Viêm xoang và những điều cần biết

Viêm xoang là một bệnh thường gặp, hay mắc đi mắc lại và gây nhiều khó chịu cho người bệnh. Những hiểu biết nhất định về viêm xoang sẽ giúp giảm bớt những phiền toái do bệnh gây ra.

Các xoang mặt được thông với mũi qua lỗ thông xoang. Niêm mạc của xoang rất nhạy cảm với sự thay đổi của nhiệt độ, độ ẩm, áp lực không khí, áp lực O₂ và CO₂.

Nguyên nhân gây viêm xoang

• Tắc lỗ thông xoang: Do viêm mũi hoặc lỗ thông nhỏ, chất dịch thoát ra không kịp làm cho lỗ thông phù và càng nhỏ thêm.
• Hệ thống lông chuyển ở mũi kém hoạt động.
• Tuyến nhầy của niêm mạc xoang hoạt động quá nhiều.
• Do viêm mũi dị ứng, viêm mũi sau nhiễm siêu vi (cúm, sởi...) và bị bội nhiễm, viêm mũi mãn tính gây popyp (thịt dư) mũi, dùng Aspirin trong trường hợp không dung nạp được thuốc và làm nặng thêm popyp mũi xoang có sẵn.
• Do nhiễm trùng từ mũi hoặc từ răng số 5, 6, 7 hàm trên.
• Sau chấn thương có tổn thương niêm mạc xoang.
• Do một số nguyên nhân toàn thân như: Suy giảm miễn dịch, suy yếu niêm mạc đường hô hấp, rối loại hệ thần kinh thực vật.

Viêm xoang là một bệnh thường gặp, gây nhiều khó chịu cho người bệnh.

Triệu chứng của viêm xoang

Nhóm xoang trước thường cho triệu chứng có mũi, nhóm xoang sau thường cho triệu chứng phía họng.

Viêm họng cấp sẽ có các triệu chứng thường gặp sau:

• Chảy nước mũi trong, dịch nhầy hoặc mủ. Nếu chảy mũi mủ, người bệnh ngửi thấy mùi hôi trong mũi, còn chảy mủ vì viêm xoang hàm do răng người bệnh ngửi thấy mùi hôi trong mũi.
• Nghẹt mũi, có thể tạm thời gây mất khứu giác.
• Có thể đau nhức quanh ổ mắt, nặng mặt, đau nhức một số vùng trên mặt: đau vùng má khi đau xoang hàm, vùng góc trong trên mắt khi viêm xoang sàng, vùng đầu trong lông mày khi viêm xoang trán.

Trường hợp viêm xoang mãn tính

• Nếu ở nhóm xoang trước hầu như không khó chịu gì, không nhức đầu không chảy mũi, đôi khi mệt mỏi: có thể có triệu chứng xa nơi bệnh như ở đường tiêu hóa, phế quản, thận, khớp.
• Nếu ở nhóm xoang sau: bệnh nhân không chảy mủ, đôi khi phải đằng hắng do có dịch cuống họng, nhức mắt, đau nhức vùng gáy một số trường hợp bị mờ mắt do viêm thị thần kinh hậu nhãn cầu.

Điều trị viêm xoang

• Điều trị viêm xoang không khó khăn lắm, chỉ cần bệnh nhân tuân thủ đúng liều thuốc, thời gian điều trị và lời khuyên của bác sĩ. Nên khám bệnh ở các cơ sở chuyên khoa, nếu tự ý dùng thuốc có thể gây lờn thuốc hoặc gặp các tác dụng ngoại ý của thuốc gây hại đến sức khỏe.
• Nếu sổ mũi, nghẹt mũi, đau đầu, đàm xuống họng... Có thể dùng thuốc kháng sinh, kháng Histamine, giảm đau giảm xung huyết (như đối với Decolgen, Actifed... người cao huyết áp phải thật cẩn thận khi dùng), có thể dùng thêm thuốc xịt mũi, xông mũi tại nhà theo chỉ định của bác sĩ.

Cần lưu ý gì để phòng ngừa bệnh viêm xoang?

