Á, Việt Nam đứng thứ 3 về lượng người chơi game di động (54,6 triệu), nhưng doanh thu vẫn khá khiêm tốn nếu so sánh với tương quan lượng người chơi, đạt 507 triệu USD trong năm 2022.

Với doanh thu xếp thứ tư (592 triệu USD), Phillipines có 58 triệu người chơi trò chơi di động. Mặc dù có 38,3 triệu người chơi ở Thái Lan, nhưng doanh thu ở Thái Lan cao thứ hai (763 triệu USD). Với 138 triệu người chơi và doanh thu hơn 1,4 tỷ USD, Indonesia là quốc gia cao nhất.

Thể thao điện tử (eSports) là điểm sáng của ngành thể thao điện tử ở Việt Nam. Kể từ năm 2019, môn này đã được đưa vào SEA Games. Thể thao điện tử Việt Nam đã giành được 4 huy chương vàng và 3 huy chương bạc tại SEA Games 31, xếp thứ nhất toàn đoàn.

Theo đại diện VNGGames, "Thể thao điện tử là ngành kinh tế góp phần thay đổi nhanh chóng định kiến của xã hội Việt Nam đối với trò chơi điện tử trong 1-2 năm qua."

Ông Lã Xuân Thắng, khi thảo luận về sự phát triển của ngành trò chơi ở Indonesia, Malaysia hoặc Singapore, đã nhận định rằng chính sách hỗ trợ từ chính phủ, sự hợp tác mạnh mẽ của hiệp hội ngành trò chơi và cộng đồng lập trình sôi nổi là ba yếu tố dẫn đến thành công.

Trong khi đó, các hoạt động đa dạng của hiệp hội trong nước, cộng đồng lập trình trò chơi và sự hiện diện của các studio nước ngoài là ba yếu tố giúp ngành game tại Philippines mở rộng.

Ông Lã Xuân Thắng, Giám đốc Phát hành Trò chơi Trực tuyến VNGGames. Ảnh: Hoàng Sơn.

Chính sách ưu đãi của chính phủ và hiệp hội là những yếu tố góp phần tạo nên điểm chung của các quốc gia. Chẳng hạn, Singapore có thuế thu nhập doanh nghiệp thấp nhất ở Đông Nam Á (17%) và ưu đãi từ chính phủ nhằm thu hút đăng cai các sự kiện eSports và game lớn.

Indonesia áp thuế VAT 10% nhưng một phần được tái đầu tư cho ngành trò chơi để các studio nhỏ tiếp cận. Trong khi đó, Phillipines có hiệp hội game lâu đời nhất trong khu vực và doanh nghiệp nước ngoài hoạt động ở đây đã được giảm thuế thu nhập từ 30% xuống 25% từ tháng 1/2021.

Ông Lã Xuân Thắng nhận định rằng Việt Nam có nhiều cơ hội phát triển ngành trò chơi nhờ dân số đông, tỷ lệ người dùng Internet cao, hạ tầng mạng tốt và chi phí hợp lý.

"Ngành game tại Việt Nam có nhiều dư địa phát triển cho cả nhà phát hành và nhà phát triển trò chơi. Mọi thứ chỉ mong đợi một cú hích về mặt chính sách, tư duy và quan điểm của chính phủ để cộng đồng được phát huy hết tiềm năng và đóng góp cho nền kinh tế số của Việt Nam. Theo đại diện VNGGames.

Thị trường Việt quá nhỏ để áp thuế tiêu thụ đặc biệt

Các doanh nghiệp và cộng đồng game tại Việt Nam rất quan tâm đến cơ hội phát triển và chính sách hỗ trợ của cơ quan nhà nước.

Ông Lê Quang Tự Do, Cục trưởng Cục PTTH&TTĐT, liệt kê một số lợi thế của ngành trò chơi Việt Nam, bao gồm các cơ hội hợp tác với các doanh nghiệp, studio lớn trên toàn thế giới. Các thị trường game phát triển như Trung Quốc, Hàn Quốc và Mỹ, cũng rất quan tâm đến thị trường của Việt Nam.

Nhân lực phát triển trò chơi của Việt Nam cũng rất có năng lực, chuyên môn cao và chăm chỉ. Một số trò chơi có thể được tạo ra với các nhóm từ hai đến bốn người.

Tuy nhiên, ông Tự Do cho rằng các doanh nghiệp còn hoạt động rời rạc là hạn chế lớn nhất. Ngành game chọn cách "đi một mình để đi nhanh" trong 10 năm qua, kết quả là chỉ có vài doanh nghiệp thành công.

"Bộ TTTT đang cấp phép cho khoảng 200 doanh nghiệp game, nhưng chỉ có 30 doanh nghiệp thực sự hoạt động. Theo ông Tự Do, 30 doanh nghiệp nói trên sẽ ngày càng tụt dốc nếu không có sự hỗ trợ để vực dậy.

