Cách 'hoàng tử taxi Nhật Bản' ngăn Uber bành trướng

Theo Wall Street Journal, tại một trong những thị trường taxi lớn nhất thế giới, Uber đã bị Ichiro Kawanabe, người được mệnh danh là hoàng tử taxi Nhật Bản, đánh bại. Công ty taxi lớn nhất Nhật Bản mà ông nội ông thành lập cách đây gần một thế kỷ, Nihon Kotsu, là chủ tịch của Kawanabe.

Theo những người trong ngành, Kawanabe là yếu tố quan trọng trong việc ngăn cản Uber thống lĩnh thị trường taxi trị giá 17 tỷ USD. Ông từng khuyên các công ty taxi tránh trở thành đối tác với Uber và vận động để các ứng dụng gọi xe chỉ hợp tác với taxi Nhật Bản được cấp phép.

Sau những gì ông nghe được từ người đứng đầu ngành, Masato Nakasawa, một tài xế tại Tokyo đã hơn 20 năm, tuyên bố không muốn lái xe cho một công ty điều hành đội xe hợp tác với Uber. "Người Nhật khá cảnh giác. Tài xế này nói rằng nhận xét của một giám đốc công ty taxi lớn rõ ràng là có trọng lượng.

Uber bị tẩy chay

Uber gia nhập thị trường Nhật Bản vào năm 2014 thông qua một chiến dịch vận động hành lang chớp nhoáng nhằm thuyết phục chính phủ chấp nhận mô hình gọi xe của riêng họ.

Vào thời điểm đó, Kawanabe tin rằng mô hình đột phá của Uber sẽ mang lại rắc rối cho một quốc gia nơi khách hàng mong đợi những tài xế đeo găng trắng trên những chiếc taxi sạch sẽ. Khi đó, giới chức Tokyo đã đồng ý với quan điểm này.

Ông chủ của Uber, Dara Khosrowshahi, đã tuyên bố rằng công ty sẽ tuân thủ các quy định hiện hành của Nhật Bản và tìm cách để taxi được cấp phép đăng ký ứng dụng. Điều này ngụ ý rằng Uber sẽ hợp tác với các hãng taxi, vốn được coi là đối thủ chính của hãng.

Ứng dụng gọi xe phổ biến nhất ở Nhật Bản hiện nay là Go. Ảnh: Zuma Press.

Theo những người triển khai chiến lược của Uber giai đoạn này, một số trường hợp có thể mất tới 4 năm đàm phán để thiết lập quan hệ đối tác. Để lấy lòng tài xế và lãnh đạo, Uber thậm chí phải gửi nhân viên đến trụ sở của các hãng taxi ở xa.

Tuy nhiên, Go vẫn chiếm ưu thế số một trong cộng đồng người dùng địa phương. Đây là một ứng dụng mà nhóm Kawanabe đã tạo ra và tuyên bố kiểm soát gần 3/5 thị trường gọi xe công nghệ ở Nhật Bản. Uber và hai công ty khác chiếm phần lớn phần còn lại của thị trường.

Theo Stephanie Hui, đồng Giám đốc toàn cầu về vốn chủ sở hữu tăng trưởng của Goldman Sachs, "Go được thiết kế độc đáo cho Nhật Bản và hoạt động trong môi trường pháp lý của nước này."

Theo Hui, 15% số chuyến đi taxi ở Nhật Bản được thực hiện qua ứng dụng này, tăng từ con số ít ỏi khoảng 5% vào năm 2020. Goldman dự đoán rằng con số này sẽ tăng ít nhất lên 30-40% trong vòng sáu năm tới.

Một vòng gây quỹ do Goldman Sachs dẫn đầu đã định giá Go vào tháng 5 ở mức 1 tỷ USD. Trong vòng vài năm tới, công ty triển khai ứng dụng cũng có kế hoạch niêm yết cổ phiếu của mình ở Tokyo.

Làn sóng ngăn chặn Uber

Uber cho biết đang đầu tư và mở rộng tại Nhật Bản, bao gồm cả dịch vụ gọi đồ ăn thành công Uber Eats. Thị trường này tiếp tục là một thành phần quan trọng trong chiến lược phát triển dịch vụ di chuyển toàn cầu của hãng.

Nhiều hãng taxi Nhật Bản khác cũng phản đối sự bành trướng của Uber. Ở Hàn Quốc, giới chức nước này thậm chí cấm các dịch vụ gọi xe tư nhân như Uber và mở đường cho các ứng dụng địa phương như Kakao Taxi vươn lên chiếm ưu thế.

Uber đã bị một số hãng taxi địa phương đánh bại gần đây ở Đông Nam Á và Trung Quốc, tương tự như ở đó.

Thay vì tạo điều kiện cho Uber, một số quốc gia đã giới chức một số nước mở đường cho ứng dụng gọi xe địa phương. Ảnh: Bloomberg.

Từ lâu, người ta đã tin rằng phạm vi quốc tế của Uber là lợi thế cạnh tranh so với các đối thủ cùng ngành như Lyft, vốn chỉ tập trung chủ yếu vào thị trường Mỹ. Uber đã đầu tư hàng tỷ USD vào kế hoạch mở rộng toàn cầu và dự định nâng cấp tất cả taxi trên toàn thế giới lên ứng dụng vào năm 2025.

Uber đã ký thuận hợp tác vào năm ngoái để đưa tất cả taxi New York lên ứng dụng. Hãng đồng thời mở rộng thị trường đáng kể ở Anh, Châu Mỹ Latinh và một số khu vực khác.

Tuy nhiên, không phải thị trường nào cũng thuận lợi hoặc có ít khó khăn. Hãng đang có mặt tại hơn 70 quốc gia, trong đó thị trường Mỹ và Canada chiếm 3/5 tổng doanh thu.

Hiện tại 52 tuổi, Kawanabe. Ông từng làm việc cho công ty tư vấn McKinsey và lấy bằng MBA từ Trường Quản lý Kellogg thuộc đại học Northwetern. Ngoài việc điều hành công ty taxi gia đình, Kawanabe còn là Giám đốc điều hành của công ty taxi Nhật Bản.

Kazutaka Tomita, người đứng đầu một công ty taxi quan trọng ở Nhật Bản, đã ký hợp tác với Uber vào năm 2020. Nếu không muốn từ bỏ vị trí chủ tịch ban ngành taxi, Kawanabe nhanh chóng mời Tomita đến một cuộc họp ở Tokyo và yêu cầu rút khỏi thuận. Tuy nhiên, Tomita vẫn quyết định gắn bó với Uber và chấp nhận mất chức.

Uber đã có những bước tiến mới với sự hỗ trợ từ Tomita và một số công ty taxi khác, đặc biệt khi du khách nước ngoài đổ xô đến Nhật Bản sau khi nước này mở cửa trở lại vào nửa cuối năm ngoái. Shiro Yamanaka, người đứng đầu bộ phận kinh doanh di chuyển của Uber, báo cáo rằng doanh số vào tháng 4 đã tăng gấp 5 lần so với cùng kỳ năm ngoái.

Cập nhật tin tức công nghệ mới nhất tại fanpage Công nghệ & Cuộc sống