Nghiên cứu mới chứng minh chó cưng và người chia sẻ chung một gene gây béo phì

Không chỉ con người, tình trạng béo phì cũng đang gia tăng ở chó, loài vật có lịch sử lai tạo chọn lọc, khiến chúng trở thành đối tượng lý tưởng để nghiên cứu sự cân bằng giữa di truyền, chế độ ăn uống và lối sống trong việc tăng cân.

Béo phì không chỉ do thiếu kiểm soát ăn uống

"Quan điểm phổ biến hiện nay cho rằng béo phì đơn giản là do con người thiếu tự chủ trong việc ăn uống. Tuy nhiên, dữ liệu của chúng tôi cho thấy nếu một cá nhân có nguy cơ cao về mặt di truyền, họ sẽ phải nỗ lực nhiều hơn để duy trì cân nặng ổn định", tác giả chính của nghiên cứu, Eleanor Raffan, chuyên gia tại Khoa sinh lý học, phát triển và thần kinh học thuộc Đại học Cambridge, chia sẻ với hãng thông tấn AFP.

Vừa là bác sĩ thú y, vừa là nhà khoa học, Raffan đã dành nhiều năm nghiên cứu về di truyền động vật nhằm tìm ra những hiểu biết sinh học rộng hơn, có thể áp dụng cho cả con người. Trong nghiên cứu lần này, bà và cộng sự tập trung vào giống chó Labrador Retriever tại Anh.

Raffan nói: "Ai nuôi chó cũng biết bắt đầu nghiên cứu với Labrador là một ý tưởng hay, vì chúng rất dễ béo phì. Chúng có tiếng là loài chó cực kỳ ham ăn, gần như bị ám ảnh bởi đồ ăn".

Nhóm nghiên cứu đã thu thập mẫu nước bọt của 241 con chó và tiến hành phân tích bộ gene để xác định các vùng di truyền có liên quan đến béo phì. Kết quả cho thấy năm gene hàng đầu liên quan đến tình trạng thừa cân ở Labrador cũng có mặt ở người, trong đó gene có ảnh hưởng mạnh nhất là DENND1B.

Các nhà nghiên cứu cũng đánh giá mức độ nài nỉ xin ăn của chó và xem liệu chúng có kén ăn hay không. "Kết quả cho thấy, những con chó có nguy cơ di truyền thấp thường duy trì cân nặng khỏe mạnh bất kể chủ nhân kiểm soát chế độ ăn và vận động như thế nào", bà Raffan giải thích. "Nhưng nếu một con chó có nguy cơ di truyền cao, chỉ cần chủ nhân lơ là một chút trong việc kiểm soát khẩu phần ăn và tập luyện, chúng có thể bị béo phì nhanh chóng", bà nói thêm.

Hai phát hiện quan trọng từ nghiên cứu

Bà Raffan nhấn mạnh hai điểm quan trọng từ nghiên cứu này.

Thứ nhất, nghiên cứu giúp làm sáng tỏ cách gene DENND1B ảnh hưởng đến con đường tín hiệu trong não có nhiệm vụ điều chỉnh cân bằng năng lượng và cảm giác thèm ăn, gọi là đường leptin-melanocortin. Đây là mục tiêu của một số loại thuốc chống béo phì hiện nay.

"Chỉ bằng cách hiểu rõ sinh học và những sắc thái của nó, chúng ta mới có thể cải thiện phương pháp điều trị và kiểm soát béo phì", bà nói.

Thứ hai, nghiên cứu giúp lượng hóa nguy cơ di truyền gây béo phì ở từng cá thể chó, cũng như mức độ nỗ lực cần thiết để duy trì cân nặng khỏe mạnh. Điều này dễ đo lường ở chó hơn con người, vì chế độ ăn uống và vận động của chúng hoàn toàn do chủ kiểm soát.

Một trong những kết luận quan trọng mà bà Raffan muốn nhấn mạnh là: không nên trách móc những người nuôi chó bị béo phì. "Không phải họ là những người vô trách nhiệm hay không quan tâm đến thú cưng của mình. Vấn đề là họ nuôi phải những con chó luôn tìm mọi cách để ăn và chỉ cần một chút thức ăn thừa mỗi ngày cũng đủ khiến chúng tăng cân theo thời gian".