Các doanh nghiệp phát hành trò chơi không thể tận dụng lợi thế lẫn nhau vì chúng không hợp tác. Người giỏi viết trò chơi nên tiếp cận ít người dùng vì họ thiếu kinh nghiệm phát hành. Ngược lại, các nhà phát hành trò chơi làm việc rất tốt nhưng khó để tìm kiếm các tựa game Việt chất lượng cao nhằm nâng cao chất lượng của các sản phẩm nội địa.

Theo ông Tự Do, "Điều đó dẫn đến thực trạng người Việt hầu hết chơi game của nước ngoài, trong khi doanh nghiệp Việt sản xuất game không tập trung vào người chơi trong nước mà cho những quốc gia khác."

Ông Lê Quang Tự Do, Cục trưởng Bộ TTTT, Cục Phát thanh Truyền hình và Thông tin điện tử. Ảnh: Hoàng Sơn.

Các doanh nghiệp game gần đây đã tranh luận về đề xuất bổ sung game online vào đối tượng chịu thuế tiêu thụ đặc biệt (TTĐB), trong tờ trình đề nghị xây dựng dự án Luật Thuế tiêu thụ đặc biệt sửa đổi do Bộ Tài chính gửi lên Chính phủ.

Theo đề xuất, trò chơi điện tử tạo ra doanh thu, lợi nhuận lớn so với các loại hình kinh doanh khác, thu hút sự tham gia của mọi tầng lớp dân cư, đặc biệt là giới trẻ. Do đó, để định hướng tiêu dùng, cần phải nghiên cứu bổ sung vào đối tượng chịu thuế TTĐB.

Chia sẻ tại sự kiện, ông Nguyễn Ngọc Bảo, Tổng giám đốc VTC, nhận định rằng một số người có ấn tượng rằng doanh nghiệp game đạt doanh thu cao, lợi nhuận cao nhưng nộp thuế thấp. Điều này xảy ra do chính sách thiếu tạo cơ hội cho doanh nghiệp Việt cống hiến trong nước, dẫn đến thất thu thuế.

"Doanh thu 600 triệu USD tại Việt Nam vẫn là rất nhỏ, chiếm chưa đến 1% so với toàn cầu. Điều đó có nghĩa là thị trường đang nuôi dưỡng vẫn là thị trường mà lẽ ra phải được miễn thuế. Do cơ chế sandbox tạo ra nhiều cơ hội, một số doanh nghiệp hiện đặt trụ sở tại Singapore.

Hiện tại, chỉ còn khoảng 30 doanh nghiệp hoạt động trong ngành trò chơi, tức là đang khó khăn. Ông Bảo lưu ý rằng việc phát triển thành công một trò chơi khó khăn và việc áp dụng thuế bổ sung sẽ khiến việc đó trở nên khó khăn hơn nhiều.

Ông Lã Xuân Thắng khẳng định rằng thay vì áp thuế TTĐB, có rất nhiều cách để quản lý và điều chỉnh hành vi người dùng.

Theo đại diện VNGGames, "Khi chúng ta làm rõ vấn đề, truyền thông phải rõ ràng để cơ quan quản lý nắm được thực tế của ngành trò chơi, từ đó có thể đưa ra các đề xuất quản lý thích hợp hơn."

Mục tiêu cho ngành game Việt trong 5 năm tới

Ông Tự Do cho biết Bộ TTTT đang xây dựng chiến lược phát triển ngành trò chơi trong nước từ những hạn chế trên. Để khuyến khích và phát triển ngành trò chơi, trước tiên phải thành lập Liên minh trò chơi Việt Nam.

Việc tổ chức các diễn đàn, hội thảo game sau đó sẽ giúp cộng đồng thay đổi định kiến, thừa nhận vai trò của ngành trò trò trò trò của trò chơi đối với sự phát triển kinh tế và xã hội.

Theo Cục trưởng Cục PTTH&TTĐT, Bộ này đang hợp tác chặt chẽ với các bộ ngành khác để đưa ra những ưu đãi phát triển ngành trò chơi trong nước.

"Tầu tiên là loại bỏ các loại thuế không hợp lý, thứ hai là có chính sách thí điểm hỗ trợ như sandbox. Thứ ba, Bộ TTTT chuẩn bị trình Chính phủ nghị định mới về quản lý game, trong đó kiến nghị bỏ các giấy phép và thủ tục hành chính rườm rà để giúp các doanh nghiệp game phát triển thuận lợi hơn, ông Tự Do chia sẻ.

Các chuyên gia thảo luận về cơ hội, thách thức và chính sách quản lý của ngành trò chơi Việt Nam. Ảnh: Hoàng Sơn.

