Sự dễ dãi của Facebook, YouTube gây hại cho nhãn hàng

"Từ kinh nghiệm của tôi, phần lớn nhãn hàng đều quan tâm đến an toàn thương hiệu, đặc biệt là các tập đoàn đa quốc gia có danh tiếng lớn", ông Võ Quốc Hưng, CGO của Tonkin Media, chia sẻ với Zing. Các ngân hàng lớn, hệ thống bán lẻ và thời trang quốc tế là những lĩnh vực mà đại lý này đã phụ trách các chiến dịch quảng cáo cho khách hàng.

"Các thương hiệu lớn sẽ không muốn kết hợp hình ảnh và thông điệp của họ với các nội dung xúc phạm, bạo lực hoặc khiêu dâm. Theo ông Anh Đức, một chuyên viên tại một công ty quảng cáo nằm trong top 3 thị phần ở Việt Nam, "những chỉ số về lượt tiếp cận là điều kiện cần thiết, không phải là điều kiện đủ với nhóm khách hàng này."

Khả năng đối phó với nội dung bẩn của một thương hiệu tăng theo giá trị của nó.

Khoảng 1/3 trong số top 100 khách hàng doanh nghiệp lớn nhất của nền tảng này đã ngừng mua quảng cáo khi nội dung tiêu cực, miệt thị tràn lan trên Twitter vào cuối năm 2022 do nền tảng bị cắt giảm đáng kể nhân sự kiểm duyệt.

Tương tự, vào năm 2020, một số nhãn hàng, chẳng hạn như Verizon, Unilever, P&G, Coca-Cola, Honda, Hershey's đã ngừng quảng cáo trên Facebook khi nội dung của họ bị gắn vào các nội dung mang tính thù địch, độc hại.

Trong khi hầu hết người xem của kênh này là trẻ em, YouTube đã từng bỏ lọt kiểm duyệt một video quay lại hiện trường người tự tử ở Nhật Bản. Ảnh: Polygon.

Các nhãn hàng lớn tỏ ra nhạy cảm vì "dính" vào nội dung bẩn đồng nghĩa với thiệt hại lớn về danh tiếng và chi phí. Trong khi đó, ở Việt Nam, quảng cáo trên nội dung "bẩn" (kênh xấu độc) đang diễn ra khá phổ biến, theo đại diện phòng Thông tin điện tử, Cục Phát thanh, truyền hình và thông tin điện tử, Bộ Thông tin và Truyền thông, trả lời Zing.

Cơ quan này ghi nhận các trường hợp điển hình là khi xem các video nhảm, độc hại, bài viết tin giả, sử dụng hình ảnh phản cảm trên YouTube hoặc Facebook, có thể thấy quảng cáo của các nhãn hàng xuất hiện dày đặc. Ví dụ, theo đại diện phòng Thông tin điện tử, hình ảnh của các "hot girl" mạng ăn mặc thiếu vải, hở hang được đặt ngay bên cạnh hình ảnh của các cơ sở giáo dục, mầm non, trung tâm ngoại ngữ cho trẻ em.

Theo một cuộc họp về hoạt động quảng cáo trên không gian mạng do Bộ Thông tin và Truyền thông (TT&TT) tổ chức, ông Huỳnh Long, tổng giám đốc VieON, một trong những OTT lớn nhất ở Việt Nam với hơn 30 triệu người dùng, cho biết khi quảng cáo bị đặt vào nội dung không an toàn thì vừa không có tác dụng vừa lãng phí.

Theo ông Quốc Hưng, hệ lụy là sụt giảm doanh thu do khách hàng cảm thấy khó chịu, phản cảm, gây lãng phí ngân sách quảng cáo, tổn hại danh tiếng nhanh chóng - những điều mà các nhãn hàng mất rất nhiều thời gian và tiền bạc để gây dựng. Với nhãn hàng, tất cả các yếu tố này đều góp phần làm tăng chi phí trong khi giảm lợi nhuận.

Trước khi bị các nhà quản lý và người dùng lên tiếng gay gắt, Facebook đã để lọt nhiều nội dung chống viruse. Ảnh: Pcmag.

