Theo một nghiên cứu được công bố gần đây, tốc độ của các dòng hải lưu sâu quanh Nam Cực vốn rất quan trọng đối với sinh vật biển đã chậm lại 30% kể từ những năm 1990 và có thể sớm dừng lại hoàn toàn.
Các dòng hải lưu này, được gọi là vùng nước đáy Nam Cực, bắt nguồn từ thềm lục địa Nam Cực và chảy xuống độ sâu 3.000 mét. Sau đó, dòng nước lạnh lan về phía bắc vào Thái Bình Dương và phía đông Ấn Độ Dương, cung cấp năng lượng cho mạng lưới các dòng hải lưu được gọi là dòng chảy nghịch kinh tuyến và cung cấp 40% chất dinh dưỡng và oxy dưới lòng đại dương của thế giới.
Tuy nhiên, nhiệt độ toàn cầu ấm lên đang khiến các thềm băng ở Nam Cực giải phóng nhiều nước ngọt loãng hơn, làm chậm quá trình lưu thông này.
Nghiên cứu đã được đóng góp bởi Giáo sư Matthew England, chuyên gia về động lực học đại dương và khí hậu tại Đại học New South Wales ở Sydney, Úc. Giáo sư England đưa ra so sánh: "Nếu các đại dương có lá phổi, thì đây sẽ là một trong số đó." Theo một nghiên cứu được công bố gần đây trên tạp chí Nature, lưu lượng nước dưới đáy Nam Cực sẽ giảm 40% vào năm 2050. Các nhà nghiên cứu ở Vương quốc Anh và Úc đã hợp tác trong nghiên cứu này.
Giáo sư England cảnh báo rằng các dòng chảy cuối cùng có thể dừng lại hoàn toàn, đồng thời nhấn mạnh: "Chúng ta đang nói về khả năng mất đi vĩnh viễn một khối nước mang tính biểu tượng (cho sự sống trên Trái đất).
Giáo sư England và các đồng nghiệp của ông cho biết họ đã xác nhận những dự đoán này bằng các quan sát thực tế ở lưu vực Nam Cực phía nam lúc địa Úc, vùng biển trải dài giữa Úc và Nam Cực, trong một nghiên cứu mới được công bố hôm 25.5 trên tạp chí Nature Climate Change.
Các nhà nghiên cứu đã kiểm tra những thay đổi về lượng nước dưới đáy chảy vào lưu vực từ năm 1994 đến năm 2017 và ghi nhận tốc độ giảm 30%. Điều này cho thấy rằng các dòng hải lưu ở dưới sâu đại dương đang bắt đầu đình trệ.
Sự lưu thông quanh Nam Cực đang suy giảm có thể ngăn các dòng hải lưu trong mạng lưới toàn cầu chậm lại và giữ lại các chất dinh dưỡng cùng oxy ở dưới đáy hoặc tầng sâu đại dương. Điều này dẫn đến các tác động dây chuyền đối với sinh vật biển gây nguy hiểm cho chuỗi thức ăn trên hệ sinh quyển toàn cầu.
Giáo sư England cảnh báo: "Vấn đề của các đại dương là tất cả các sinh vật biển mà chúng ta có trên bề mặt. Khi chúng chết đi, chúng sẽ chìm xuống đáy đại dương, nơi có rất nhiều chất dinh dưỡng dưới tầng sâu đại dương. Chúng ta sẽ cắt đứt con đường đưa chất dinh dưỡng trở lại bề mặt để tái tạo sinh vật biển nếu chúng ta khiến quá trình tuần hoàn đảo ngược, dẫn nước từ dưới đáy lên bề mặt bị chậm lại.