Sự gia tăng của các trò chơi lậu, nạp tiền dễ dàng thông qua dịch vụ trung gian, là một hạn chế cản trở ngành trò chơi phát triển. Ông Tự Do tuyên bố rằng Bộ TTTT đang làm việc với các kho ứng dụng như App Store, Play Store để gỡ các trò chơi lậu và không phép.

"Trong ba năm qua, các kho ứng dụng đã gỡ khoảng 250 game trên Play Store và gần 100 game trên App Store. Chúng tôi cũng liên kết với các ngân hàng và trung gian thanh toán để yêu cầu không hỗ trợ thanh toán cho các game lậu, ông Tự Do chia sẻ.

Ông Tự Do liệt kê một số mục tiêu khi được hỏi về kế hoạch đầu tư, phát triển ngành trò chơi trong 5 năm tới, đại diện cho Bộ TTTT. Đầu tiên là tăng doanh thu ngành trò chơi lên 1 tỷ USD so với mức 600 triệu USD như hiện nay.

Thứ hai là gia tăng số doanh nghiệp game hoạt động, từ 30 lên 100 hoặc thậm chí 150 doanh nghiệp, thu hút 400 doanh nghiệp sản xuất trò chơi tham gia cộng đồng. Ngoài ra, hợp tác với trường đại học để đào tạo chuyên môn là một điều cần thiết.

"Bộ TTTT đã đề xuất Bộ Giáo dục mở chuyên ngành giảng dạy về game tại Học viện Bưu chính Viễn thông. Chúng tôi cũng kết nối với các trường Tôn Đức Thắng, FPT hoặc Bách Khoa để tạo ngành, từ đó tạo ra nghề, ông Tự Do cho biết.

NFT và blockchain vẫn là xu hướng trong tương lai

Các chuyên gia cũng thảo luận về xu hướng trong tương lai của ngành trò chơi ở Việt Nam và toàn cầu bên cạnh việc chia sẻ về chính sách quản lý và tiềm năng phát triển.

Ông Đào Quang Tuấn, Giám đốc khối Kinh doanh Game tại Funtap, nhận xét về những tựa game blockchain hiện nay: Những tựa game này phát triển nhanh chóng vì nội dung tương đối đơn giản và thiếu chiều sâu.

Theo đại diện của Funtap, "chủ yếu những người đến với NFT game chỉ là dân đầu cơ, không phải game thủ."

Tuy nhiên, ông Đào Quang Tuấn khẳng định rằng NFT sẽ tiếp tục là xu hướng tất yếu trong tương lai. Người chơi thường xuyên có nhu cầu trao đổi, mua bán vật phẩm trong trò chơi và blockchain sẽ là mạng lưới giải quyết các vấn đề này.

Ngoài ra, sự bùng nổ của các công cụ trí tuệ nhân tạo (AI) như ChatGPT hay Midjourney sẽ là công cụ tạo ra các sản phẩm game NFT đẹp mắt hơn, nhắm đúng vào đối tượng game thủ.

Xu hướng thường sẽ là một khía cạnh mà các công ty trò chơi theo đuổi. Tuy nhiên, trải nghiệm của người chơi phải được quan tâm hàng đầu. Ngoài ra, có rất nhiều khó khăn trong việc đưa game blockchain lên chính thống (mainstream).

Xu hướng chung của ngành trò chơi trong tương lai được thảo luận bởi các diễn giả. Ảnh: Hoàng Sơn.

Nhiều nhà phát triển trò chơi nước ngoài luôn cố gắng săn đón các lập trình viên Việt Nam, điều này mang lại nhiều cơ hội lớn. Mặt khác, khi các nhà phát triển trò chơi gặp khó khăn trong việc tạo ra các sản phẩm đột phá, đây là một thách thức.

Theo Đào Việt Anh, quản lý và phát triển cộng đồng doanh nghiệp và cộng đồng doanh nghiệp của Microsoft Việt Nam, "Nhiều nhân sự sẽ làm cho các công ty nước ngoài thay vì lựa chọn công ty trong nước dù đã có ưu đãi về quyền lợi."

Do đó, chất lượng nhân sự sẽ là yếu tố ưu tiên hàng đầu cho các doanh nghiệp trong tương lai. Nhiều doanh nghiệp cũng cần phải tạo điều kiện về chế tài, cải thiện khả năng thu nhập của các nhà phát triển.

Theo ông Antoine Brochet, trưởng bộ phận phát triển game khu vực Đông Nam Á của Amazon Web Services, các studio game Việt cần phải đảm bảo đủ các yếu tố như tựa game cần có sức lan tỏa ở mọi thế hệ, tạo ra hệ sinh thái xoay quanh game thủ, đặc biệt là có khả năng vươn ra tầm quốc tế để có cơ hội thu hút vốn đầu tư nước ngoài.

Cập nhật tin tức công nghệ mới nhất tại fanpage Công nghệ & Cuộc sống