Sắp có quy định về Internet vệ tinh trong Luật viễn thông

Thông tin về dự thảo được cung cấp bởi đại diện phòng chính sách của Cục Viễn thông.

Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) tổ chức hội thảo lấy ý kiến của doanh nghiệp trong và ngoài nước về dự thảo Luật Viễn thông (sửa đổi), dự kiến được trình lên Quốc hội cho ý kiến tại Kỳ họp thứ V diễn ra vào tháng 5 và 6.

Mục tiêu của việc sửa đổi Luật Viễn thông nhằm tăng cường hiệu quả khai thác tài nguyên viễn thông, thúc đẩy và huy động các thành phần kinh tế nhằm xây dựng, phát triển hạ tầng phục vụ chuyển đổi số, theo tờ trình của Bộ Thông tin và Truyền thông (TTTT), cơ quan soạn thảo bộ luật.

Dự thảo, cụ thể hơn, đề cập đến các quy định mới về quản lý hạ tầng, dịch vụ trung tâm dữ liệu, điện toán đám mây, quản lý dịch vụ viễn thông cơ bản trên Internet (OTT) hoặc dịch vụ vệ tinh chùm, chẳng hạn như Starlink của SpaceX.

Dự thảo cũng đề xuất một số quy định có thể ảnh hưởng đến hoạt động kinh doanh, đầu tư của doanh nghiệp trong và ngoài lĩnh vực truyền thông bên cạnh các thủ tục hành chính mới phát sinh.

Có thể gây khó khăn cho dịch vụ đám mây, trung tâm dữ liệu

Khi dự thảo luật Viễn thông (sửa đổi) mở rộng phạm vi điều chỉnh các dịch vụ không phải viễn thông, chẳng hạn như nền tảng gọi điện, tin nhắn, hội họp trên Internet (OTT viễn thông), dịch vụ điện toán đám mây và trung tâm dữ liệu, đại diện một số doanh nghiệp và tổ chức bày tỏ lo lắng.

Các nền tảng trên nên được điều chỉnh bởi pháp luật riêng vì chúng không phải là dịch vụ viễn thông theo quy định của nhiều quốc gia và thông lệ quốc tế. Dịch vụ đám mây, trung tâm dữ liệu, sẽ phải xin giấy phép viễn thông và chịu sự quản lý, điều chỉnh như dịch vụ viễn thông truyền thống nếu dự luật được thông qua.

Dự thảo Luật Viễn thông (sửa đổi) được đại diện bởi các hiệp hội và doanh nghiệp tham gia hội thảo.

Ông Vũ Tú Thành, đại diện Hội đồng Doanh nghiệp Mỹ - ASEAN (USABC), cho rằng quy định hiện tại trong dự thảo có thể tạo ra rào cản với đầu tư nước ngoài trong lĩnh vực điện toán đám mây và trung tâm dữ liệu. Đây là các dịch vụ quan trọng với sự phát triển của kinh tế số và cần huy động nguồn lực như vốn và công nghệ từ mọi thành phần kinh tế, kể cả đầu tư nước ngoài.

Các nhà đầu tư nước ngoài trong lĩnh vực này rất quan tâm đến việc quản lý nền tảng đám mây, trung tâm dữ liệu theo cách thức tương tự như dịch vụ viễn thông (hạn chế vốn nước ngoài, phải xin giấy phép hoặc bắt buộc ký hợp đồng với công ty viễn thông trong nước).

Dịch vụ OTT cần mở văn phòng đại diện?

Ông Trần Mạnh Hùng, luật sư điều hành công ty luật Baker & McKenzie Việt Nam, khẳng định rằng dự thảo muốn quản lý nền tảng OTT như dịch vụ viễn thông là không hợp lý bởi vì bài toán đưa ra là không chính xác.

Cụ thể, các dịch vụ nhắn tin, gọi điện hoặc hội họp trên Internet (OTT) chỉ có thể được cung cấp cho các cơ sở người dùng đã kết nối Internet, tức là người dùng dịch vụ viễn thông.

Các dịch vụ OTT được cung cấp trên nền tảng mở, không thu phí, không có số thuê bao và không sử dụng tài nguyên viễn thông (tần số, kho số viễn thông). Ngoài ra, các quốc gia trên thế giới không tuân theo các tiêu chuẩn quản lý OTT giống như các quốc gia đối với dịch vụ viễn thông truyền thống.

Theo luật sư Trần Mạnh Hùng, quy định trong dự thảo Luật Viễn thông (sửa đổi) yêu cầu nhà cung cấp dịch vụ OTT xuyên biên giới phải có hợp đồng thương mại với một nhà cung cấp dịch vụ viễn thông hoặc mở văn phòng đại diện Việt Nam là những rào cản dành cho dịch vụ OTT hoạt động trong nước.

Ông Đậu Anh Tuấn, Phó tổng Thư ký VCCI, Trưởng Ban pháp chế.

Theo ông Hùng, không có cơ sở pháp lý hoặc thực tiễn nào để nhà cung cấp dịch vụ OTT ký hợp đồng thương mại với người dùng dịch vụ OTT đã đăng ký thuê bao, có quan hệ hợp đồng trực tiếp hoặc gián tiếp với nhà cung cấp dịch vụ viễn thông.