Nhà quảng cáo có thể thiết lập các tính năng chặn để đảm bảo an toàn thương hiệu, không cho xuất hiện quảng cáo ở những trang độc hại hoặc không cho tên miền chuyển hướng từ trang độc hại đến trang nhãn hàng.

"Do việc chặn hiển thị dựa trên một số từ, hình ảnh và trang chỉ là ước tính chủ quan do nhãn hàng và nhà quảng cáo thực hiện, quảng cáo của các nhãn hàng vẫn bị gắn vào nội dung bẩn. Trên thực tế, không thể tính đến hết các trường hợp mà nội dung xấu có thể bị gắn vào ngay từ khi bắt đầu chiến dịch, ông Anh Đức chia sẻ với Zing. Ngoài các cơ chế chặn ban đầu, nhà quảng cáo phải liên tục theo dõi và chặn các lượt hiển thị nội dung xấu khi chúng xuất hiện, và danh sách chặn sẽ dày lên theo thời gian.

Tuy nhiên, cả chuyên gia này và đại diện Tonkin Media đều lưu ý rằng cũng có những trường hợp nhãn hàng và đại lý quảng cáo bất chấp, không chặn lượt hiển thị ở các nội dung xấu độc. Đây thường là các doanh nghiệp chỉ cần tải app, tạo đơn hàng, lượt tương tác và tải ứng, chẳng hạn như sàn thương mại điện tử.

Khi nội dung bẩn tràn lan, vai trò của nền tảng ở đâu?

Về mặt lý thuyết, không có gì khác biệt giữa nhãn hàng hoặc nhà quảng cáo khi hoạt động trên mạng xã hội và nội dung xấu độc. Các nền tảng phổ biến hiện nay đều có các tiêu chuẩn cộng đồng cấm các nội dung xúc phạm, bạo lực, kinh dị hoặc khiêu dâm để bảo vệ người dùng và các nội dung này đáng nhẽ không thể bật kiếm tiền hoặc được treo quảng cáo.

Quảng cáo của nhãn hàng tạo ra doanh thu và gián tiếp tiếp tay cho nội dung bẩn tràn lan trên mạng xã hội. Ảnh: Hoàng Nam.

Theo ông Quốc Hưng, "Các nền tảng đều có sự kiểm duyệt, nhưng luôn có kẽ hở cho kẻ xấu lách được." Chuyên gia này cũng đánh giá một phần nguyên nhân do hành vi của người tiêu dùng, vì ngoài việc phân phối quảng cáo theo ngữ cảnh, các nền tảng còn phân phối quảng cáo theo hành vi.

Theo ông Quốc Hưng, một số nền tảng có thể cố tình không kiểm duyệt chặt chẽ để nội dung xấu lộng khi nội dung bẩn được quan tâm, điều này có thể làm tăng lưu lượng truy cập, tương tác và thời gian ở lại trang.

Trao đổi với ZingTheo Mỹ Linh (27 tuổi, Hà Nội), chủ kênh đánh giá ẩm thực Nofoodphobia, nội dung bẩn có thể thu hút tương tác cao, nhưng các nền tảng nên chặn nội dung độc hại hiệu quả hơn ngay từ đầu để đảm bảo an toàn cho người dùng và doanh nghiệp.

Cơ quan chức năng cũng khẳng định rằng các nền tảng phải đảm bảo môi trường nội dung sạch cho người dùng và doanh nghiệp. Theo đại diện phòng Thông tin điện tử, "các nền tảng xuyên biên giới được yêu cầu không để quảng cáo bị gắn vào nội dung xấu độc, vi phạm pháp luật, và chấm dứt tình trạng triển khai quảng cáo tràn lan không kiểm soát, dẫn đến việc gián tiếp tiếp tiếp tay cho việc sản xuất và phát tán các loại nội dung này."

Cơ quan chức năng cũng khuyến cáo các doanh nghiệp, đại lý quảng cáo cần sàng lọc vị trí cài đặt quảng cáo trên mạng và ưu tiên quảng cáo trên các nền tảng truyền thông số Việt Nam và các nền tảng tuân thủ các quy định của pháp luật.

Cập nhật tin tức công nghệ mới nhất tại fanpage Công nghệ & Cuộc sống