Theo nghiên cứu gần đây hơn, mỗi năm khoảng 250 nghìn tỷ tấn nước lạnh, mặn, giàu oxy chìm xuống quanh Nam Cực. Nước tan mới làm giảm mật độ của khối lượng chìm này, phần lớn khối lượng này nằm lại ở tầng trên của đại dương do khí hậu ấm lên. Theo các nhà nghiên cứu phân tích, "Khu vực (quanh Nam Cực) này cung cấp nước cho Thái Bình Dương và các lưu vực phía đông Ấn Độ Dương, vì vậy những thay đổi được định lượng ở đây có khả năng tác động đến một phần khá lớn của tầng sâu đại dương toàn cầu."
Theo các nhà khoa học, do băng tan dưới tác động của Trái đất nóng lên, nước ngọt chảy vào vùng biển Nam Cực có thể sẽ tiếp tục và tăng tốc trong những thập kỷ tới. Điều này cho thấy rằng các dòng hải lưu quan trọng từ Nam Cực có thể sớm biến mất. Theo giáo sư England, "Những thay đổi sâu sắc như vậy đối với sự đảo lộn nhiệt, nước ngọt, oxy, carbon và chất dinh dưỡng trong lòng biển sẽ có tác động đáng kể đến các đại dương trong nhiều thế kỷ tới."
Theo Ariaan Purich, một nhà nghiên cứu không tham gia nghiên cứu tại Trường Trái đất, Khí quyển và Môi trường của Đại học Monash ở Úc, những phát hiện mới đã củng cố những ước tính ấn tượng mà giới nghiên cứu vừa đưa ra hồi đầu năm nay.
Purich phân tích: "Nghiên cứu mới này rất có ý nghĩa bởi vì, cùng với một nghiên cứu lập mô phỏng mang tính bước ngoặt gần đây, nó cung cấp thêm bằng chứng cho thấy các tảng băng và thềm băng ở Nam Cực đang tan chảy và sẽ ảnh hưởng đến quá trình tuần hoàn ngược dưới đại dương. Đó là những tác động đáng kể đến cách nhiệt và carbon của đại dương hấp thụ.
Theo một nghiên cứu được công bố trên tạp chí Nature Geoscience năm 2021, hệ thống tuần hoàn hải lưu của Đại Tây dương hiện nay đang di chuyển với tốc độ chậm nhất trong 1.600 năm qua. Dòng hải lưu này được cho là có tác động đáng kể đến việc điều tiết phân phối lại nhiệt độ của hệ thống khí hậu toàn cầu.
Nhiều cuộc khủng hoảng và những lo ngại về tác động tiêu cực của nó đối với hệ thống hải lưu lớn nhất này là kết quả của biến đổi khí hậu toàn cầu. Trong nhiều năm qua, người ta đã chứng kiến rất nhiều mối đe từ các cơn bão, sóng thần và các hệ lụy do nước biển dâng ảnh hưởng đến hệ thống dòng chảy ngầm, đồng thời khí hậu nóng lên khiến băng hai cực tan chảy dẫn đến mất cân bằng ở Bắc cực.
Theo nghiên cứu đó, ít nhất 15% dòng lưu thông đã chậm lại ít nhất 15% kể từ năm 1950. Các nhà nghiên cứu gần đây đã chỉ ra rằng sự suy yếu của dòng hải lưu là "chưa từng có trong thiên niên kỷ qua."
Sự chậm lại chắc chắn có tác động đến các hệ thống khác của Trái đất vì mọi thứ đều có mối liên hệ với nhau và vào cuối thế kỷ này, người ta ước tính rằng nếu chúng ta tiếp tục đốt nóng hành tinh của mình, tốc độ lưu chuyển dòng chảy có thể chậm lại từ 34% đến 45%. Theo các nhà khoa học, kiểu giảm tốc đó sẽ khiến chúng ta tiến gần đến các điểm vượt quá giới hạn cho phép một cách nguy hiểm.
Cập nhật tin tức công nghệ mới nhất tại fanpage Công nghệ & Cuộc sống
Nguồn tin: 1thegioi.vn
Tham gia bình luận