Theo Đại diện Hiệp hội Thương mại Mỹ (AmCham), dịch vụ điện toán đám mây hiện không được coi là hoạt động kinh doanh có điều kiện theo luật đầu tư doanh nghiệp hiện hành. Đối với dịch vụ này, những cam kết quốc tế của Việt Nam cũng không có hạn chế.

Đại diện hiệp hội hỏi về các quy định trong dự thảo, yêu cầu dịch vụ phải có giấy phép viễn thông, lập văn phòng đại diện hoặc hạn chế đầu tư nước ngoài, và liệu chúng có phù hợp với luật pháp, cam kết quốc tế của Việt Nam hay không.

Ảnh hưởng kinh tế - xã hội

Theo đại diện AmCham, doanh nghiệp và người dân đang được hưởng lợi rất nhiều từ các hình thức liên lạc, trao đổi thông tin và hội họp được thực hiện qua các nền tảng trực tuyến miễn phí.

Các nền tảng hội họp, liên lạc và nhắn tin qua Internet đóng góp đáng kể vào đầu tư và kinh doanh trong thời gian dịch Covid-19 bùng phát, đặc biệt là hoạt động xuất nhập khẩu, thương mại điện tử và đầu tư xuyên biên giới.

Có thể nói các dịch vụ thông tin trên Internet đã góp phần tích cực vào duy trì, hỗ trợ tăng trưởng kinh tế trong và sau đại dịch.

Không thể tách rời khỏi hoạt động của công ty là dịch vụ OTT. Theo đại diện AmCham, chi phí hoạt động sẽ tăng lên đáng kể nếu không thể tận dụng các công cụ liên lạc này.

Ông Nguyễn Phương Tuấn, Phó chủ nhiệm Uỷ ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường của Quốc hội, thảo luận về dự thảo.

Theo đại diện hiệp hội, nhiều doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài đang sử dụng dịch vụ đám mây và trung tâm dữ liệu của nước ngoài do nhu cầu xử lý dữ liệu và thông tin khi chúng xảy ra bên ngoài nước ta. Điều này đặc biệt được sử dụng trong các chi nhánh ngân hàng, công ty tài chính, bảo hiểm nước ngoài hoặc hoạt động thương mại xuyên biên giới.

Các doanh nghiệp sẽ bị thiệt hại nghiêm trọng nếu nhà cung cấp dịch vụ điện toán đám mây hoặc trung tâm dữ liệu nước ngoài không thể tiếp tục cung cấp dịch vụ do không tuân thủ các yêu cầu được nêu trong dự thảo như lập văn phòng đại diện hoặc ký hợp đồng thương mại với doanh nghiệp viễn thông trong nước. Môi trường kinh doanh của Việt Nam có thể kém hấp dẫn hơn với doanh nghiệp nước ngoài.

Nắm bắt xu thế Internet vệ tinh

Một trong những mục tiêu của việc sửa đổi luật viễn thông nhằm "thúc đẩy hạ tầng viễn thông phát triển phục vụ cho nền kinh tế số, phù hợp với xu thế phát triển của công nghệ."

Theo ý kiến của một số chuyên gia tại hội thảo, sự phát triển của dịch vụ viễn thông qua vệ tinh là xu hướng trong ngành viễn thông đang được nhiều quốc gia quan tâm.

Đại diện của SpaceX gần đây đã làm việc ở Hà Nội trong đoàn doanh nghiệp của USABC và đã đặt câu hỏi về việc kinh doanh dịch vụ Internet vệ tinh tại Việt Nam.

Theo bà Nguyễn Việt Hà, Phó chủ tịch AmCham Hanoi, dịch vụ Internet vệ tinh sẽ tạo điều kiện phát triển do những lợi thế về độ bao phủ gần như ở mọi nơi, bao gồm cả vùng sâu, vùng xa và hải đảo. Sẽ không phải đầu tư vào hệ thống cáp biển hoặc đường truyền vốn cần đầu tư lớn và tính ổn định không cao khi sử dụng dịch vụ này.

Ông Nguyễn Phương Tuấn đại diện các hiệp hội và doanh nghiệp lắng nghe chia sẻ.

Do lợi thế về phạm vi bao phủ phần lớn địa điểm, bao gồm cả vùng sâu, vùng xa và hải đảo, dịch vụ này đang được nhiều quốc gia tạo điều kiện. Các doanh nghiệp và tổ chức không phải đầu tư hệ thống cáp biển hoặc đường truyền mạng, vốn cần đầu tư lớn nhưng tính ổn định không cao.

Sự phát triển của dịch vụ Internet vệ tinh xuyên biên giới có thể trở thành một lựa chọn bổ sung hiệu quả, giảm bớt phụ thuộc vào cáp quang và cung cấp nhiều chọn kết nối Internet quốc tế hơn cho các nhóm người dùng khác nhau. Tại một số quốc gia, bao gồm Nhật Bản, Phillippines và Indonesia, dịch vụ Internet vệ tinh đã được triển khai ở châu Á.

Đại diện một số hiệp hội và doanh nghiệp kiến nghị Luật Viễn thông (sửa đổi) cần được dự đoán trước xu hướng, có những quy định khuyến khích hoặc cho phép dịch vụ Internet vệ tinh xuyên biên giới xuyên biên giới được cấp phép tại Việt Nam, nếu doanh nghiệp cung cấp có văn phòng đại diện hoặc ký hợp đồng thương mại với doanh nghiệp viễn thông trong nước.

Cập nhật tin tức công nghệ mới nhất tại fanpage Công nghệ & Cuộc sống