Xung đột công nghệ Mỹ - Trung Quốc cũng đang diễn ra dưới đáy biển

Vào tháng 2, công ty cáp ngầm SubCom LLC của Mỹ đã bắt đầu xây dựng một tuyến cáp quang Internet dưới đáy biển trị giá 600 triệu USD, kéo dài gần 20.000 km, kết nối châu Á đến châu Âu, đi qua châu Phi và Trung Đông. Dự kiến sẽ hoàn thành vào năm 2025, tuyến cáp có tên SeaMeWe-6.

Một liên minh gồm hơn một chục công ty viễn thông được gọi là khách hàng của tuyến cáp. China Telecom, China Mobile Limited và China Unicom là ba trong số các nhà mạng thuộc sở hữu công của Trung Quốc này.

Công ty xây dựng cáp ngầm đang nổi lên nhanh chóng HMN Technologies Co Ltd. Công ty này suýt giành được hợp đồng SeaMeWe-6 ba năm trước. Đáng nhẽ, Trung Quốc có thể là chủ sở hữu của dự án này.

Tranh giành tuyến cáp ngầm quan trọng

HMN Tech, trước đây thuộc sở hữu đa số của gã khổng lồ Huawei Technologies, là nhà thầu được tập đoàn chọn vào đầu năm 2020 để sản xuất và lắp đặt cáp, một phần là do các khoản trợ cấp đáng kể từ Bắc Kinh giúp giảm chi phí so với đối thủ cạnh tranh, theo các nguồn tin liên minh của Reuters.

HMN Tech là nhà thầu xây dựng cáp quang đang phát triển của Trung Quốc, nhưng trong những năm gần đây, do can thiệp từ Mỹ, công việc của công ty đã liên tục bị mất. Ảnh: Reuters.

Theo các nguồn này, giá thầu 500 triệu USD của HMN Tech chỉ bằng 2/3 so với đề xuất ban đầu của SubCom. SeaMeWe-6 sẽ là dự án lớn nhất của HMN Tech, củng cố vị thế của công ty và mở rộng phạm vi toàn cầu của công ty.

Tuy nhiên, chính phủ Mỹ, lo ngại về khả năng Trung Quốc theo dõi dữ liệu trên đường cáp quan trọng này, đã tìm cách chuyển hợp đồng sang SubCom bằng cách trợ giá và gây áp lực đối với các thành viên còn lại của liên minh, bao gồm Microsoft và Orange FA, tập đoàn viễn thông Pháp.

Chính phủ Mỹ đã can thiệp để khiến HMN Tech mất hợp đồng, buộc phải định tuyến lại hoặc loại bỏ các tuyến cáp có thể liên kết trực tiếp Mỹ với lãnh thổ Trung Quốc, theo Reuters. Đây chỉ là một trong ít nhất sáu thuận cáp biển tư nhân ở khu vực châu Á - Thái Bình Dương trong bốn năm qua.

Theo TeleGeography, hơn 400 đường cáp chạy dưới đáy biển trên toàn thế giới vận chuyển hơn 95% lưu lượng truy cập Internet quốc tế. Những đường dẫn dữ liệu này truyền mọi thứ từ email và giao dịch ngân hàng đến bí mật quân sự, có thể bị theo dõi hoặc tấn công phá hoại.

Cáp quang ngầm dưới đáy biển vận chuyển một phần lớn lưu lượng Internet trên thế giới, bao gồm một số lượng lớn dữ liệu liên quan đến an ninh. Ảnh: Airtel.

Theo Justin Sherman, một thành viên của tổ chức tư vấn Atlantic Council có trụ sở tại Washington, cáp ngầm dưới biển là "mỏ vàng giám sát" cho các cơ quan tình báo trên toàn thế giới.

Theo Sherman, cáp ngầm có liên quan đến mọi khía cạnh khi thảo luận về cạnh tranh công nghệ giữa Mỹ và Trung Quốc, hoạt động gián điệp và thu thập dữ liệu.

2 trong số các dự án mà chính phủ Mỹ có can thiệp thậm chí đã sản xuất và lắp đặt hàng nghìn km cáp dưới Thái Bình Dương. Theo thông báo công khai về các dự án, Google, Meta và Amazon là những nhà đầu tư quan trọng của cả 2 tuyến. Theo các nguồn tin làm việc trong các dự án, mỗi công ty mất hàng chục triệu đô la doanh thu và các chi phí khác do chậm trễ và định tuyến lại.

Mỹ tìm mọi cách để loại trừ nhà thầu Trung Quốc

Mỹ thường tìm cách tác động đến các nhà đầu tư của dự án để hất các công ty xây dựng Trung Quốc khỏi những tuyến cáp quan trọng.

Cơ quan Thương mại và Phát triển Mỹ (USTDA) đã tài trợ tổng cộng 3,8 triệu USD cho 5 công ty viễn thông ở các quốc gia sử dụng mạng cáp để đổi lấy việc họ chọn SubCom làm nhà thầu xây dựng, theo vụ SeaMeWe-6.

Theo USTDA, mỗi công ty đã nhận được 1 triệu USD từ Telecom Egypt của Ai Cập và Network i2i Limited của Ấn Độ. Mỗi bên nhận được 600.000 USD từ Djibouti Telecom, Sri Lanka Telecom và Dhivehi Raajjeyge Gulhun.

Các nhà ngoại giao Mỹ cũng cảnh báo các hãng viễn thông nước ngoài rằng Mỹ có kế hoạch áp đặt các biện pháp trừng phạt làm tê liệt HMN Tech, có thể khiến khoản đầu tư của họ vào dự án cáp gặp rủi ro nếu HMN Tech là nhà thầu.

