Nguy cơ gây nghiện từ thuốc lá điện tử ‘ngọt như kẹo’

Theo phóng viên TTXVN tại Tel Aviv, kết quả nghiên cứu được công bố trên nhật báo nghiên cứu chính sách sức khỏe của Israel, do Giáo sư Yael Bar-Zeev (Trường Y tế công cộng của Đại học Hebrew) chủ trì, phối hợp cùng Tiến sĩ Begashaw Mulu. Giáo sư Bar-Zeev nhận định: “Đây là phát hiện đáng lo ngại. Thuốc lá điện tử thường được quảng bá như công cụ hỗ trợ người hút thuốc cai nghiện, nhưng thực tế có thể trở thành cánh cửa dẫn đến nghiện nicotine ở những người chưa từng hút thuốc”.

Theo nghiên cứu, khoảng 14% người trưởng thành sử dụng thuốc lá điện tử, đặc biệt là loại dùng một lần, chưa từng hút thuốc lá truyền thống. Tại Mỹ, các hương vị như trái cây, caramel, kẹo, crème brûlée (món tráng miệng kiểu Pháp) hay bánh Oreo gắn chặt với việc sử dụng thiết bị dùng một lần. Các loại thuốc lá này được nạp sẵn hương vị, kích thước nhỏ gọn, dễ che giấu, ít mùi - khiến việc sử dụng kín đáo hơn. Trong khi đó, thiết bị thuốc lá điện tử có thể tái nạp đòi hỏi thao tác phức tạp hơn như tháo lắp, vệ sinh và pha dung dịch.

Giáo sư Bar-Zeev cho biết nhiều chiến lược tiếp thị thuốc lá điện tử làm gợi nhớ thuốc lá truyền thống như trưng bày gần quầy thanh toán, đặt cạnh kẹo hoặc đồ uống đông lạnh, cùng với quảng bá qua người nổi tiếng và người ảnh hưởng trên mạng xã hội. Bà Bar-Zeev cũng lưu ý theo quy định của Israel, thuốc lá điện tử bị cấm tại mọi nơi cấm hút thuốc, song nhận thức cộng đồng còn hạn chế.

Nghiên cứu khảo sát 410 người từ 18-45 tuổi tại Israel và Mỹ, từng sử dụng thuốc lá điện tử trong 30 ngày gần nhất. Khoảng 37% dùng thiết bị dùng một lần, 63% dùng loại tái nạp. Ban đầu, thuốc lá điện tử được thiết kế như lựa chọn thay thế để giảm tiếp xúc với các chất gây ung thư trong khói thuốc. Tuy nhiên, các nhà nghiên cứu cảnh báo nhiều rủi ro khác, như kim loại nặng hoặc tạp chất từ pin, cuộn dây và bộ phận làm nóng có thể xâm nhập vào dung dịch.

Theo Giáo sư Bar-Zeev, thanh thiếu niên và người trẻ hiện là nhóm sử dụng phổ biến nhất, dùng thuốc lá điện tử thay thuốc lá truyền thống. Bà Bar-Zeev nhấn mạnh: “Mặc dù ít độc hại hơn thuốc lá truyền thống, thuốc lá điện tử không phải là an toàn”. Nicotine có thể ảnh hưởng đến phát triển não bộ ở thanh thiếu niên, gia tăng nguy cơ nghiện các chất khác.

Tại Israel, mức nicotine tối đa trong dung dịch được giới hạn 20 mg/ml, song việc thực thi còn khó khăn.

Nghiên cứu cũng chỉ ra những khác biệt đáng chú ý giữa Mỹ và Israel. Tại Israel, thuốc lá điện tử dùng một lần xuất hiện với tỷ lệ cao hơn và được đánh giá là gây hại nhiều hơn. Ngược lại, tại Mỹ, loại sản phẩm này chủ yếu gắn với việc người dùng ưa chuộng hương vị ngọt và có tiền sử sử dụng thuốc lá hoặc nicotine. Nhìn chung, những người Mỹ sử dụng thuốc lá điện tử dùng một lần có khả năng từng hút thuốc lá cao gấp khoảng 7 lần so với các nhóm còn lại.

Trên cơ sở đó, nhóm nghiên cứu khuyến nghị tăng cường kiểm soát hoạt động bán lẻ thuốc lá điện tử có hương vị tại Israel; tiếp tục hạn chế các loại thuốc lá điện tử có hương vị ngọt tại Mỹ; đồng thời siết chặt quản lý đối với các loại dung dịch chưa được kiểm định, kể cả dung dịch chứa chiết xuất cần sa. Nghiên cứu nhấn mạnh cần tiếp tục rà soát và hoàn thiện chính sách để bảo vệ sức khỏe cộng đồng, đặc biệt là thanh thiếu niên.