70% chiếc bánh 4 tỉ USD trong tay công ty mỹ phẩm ngoại

Theo Hiệp hội Tinh dầu Hương liệu Mỹ phẩm Việt Nam (VN) (VOCA), quy mô thị trường mỹ phẩm VN hiện nay là khoảng 4 tỉ USD nhưng doanh nghiệp (DN) ngoại đã chiếm 60%–70% thị trường. Các DN mỹ phẩm VN sẽ gặp khó khăn cạnh tranh với tỷ lệ này. Ông Nguyễn Văn Minh (ảnh), Phó Chủ tịch VOCA, đã thảo luận về vấn đề này trong một cuộc trao đổi với Pháp luật TP.HCM.

Gần 40% Công ty mỹ phẩm VN đã dừng hoạt động

. Phóng viên: Sau dịch bệnh COVID-19, nhiều ngành nghề bị ảnh hưởng khi các doanh nghiệp dần dần thu hẹp hoặc ngừng hoạt động. Thưa ông, ngành mỹ phẩm có gặp tình trạng tương tự không?

Theo Ông Nguyễn Văn Minh, ngành mỹ phẩm VN có số lượng DN lớn chỉ đếm "trên đầu ngón tay" với hơn 10 DN. Phần lớn các hãng mỹ phẩm của CHLB Đức, Hàn Quốc, Nhật Bản, Thái Lan và các nước khác sử dụng hơn 100 DN hoặc công ty mỹ phẩm vừa và nhỏ VN làm đại lý phân phối.

Khoảng 40% các công ty mỹ phẩm ở VN đã ngừng hoạt động do hậu quả của dịch COVID-19, đứt gãy chuỗi cung ứng, thiếu nguồn nguyên liệu nhập khẩu và sức tiêu thụ giảm mạnh. VOCA đã đón nhiều đoàn DN mỹ phẩm từ Ba Lan, CHLB Đức, Nhật Bản và Hàn Quốc từ đầu năm 2023 đến nay sang tìm kiếm cơ hội đầu tư tại VN.

. Ông nghĩ gì về sự "dòm ngó" của các doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài trong bối cảnh cạnh tranh của doanh nghiệp Việt Nam ngày càng yếu đi?

Trong những năm gần đây, hàng trăm thương hiệu mỹ phẩm nổi tiếng trên thế giới đã đến VN dưới nhiều hình thức khác nhau, bao gồm mở văn phòng đại diện, nhà phân phối bán hàng, thành lập công ty, xây dựng nhà máy sản xuất...

Ngành mỹ phẩm Việt đang gặp khó khăn khi 60%–70% thị phần hiện nay là của mỹ phẩm ngoại. Ảnh: T.UYÊN

Theo thống kê của VOCA, 60%–70% doanh số bán mỹ phẩm ngoại là thương hiệu đến từ các quốc gia châu Âu. Mỹ phẩm Hàn Quốc và Nhật Bản chiếm phân khúc hạng trung. Mỹ phẩm Thái Lan chiếm 1%–2% thị trường thấp hơn, chủ yếu ở thị trường TP.HCM và các vùng nông thôn. Ngoài ra, thị trường mỹ phẩm VN thu hút các nhà đầu tư Tây Ban Nha, Pháp và Mỹ "quan tâm", nhưng họ chỉ mua 20% cổ phần để làm bàn đạp để bán các sản phẩm khác tại thị trường VN.

Tuy nhiên, các DN Việt vốn đã có và duy trì được phân khúc khách hàng của mình vẫn xuất khẩu tốt và đang mở rộng. Các nhà máy nhỏ, siêu nhỏ vốn đầu tư vài tỷ đồng có xu hướng mua lại hoặc chuyển sang sản xuất nguyên vật liệu để bán cho các công ty mỹ phẩm nước ngoài.

Không thể một mình một chợ

. Thưa ông, DN Việt phản ứng với làn sóng đầu tư nước ngoài như thế nào?

Không thể một mình một chợ trong bối cảnh hội nhập nói chung. Ngành mỹ phẩm muốn phát triển bền vững phải học hỏi từ các DN quốc tế thông qua sự hiện diện, sự đầu tư của các nhà máy tại VN. Ngược lại, nội lực chưa đủ mạnh.