• Đeo khẩu trang khi đi đường và đi làm công việc nhiều bụi bặm.
• Trước khi vào đợt viêm xoang, có thể ngứa mũi, muốn hắt xì nhưng không làm được, một số người đã ráy mũi, tuy đỡ khó chịu hơn nhưng dễ mang vi trùng vào và làm cho bệnh nặng thêm.
• Khám và điều trị sớm các biểu hiện ở mũi, họng... để tránh bị viêm xoang mãn tính.
• Không đi bơi khi đang đợt viêm mũi xoang.
• Không nên cố gắng hỷ mũi mạnh khi mũi không thông vì như vậy sẽ đẩy chất viêm vào vòi nhĩ và tai.
• Chỉ hỉ mũi ra, không hít ngược vào trong như trẻ nhỏ thường làm.
• Bệnh có thể lây lan vì vậy không dùng chung vật dụng cá nhân với người bị viêm xoang.
• Để điều trị viêm xoang, ngoài việc dùng thuốc, trong một số trường hợp bác sĩ sẽ có chỉ định xông mũi tại nhà. Bệnh nhân có thể mua dễ dàng dụng cụ xông mũi họng tại các nhà thuốc.
• Vệ sinh răng miệng sạch sẽ: Vệ sinh họng, miệng hàng ngày như đánh răng trước và sau khi ngủ dậy. Sau mỗi bữa ăn nên súc họng bằng nước muối sinh lý. Giữ họng và miệng không bị viêm sẽ hạn chế việc bị viêm xoang cũng như bệnh viêm xoang tái phát, bởi hệ thống xoang, các bộ phận đường hô hấp trên liên thông với nhau.
• Không uống rượu bia: Tránh uống rượu, bia quá nhiều vì các chất kích thích này làm niêm mạc mũi xoang phù nề dẫn đến viêm xoang.
• Ăn trái cây, rau xanh: Để phòng tránh viêm xoang, các chuyên gia khuyên nên uống nhiều nước, ăn trái cây và rau xanh. Nước sẽ giúp loãng niêm dịch nên sự dẫn lưu của mũi xoang tốt hơn, tránh sự ứ đọng của bụi bẩn và vi khuẩn. Trái cây, rau xanh cung cấp cho cơ thể chất chống oxy hóa, vitamin, giúp hệ miễn dịch của cơ thể mạnh hơn trong phòng chống nhiễm trùng.

Cách xông mũi

• Nhỏ mũi bằng Rhinex hoặc Nasoline 3 - 4 giọt mỗi bên. Lưu ý không dùng quá 3 đến 5 ngày vì dùng các thuốc này lâu ngày dễ gây tình trạng viêm mũi do thuốc.
• 15 phút sau hỉ mũi sạch.
• Cho 200ml nước nóng và 4-5 giọt Melyptol vào dụng cụ xông mũi họng, sau đó úp mũi và miệng vào hút thở đều trong 10-15 phút.
• Mỗi ngày chỉ nên xông mũi 1-2 lần.

Mẹo chữa viêm xoang

Trước đây khi không có kháng sinh, con người đã sử dụng những liệu pháp thiên nhiên dưới đây để chữa trị bệnh này.

Uống nước ấm nóng

Uống trà nóng hoặc chén nước hầm gà sẽ giữ ẩm màng nhầy, đẩy chất nhầy ra khỏi xoang nhanh hơn.

Đặt một chiếc khăn ấm lên mặt

Dùng một chiếc khăn nhỏ nhúng vào nước ấm đặt trên mặt, dưới mắt trong 5 phút. Phương pháp này giúp làm tăng sự lưu thông máu trong xoang, đẩy nhanh quá trình loại bỏ chất nhầy trong mũi. Thực hiện ba lần một ngày.

Làm sạch mũi bằng nước muối

Nên tự làm dung dịch nước muối tại nhà để tránh không có chất bảo quản gây kích ứng mũi.

Cách làm: Pha một muỗng cà phê muối trong nửa lít nước. Sau đó dùng dung dịch này rửa, xịt mũi để đẩy chất nhầy ra ngoài, giảm viêm mũi và loại bỏ tạp chất, vi khuẩn gây viêm mũi.

Làm sạch xoang mũi bằng cách xông tinh dầu

Để giúp thông mũi và thông xoang bị tắc nghẽn, đổ một vài giọt tinh dầu bạch đàn hoặc bạc hà vào một bát nước nóng, sau đó hít thật sâu hơi nước đó.

Ngủ với chiếc gối cao

Gối đầu cao khi ngủ sẽ hạn chế các triệu chứng khó chịu do viêm xoang gây ra, các chất nhờn trong xoang mũi sẽ bị đẩy ra ngoài dễ hơn.

Lọc sạch không khí

Bụi bẩn trong phòng và các loại côn trùng nhỏ như ve, bọ có thể rất có hại cho dịch nhầy trong mũi, đặc biệt là trong khi ngủ. Sử dụng thiết bị lọc không khí hoặc trồng cây lọc không khí giúp loại bỏ lượng lớn bụi bẩn gây dị ứng ra khỏi môi trường xung quanh.