Mỹ có lợi thế là nơi tập trung các trung tâm dữ liệu lớn và các công ty công nghệ, cũng như có khả năng gây áp lực lên các công ty viễn thông là nhà đầu tư cáp ngầm. Ảnh: Shutterstock.

Việc chọn SubCom là "một cơ hội quan trọng để tăng cường hợp tác thương mại và an ninh với Mỹ" và Đại sứ Mỹ tại ít nhất 6 quốc gia tham gia phát triển SeaWeMe-6, bao gồm Singapore, Bangladesh và Sri Lanka, đã viết thư cho các nhà mạng viễn thông địa phương.

Ngoài ra, các đại sứ Mỹ và nhà ngoại giao cấp cao đã gặp gỡ các nhà lãnh đạo của các công ty viễn thông ở ít nhất 5 quốc gia. Theo họ, băng thông cáp sẽ không đến được các khách hàng tiềm năng nhất—các doanh nghiệp công nghệ Mỹ—và HMN Tech có thể bị Mỹ trừng phạt trong tương lai gần.

Theo một quan chức cấp cao của Bộ Ngoại giao Mỹ, cơ quan này đã vận động thông qua các đại sứ quán để giúp SubCom đạt được hợp đồng, bao gồm việc cảnh báo các quốc gia khác về những rủi ro bảo mật do HMN Tech gây ra. Theo quan chức này, chính phủ Mỹ vẫn tin rằng HMN Tech có thể lắp đặt thiết bị giám sát từ xa bên trong tuyến cáp, mặc dù tuyến cáp không cập bờ lãnh thổ Trung Quốc.

Cuối cùng, SubCom đã thông báo rằng liên minh đã chọn họ làm nhà thầu xây dựng vào tháng 2/2022. China Telecom và China Mobile, đáng nhẽ sẽ sở hữu 20% tuyến cáp, đã rút lui vì chính phủ Trung Quốc không cho phép họ tham gia vào dự án do SubCom xây dựng.

Bản đồ hơn 400 tuyến cáp quang ngầm đáy biển trên thế giới, phần lớn do các nhà thầu từ Mỹ, Nhật và Pháp xây dựng. Ảnh: Telegeography.

Nhà Trắng công bố một bản thông tin về một số dự án cơ sở hạ tầng sắp tới, bao gồm cả tuyến SeaMeWeWe-6, vào ngày 26/6/2022. Theo tài liệu, chính phủ Mỹ đã hợp lực đảm bảo hợp đồng này về tay SubCom.

Trung Quốc lên tiếng

Theo Bộ trưởng Ngoại giao Trung Quốc Tần Cương, người phát biểu tại Bắc Kinh trong tháng này, 2 quốc gia sẽ tiếp tục gặp phải xung đột và đối đầu trừ khi Washington từ bỏ các chính sách "ngăn chặn và đàn áp" đối với Trung Quốc.

SubCom của Mỹ, NEC của Nhật Bản và Alcatel Submarine Networks của Pháp là ba công ty đã thống trị việc xây dựng và lắp đặt cáp quang dưới biển trong nhiều thập kỷ. Khi Huawei Marine Networks Co Ltd của Trung Quốc bước vào cuộc cạnh tranh vào năm 2008, tình hình đã thay đổi.

Theo dữ liệu từ TeleGeography, công ty này, hiện được gọi là HMN Tech, đã phát triển thành nhà sản xuất cáp ngầm đang phát triển nhanh nhất thế giới trong 15 năm qua. Tuy nhiên, có bằng chứng cho thấy chiến lược của Mỹ đã kìm hãm doanh nghiệp này.

Ngoại trưởng Trung Quốc Tần Cương cảnh báo nguy cơ xung đột và đối đầu, trừ khi Washington từ bỏ các chính sách ngăn chặn Trung Quốc. Ảnh: Reuters.

18% cáp ngầm được đưa vào hoạt động trong bốn năm qua được HMN Tech cung cấp. Tuy nhiên, công ty hiện chỉ xây dựng 7% tổng số cáp đang trong quá trình phát triển trên toàn thế giới, theo TeleGeography. Số liệu này dựa trên tổng chiều dài cáp được đặt, không phải số lượng dự án.

Theo các nguồn tin là nhà tư vấn trong dự án, Trung Quốc cản trở việc phát triển một tuyến cáp mà Meta là nhà đầu tư để đáp trả. Tuyến cáp này, được gọi là Southeast Asia-Japan 2, đáng nhẽ sẽ chạy từ Singapore qua Đông Nam Á với các điểm cập bờ ở Trung Quốc trước khi đi đến Hàn Quốc và Nhật Bản.

Các chuyên gia tư vấn cho biết Trung Quốc đã trì hoãn cấp giấy phép cho tuyến cáp do lo ngại rằng nhà thầu NEC của Nhật Bản cài đặt gián điệp trên tuyến.

Đại sứ quán Trung Quốc tại Washington cho rằng FCC đã "lạm dụng quyền lực nhà nước và tấn công ác ý các nhà khai thác viễn thông Trung Quốc" mà không có bất kỳ cơ sở hợp pháp nào khi FCC thu hồi giấy phép của China Telecom vào năm 2021, với lý do rằng công ty này "chịu sự khai thác, ảnh hưởng và kiểm soát của chính phủ Trung Quốc."

Cập nhật tin tức công nghệ mới nhất tại fanpage Công nghệ & Cuộc sống