Quy trình sản xuất là cần thiết cho các doanh nghiệp trong nước để tiếp cận quy trình sản xuất, cập nhật các quy định quốc tế về sản xuất mỹ phẩm an toàn, xu hướng sản xuất xanh trong mỹ phẩm,... trên cơ sở đó giúp giảm chi phí sản xuất, tăng sức cạnh tranh.

. Thưa ông, Công ty mỹ phẩm Việt chuyển mình theo xu hướng xanh như thế nào?

+ Nhiều doanh nghiệp Việt đã nhanh chóng bắt kịp xu hướng ưa chuộng mỹ phẩm thiên nhiên của người tiêu dùng nên đã tạo ra các dòng sản phẩm mới từ nguyên liệu bạc hà, hồi, nghệ, bồ kết, v.v.

Trong hiệp hội, hai doanh nghiệp sản xuất mặt nạ làm đẹp từ nguyên liệu thiên nhiên vừa bán trong nước vừa xuất khẩu sang thị trường Nhật Bản, Hàn Quốc. Ngoài ra, có các doanh nghiệp sản xuất son môi hữu cơ, đã mở đại lý trên hơn 30 tỉnh trên toàn quốc nhưng sau dịch COVID-19, đã thu hẹp lại.

Cần quan tâm đến chiến lược quảng bá thương hiệu

. Như ông vừa chia sẻ, DN Việt cũng xuất khẩu mỹ phẩm, cụ thể là những thị trường nào và quy mô cụ thể là gì?

Hiện tại, có khoảng 130 xưởng và nhà máy sản xuất mỹ phẩm của Công ty Mỹ phẩm Việt. Mỹ phẩm Việt hiện đã xuất khẩu sang thị trường Liên Xô, Đông Âu, Châu Phi, Châu Phi và Đông Nam Á. Một số nước châu Âu thích mỹ phẩm Việt vì chất lượng cao, giá cạnh tranh; thị trường châu Phi thích các mặt hàng như xà bông, nước rửa chén... của VN vì giá tốt.

Mỗi năm, VN xuất khẩu 500–700 triệu USD mỹ phẩm nhưng nhập khẩu 3–4 tỉ USD mỹ phẩm. Tương tự như cách chúng ta xuất khẩu lúa gạo được bao nhiêu tiền thì nhập mỹ phẩm về bấy nhiêu. Do đó, các doanh nghiệp phải nỗ lực làm sao để thuyết phục người tiêu dùng Việt sử dụng mỹ phẩm Việt. Nếu 10% thị phần trong tay của một công ty nước ngoài có thể bị mất, "chảy máu" ngoại tệ cực kỳ lớn sẽ bị mất đi.

. Thưa ông, thách thức chung của ngành mỹ phẩm VN trong thời gian tới sẽ như thế nào và ngành này có cách nào để vượt qua nó?

Thuế suất 10%–20% hiện đang được áp dụng cho thị trường mỹ phẩm nhập khẩu vào VN. Thuế của phần lớn hàng nhập khẩu sẽ phải giảm từ 0% đến 5%, theo một số hiệp định thương mại tự do VN đã ký kết. Do đó, hàng loạt nhà sản xuất mỹ phẩm ở VN có thể sẽ dừng sản xuất và chuyển sang chiến lược nhập khẩu phân phối sản phẩm.

Các DN Việt phải quan tâm nhiều đến mẫu mã, bao bì và quảng bá thương hiệu để vượt qua thách thức trên. Nhà nước cũng cần thúc đẩy các doanh nghiệp lớn trong nước đầu tư vào lĩnh vực hương liệu và mỹ phẩm.

Ngoài ra, DN Việt đang phân phối mỹ phẩm cho các nhãn hàng đa quốc gia, mặc dù lợi nhuận rất nhiều nhưng cần khuyến khích họ tạo ra các doanh nghiệp trong nước vì họ có thể góp phần vào sự phát triển của công nghệ mỹ phẩm của VN.

. Xin cảm ơn ông.

Cập nhật tin tức công nghệ mới nhất tại fanpage Công nghệ & Cuộc sống