TikTok ‘bẻ cong’ quy định vì người dùng VIP?

Theo bản ghi âm cuộc họp nội bộ bị rò rỉ, TikTok áp dụng hệ thống quản trị 2 cấp, ưu ái những người có ảnh hưởng (influencer), ngôi sao và người dùng VIP khác. Hệ thống thực thi chính sách nương tay này sẽ ưu tiên và bảo vệ bài đăng của các tài khoản nhiều hơn 5 triệu người theo dõi (follower) nếu vi phạm quy định nội dung của TikTok.

Trong hệ thống nội bộ, các tài khoản đó được dán nhãn nhà sáng tạo (creator). Tại cuộc họp tháng 9/2021, một thành viên trong nhóm Trust & Safety giải thích các nhãn dành riêng cho “người dùng đặc biệt”, theo đó nội dung của họ sẽ được quản trị độc lập và khác biệt so với người dùng cấp hai. “Chúng tôi không muốn đối xử với những người dùng này như bất kỳ tài khoản nào khác. Có chút nương tay”, một người nói.

"Hiện tượng" TikTok Addison Rae trong lễ trao giải âm nhạc Billboard 2020. (Ảnh: Getty Images)

Một nhân viên của hãng tư vấn công nghệ Booz Allen Hamilton có mặt trong cuộc họp xác nhận thông tin nói trên. Nó phù hợp với những gì ông nghe được trước đó từ một nhân viên khác của TikTok. Nhân viên tiết lộ nếu một người nổi tiếng và một người bình thường cùng đăng nội dung không phù hợp, bài của người nổi tiếng sẽ được giữ lại.

Cũng như những nền tảng xã hội khác, TikTok đưa ra các quy định cộng đồng, kiểm duyệt mọi thứ từ lạm dụng trẻ em đến thông tin sai lệch và thử thách nguy hiểm. Website TikTok nêu rõ các quy định “áp dụng cho mọi người và mọi thứ trên TikTok”.

Khi được hỏi về sự tồn tại của hệ thống riêng dành cho các tác giả trên TikTok, phát ngôn viên Jamie Favazza khẳng định công ty không nương tay với những tài khoản trên 5 triệu follower, cũng như không kiểm duyệt dựa trên quy mô người theo dõi. Dù vậy, Favazza không trả lời câu hỏi về việc TikTok có từng triển khai hệ thống như vậy hay không.

Theo tạp chí Forbes, việc các công ty mạng xã hội “bẻ cong” quy định với người giàu có và quyền lực không phải chuyện mới. Những hãng như Twitter, YouTube và thậm chí Spotify đều gặp rắc rối khi các ngôi sao hạng A, nguyên thủ quốc gia… vi phạm quy định. Nổi tiếng nhất chính là Meta. Công ty mẹ của Facebook và Instagram phát triển hệ thống nội bộ Xcheck, có tác dụng như tấm khiên bảo vệ một số tài khoản nhất định của người nổi tiếng, nhà báo, chính trị gia trước hệ thống kiểm duyệt thông thường.

Thời báo Phố Wall từng đưa tin về chuyện này và chỉ trích vì nó tạo ra sự bất tín, thổi bùng nghi ngờ rằng Facebook “thiên vị” và làm xói mòn mục tiêu xây dựng tính hợp pháp đối với cộng đồng. Thời điểm đó, Facebook xác nhận hệ thống tồn tại nhưng mô tả nó như hệ thống bảo đảm chất lượng đối với “các nội dung cần thấu hiểu hơn”.

Hệ thống ưu đãi của TikTok dường như đơn giản hơn Xcheck của Facebook và rõ ràng hơn. Nếu Xcheck xác định tài khoản đủ điều kiện hay không dựa vào “rủi ro PR” hay “có giá trị tin tức”, hệ thống của TikTok chỉ dựa trên con số, tức là trên 5 triệu follower.

Evelyn Douek, Giáo sư Đại học Luật Stanford, cho rằng việc một công ty mạng xã hội muốn đánh giá đặc biệt các tài khoản cao cấp là điều hoàn toàn hiểu được. Về cơ bản, nó chỉ như một phương pháp bảo đảm hay thẩm định chất lượng. Song, ông cảnh báo hệ thống như vậy có thể dễ dàng bị lạm dụng, đặc biệt nếu được vận hành bởi những người có động lực tài chính để nâng lên/đạp xuống nội dung.

Những tài khoản trên 5 triệu follower từng là tâm điểm chú ý. Daniel Aronov, một bác sĩ Australia với hơn 13 triệu người theo dõi trên TikTok, bị chỉ trích sau khi đăng video trong quá trình phẫu thuật và thậm chí còn bị nhà chức trách Australia ra lệnh xóa bỏ tài khoản. Issey Moloney, học sinh 17 tuổi với 5,9 triệu người theo dõi, bị chỉ trích vì đăng các video khuyến khích tự chẩn đoán bệnh.

Cũng theo bản ghi âm cuộc họp tháng 10/2021, TikTok khá nhạy cảm với việc cho bên thứ ba giám sát tài khoản nhà sáng tạo nhận biệt đãi. Một quản lý yêu cầu không cho phép nhóm nhân viên hợp đồng tại Kuala Lumpur quản trị nội dung từ tài khoản nhà sáng tạo vì họ “rất sách vở”.

“Nếu Addison Rae để lộ dây quần lót, họ có thể đánh dấu nó, trong khi chúng ta nương tay hơn”, ông nói. Addsion Rae, 21 tuổi, là một trong các ngôi sao nổi tiếng nhất TikTok với hơn 88 triệu người theo dõi, là ngôi sao TikTok kiếm nhiều tiền thứ ba trong năm 2022, theo ước tính của Forbes.

Người này khuyến nghị khi gặp vấn đề quản trị, các kiểm duyệt viên bên thứ ba nên thông báo cho người phụ trách quan hệ với các tài khoản này, song quyết định cuối cùng sẽ do ông quyết định, dù đó là cấm hay không.

Du Lam (Theo Forbes)