Bùng nổ đầu tư trực tiếp nước ngoài vào Việt Nam giữa thương chiến Mỹ Trung

Ảnh minh họa

Nghiên cứu của tập đoàn tài chính Goldman Sachs chỉ ra đầu tư từ Trung Quốc vào Việt Nam và Ấn Độ tăng vọt do các công ty này đang chuyển dây chuyền sản xuất ra nước ngoài nhằm giảm thiểu ảnh hưởng của thương chiến Mỹ Trung.

Chi phí lao động và đất đai giá rẻ là động lực chính đứng sau quyết định phân bổ lại nhà máy, tuy nhiên đe dọa từ hàng rào thuế quan mới thúc đẩy quá trình nhanh hơn. Toàn bộ chuỗi cung ứng công nghệ tại Trung Quốc đang thay đổi khi các công ty chuyên sản xuất linh kiện cho smartphone, máy tính và sản phẩm công nghệ cao khác tăng cường chuyển cơ sở ra khỏi nước này.

Theo báo cáo, hơn 34 công ty trong chuỗi cung ứng đã thành lập hoặc xây dựng cơ sở tại Đông Nam Á. Việt Nam và Ấn Độ nổi lên như “hai điểm đến được ưa chuộng nhất cho khu vực sản xuất mới” đối với doanh nghiệp Trung Quốc và Đài Loan.

Số liệu thống kê của Bộ Kế hoạch và Đầu tư ước tính trong 5 tháng đầu năm 2019, vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài từ Trung Quốc tăng mạnh, đạt 2 tỷ USD ở tất cả hợp phần. Riêng phần đăng ký cấp mới đã tăng 4,6 lần, đạt 1,56 tỷ USD so với cùng kỳ năm 2018. Bộ Xúc tiến và chính sách công nghiệp Ấn Độ ước tính nguồn FDI từ Trung Quốc tăng 137% trong năm 2018 so với năm trước đó, vượt quá 391 triệu USD.

Nhà máy tại Việt Nam và Philippines của AAC Technology, nhà sản xuất linh kiện điện tử niêm yết trên sàn chứng khoán Hồng Kông, có trụ sở tại Thâm Quyến, sẽ sẵn sàng hoạt động vào cuối năm 2019. Công ty cung ứng linh kiện âm thanh cho smartphone, ống kính cho Apple, Huawei. Hoạt động sản xuất chủ yếu tại Trung Quốc. Dù vậy, ban giám đốc AAC cho hay khoảng 10-15% doanh thu linh kiện âm thanh hiện tại là từ Việt Nam và tăng dần vào năm 2020.

Công ty lắp ráp Luxshare chỉ có 3% doanh thu trực tiếp từ thị trường Mỹ nhưng cũng đang mở rộng cơ sở sản xuất tại Việt Nam và Ấn Độ. Nhà máy thứ hai của họ tại Việt Nam đặt mục tiêu bắt đầu hoạt động vào tháng 6/2020. Luxshare mở cơ sở mới tại Ấn Độ vào đầu năm 2019 và dự định sản xuất từ cuối năm nay.

Hon Hai (Foxconn), gã khổng lồ công nghệ Đài Loan, đã có 14 cơ sở tại Ấn Độ, hoạt động đa ngành nghề từ sản xuất, hậu cần, bảo trì, doanh số và tiếp thị. Hãng cũng có 3 chi nhánh tại Việt Nam và thêm một nhà máy nằm trong kế hoạch được đầu tư 16,6 triệu USD.

Báo cáo của Goldman Sachs chỉ ra một số thách thức khi chuyển sang Việt Nam, bao gồm thời gian để đánh giá, xây dựng nhà máy; phức tạp trong phối hợp giữa thu mua, hậu cần, sản xuất; năng lực công nhân và trao đổi văn hóa.

Vì những nhược điểm này, các nhà phân tích tin rằng khó có thể chuyển việc sản xuất linh kiện cao cấp như bán dẫn sang Việt Nam. Thay vào đó, chuyển sản xuất smartphone và máy tính nhiều khả năng hơn.